Vikan - 25.06.1959, Blaðsíða 24

BANKARÁN
Jóns á Klapparstígnum
Framhald
óvenjulegt að ábyrgðarbréf komi
þannig til okkar.“
Ég var að hugsa um að opna
bréfið ekki fyrr en ég væri búinn að
klæða mig. En forvitnin varð yfir-
sterkari þessari, sem ég hélt, skyn-
samlegu ályktun minni, og ég reif
það upp.
Það voru þá 1500 krónur í því, í
100 króna seðlum. Ég var nú orðinn
vanur peningaaustrinum, en samt
varð ég forviða.
1 löngu bréfi, undirrituðu J., var
mér sagt að reyna að fá tvö tiltekin
herbergi í Mjólkurfélagshúsinu, sem
var sennilegt að hægt væri að fá
skipt á, og herbergi því, sem ég hafði
fengið. Svo kom listi yfir það, sem
ég átti að kaupa af húsgögnum og
skrifstofuáhöldum. Mér féll sérlega
vel, að það áttu að verða legubekkir
í báðum herbergjunum, það er alltaf
gott að hafa þá, þegar maður hefir
ekkert að gera. Fyrirskipun var um
sérstök gluggatjöld, sem áttu að
vera fyrir gluggunum í báðum her-
bergjunum, þannig að ekki sæist
inn um gluggana á daginn, en sér-
staklega útbúin rennitjöld áttu að
vera til þess að ekki væri hægt að
sjá á kvöldin, hvort ljós væri inni.
Ennfremur var sagt frá því x bréf-
inu, að ég ætti að fara með Skíða-
félaginu upp í Hengil, næstu för
þess, og reyna í förinni að koma mér
í kynni við Geir bæjarverkfræðing.
ffig fór strax á fætur, þegar ég
v.ar búinn að lesa bréfið. Ég talaði
víð Eyjólf um að fá herbergin, og
héppnaðist erindið. Herbergin voru
allstór, og kostuðu til samans 150
krónur á mánuði. Eg borgaði fyrir
þrjá mánuði fyrirfram, eins og fyrir
mig hafði verið lagt. Síðan fór ég út
um alla borg, því það var langt-
xmi fleira, sem mér hafði verið sagt
að kaupa, en það, sem ég hafði getið
um, og ég var ekki búin að kaupa
það allt, þegar 1500 krónurnar voru
þretnar.
Ég skrifaði skýrslu um hvað ég
hefði gert. Það var orðið dimmt þegai
ég var búinn að því, svo ég fór beina
leið.með hana undir steininn við litlu
tjörriina, og ætlaði mér siðan að
éta, hvíla mig og láta mér líða vel,
þyí ég hafði allan daginn verið á
þönum, og ekki gefið mér tíma til
þess að borða, heldur aðeins hellt
í mig kaffi. En nú var ég orðinn
þxeyttur, enda hafði ég ekki sofið
mikið nóttina áður, vegna lestursins.
Er það vár þá heldur betur bréf til
ntin undir stéininum, og i því nýjar
fýrirskipanir, meðal annars um heil-
miklar mælingar, sem mér var ætl-
að gei'a þá um nóttina: Lengdin á
húsi Brynjólfsson & Kvaran, bilið á
xrriUi þess húss og Mjólkurfélagshúss-
ins, lengd Edinborgarhússins og ýmis-
legt fleira. J. hefur víst vitað að
peningarnir, sem hann sendi mér um
morgunirin, myndu ekki hafa verið
nógir, því að innan í þessu bréfi voru
50.0 krónur i viðbót. Mér var sagt
aí taka af því kaup mitt til næsta
laugardagskvölds, og síðan taka kaup
mitt á hvex-jum laugardegi fyrirfram
fýi'ir næstu viku, af því fé er ég hefði
undir höndum. En þegar ég væri ekki
með svo mikið fé, þá láta vita að
pt riinga vantaði.
Ég fór í kvikmyndahús þetta kvöld,
og eftir það fór ég á Borg, en sá þar
ekkert, sem ég kærði mig um.
Af því að kalsaveður var um nótt-
ina,. var fátt á ferli, og gat ég því
fat'ið að mæla klukkan tólf. En mér
varð anzi kalt við það, og ég var
af bls. 21
ekki búinn fyrr en klukkan þrjú. Ég
varð feginn þegar ég komst í rúmið
og fljótur að sofna.
6.
ANNAÐ BRÉF FRÁ JÖNI Á
KLAPPARSTlGNUM.
Ég fékk ekki að sofa út þennan
moi'gun, frekar en hinn. Það var aftur
Magnús hlaupagarpui', sem vakti mig
með ábyrgðarbréfi frá Jóni á Klapp-
arstígnum, með merki Strandamanna
í grænu lakki. Ég spurði Magnús,
hvort þetta væri ávani, sem hann
hefði, að færa mönnum ábyrgðar-
bréf frá Jóni á Klapparstígnum á
morgnana, og vekja þá með þessum
ósköpum upp úr fasta svefni. En
Magnús lokaði öðru auganu, og sagði
að það myndi nú ekki vera frá svo
miklum Jóni, og var svo velviljaður
að gefa í skyn, að bréfið væri frá
kvenmanni.
