Nýtt kirkjublað - 01.08.1908, Blaðsíða 7

NÝTTKIRKJUBLAÐ. 175
syn«ja of sterkt í kirkjunni, en |)vi síður má spila of sterkt;
liljóðfœrið á að leiðbeina söfnuðinum og styrkja sönginn,
en ekki yfirgnæfa hann. Ekki má spila of liægt, — það er
margoft tekið fram, — en heldur ekki of fljótt. En um það er
tæplega auðið að gefa neinar ákveðnar reglur; sé organ'istinn
smekkmaður, þarf hann engar fast ákveðnar reglur, og sé
hann enginn smekkmaður í þessari grein, duga engar utan
að lærðar reglur. Forspilin eiga að vera stutt og lagleg, í
sama anda, sömu tóntegund og í sama takfi og sálmalagið,
sem á eftir kemur. Eftirspilin við enda sálmanna eiga að
vera stult og veikt spiluð. Ymsir organistar spila eitthvert
hergöngulag á eftir guðsþjónustugjörð, svo sem til útgöngu,
en aldrei kann eg vel við það, t. d. „Hergöngulagið lians
Napóleons yfir Alpafjöll“ og fleira þess háttar, sem einnig
heyrist stundum í dans-sölunum; mér finst það of veraldlegt,
finst það spilla þeim áhrifum, sem guðsþjónu-tan yfir höfuð
og síðasti sálmurinn sérstakiega hafði á mig. Sé eitlhvað
spilað á eftir guðsþjónustunni, verður það að vera kirkjuleg
„músik“. Kirkjurnar þurfa að eiga præludium og postludium-
Samvinna þyrfti að vera sem allra bezt á milli prests og
organista, og ætli það að vera bæði létt og ljúft, ekki síztþar
sem presturinn er meira eða minna gefinn fyrir söng. Org-
anistinn þarf að vita sálmana og lögin fyrir fram, svo liann
geti kynt sér hvorltveggja rækilega áður en guðsþjónustan
byrjar. Sálmavalið er ekki eins vandalaust vei'k eins og sumir
kunna að ætla; alt sem sungið er, tónað og lesið við eina
guðsþjónu tugjörð, þarf að vera i samræmi hvað við annað
og eins og nokkurskonar heild. Inngöngusálminn ber að
velja bæði með lilliti til þess tíma kirkjuársins, sem þá er að
líða og til þeirrar þýðingar, sem dagurinn og guðspjallið kann
sérstaklega að hafa. Hinir sálmarnir eiga svo sem unt er,
að benda fram fyrir sig, henda til þess, sem næst á undan
var tónað eða talað, vera éins og svar safnaðarins upp á það.
Góðuin sálmum verður oft að sneiða hjá, ef þeir eru undir
ófögrum, ókirkjulegum eða mjög vandsungnum lögum; en sé
urn tvo eða fleiri jafngóða sálma að gjöra, skyldi fremur taka