Þegar Magnús var farinn og ég
opnaði bréfið, varð ég dálítið hissa,
þegar ekki voru neinir peningar í
því. Ég var orðinn þvi svo vanur, að
það yltu pennigar út úr bréfum þeim,
er ég fengi frá Jóni. 1 þessu bréfi
voru nýjar og einkennilegar fyrirskip-
anir: Ég átti að reyna að ná í ein-
hvei’n útlending, sem héfði litla at-
vinnu, en myndi vera óhætt að
treysta. Það verk, sem honum var
ætlað að gera, var að leigja vöru-
geymsluskúra á ákveðnum stöðum í
borginni, semja við ökumann um að
flytja þangað vörur, er hann tæki
við skipshlið o. fl. En þegar hann
væri búinn að þessu, átti hann að
fara til útlanda og aldrei koma aft-
ur. Ég var láitnn vita þetta allt, til
þess að ég gæti betur valið manninn.
En ég átti ekki að umgangast þetta
við hann; það átti allt að fara fram
með símtölum og bréfum.
Mér duttu undir eins í hug einir
tveir eða þrír menn. Ég hafði sjálfur
verið svo lengi félaus, að ég var vel
kunnur, vhað einkenndi þá, sem félitl-
ir voru, og þekkti þá þegar úr, er ég
sá þá á ódýrum matsöluhúsum.
Ég varði því deginum til þess að
kaupa það, sem ekki hafði unnizt tími
til daginn áður, og til þess að koma
á ódýrari veitingastaðina. Ég kom á
Bjössa, Símberg, Matstofuna, Heitt
& Kalt og Ölduna, og var um kvöld-
ið búinn að sjá út tvo staurblanka en
heiðarlega útlendinga, sem ég áleit
að væri hægt að treysta; ég þekkti
þá báða lítilsháttar. Annar var Norð-
maður, en hinn Bandaríkjamaðúr. En
báðir voru litið eitt gallaðir: Banda-
rikjamaðurinn drakk dálítið, og hafði
það til að vilja slást. Hinsvegar drakk
Norðmaðurinn meira en dálitið og
vildi alltaf fyrir hvern mun slást.
Daginn eftir hitti ég Bandaríkja-
marminn inni á Heitt & Kalt. John
Miller hét hann, en var að íslenzkum
sið alltaf kallaður Jón. Ég tók eftir
því, að hann fékk sér ekki kaffi á
eftir matnum, þó að hann væri bú-
inn að sitja alllengi og lesa í gömlum
myndablöðum. Ég þóttist vita, að
hann ætti ekki fyrir því. Ég gaf mig
á tal við hann, bað hann að setjast
hjá mér og þiggja hjá mér kaffi, og
varð hann við boði mínu.
Þetta var greindarlegur strákur frá
Boston, sem örlögin höfðu rekið skref
fyrir skref hingað út til Islands, þar
sém hann hafði enga atvinnu, engan
vísan náttstað, og fæsta daga nóg
að éta. Hann var búinn að vera hér
eitthvað liðugt ár, og talaði furðu
vel íslenzku. Ég fékk hann til að
fara ýmsar smáferðir fyrir mig, og
borgaði honum fyrir það nokkrar
krónur, og sagði honum, að ég myndi
síðar þurfa hann til smásnúninga, og
að hann skyldi láta mig vita, þegar
hann vantaði krónu eða túkall, fyrir
náttstað eða miðdegismat, því hann
gæti alltaf unnið það af sér. Virtist
hann verða þessu feginn.
Næstu daga hitti ég hann við og
við, og komst ég þá að því, að hann
hefði verið lxtið eitt í'iðinn við smygl-
unai'mál, en sloppið við að verða
nefndur í sambandi við það. En það
var töluverður geigur x honum um
að málið yrði tekið upp aftur, og
hann yrði settur inn í marga mánuði.
Sá ég ekki ástæðu til að draga úr
þessum ótta hans. Jafnframt því,
sem þessi viðkynning átti sér stað,
athugaði ég Norðmanninn, en ég sá
fljótt, að John yrði betri fyrir Klapp-
arann, ekki sízt fyrir það, hvað auð-
velt yi'ði að hræða hann til þess að
fara af landi burt, vegna smygl-
unarmálsins, þegar hann væri búinn
að ljúka stai'finu.
7.
SJÖFN OG ÉG
Það var einu sinni seinni hluta
dags, er ég gekk fram hjá Lands-
bókasafninu, að mér datt í hug að
fara þangað inn og líta i útlendu
tímaritin. En þegar ég fór að skima
þar í kring um mig, sá ég að hvert
sæti var setið. Loks kom ég samt
auga á autt sæti, gekk ég i'akleitt
þangað og settist niður.
Ég hafði enga eftirtekt veitt þvi,
hver það var, sem sat á móti auða
sætinu, og mér kom það töluvert á
óvart, þegar ég sá, um leið og ég
settist niður, að það var Sjöfn fagra.
Ég fór að lesa tímaritin, en gat þó
ekki varizt að líta við og við á
kvenmanninn á móti mér, sem var
með stóran hlaða af bókum fyrir
framan sig.
Ég var sömu skoðunar enn og ég
var þá, að ég hafi engan kvenmann
séð fríðari, en ég hugsaði, að þegar
ég sæi hana oftar, myndi ég taka
eftir einhverjum hlutföllum í andliti
hennar, er mér fyndust að betri hefði
mátt vera á annan veg, en það hefur
ekki orðið — ekki nema það, að enn-
ið er ef til vill, miðað við önnur
hlutföll andlitsins, heldui’ of hátt.
En það var nú einmitt ennið, sem
olli mér mestrar undrunar, því það
var á því einhver dularfullur blettur,
er sást þegar hún var hugsi, þó
að hann væri ekki til. Hvað var að
gerast bak við þetta fagra enni?
Ótal sinnum síðar hef ég starað á
það með lotningarkendri undrun, án
þess að geta gert mér í hugarlund,
hvort það var viljafesta eða visdóm-
ur, sem þessi dularfulli blettur lýsti.
En við friðleik hennar bættist, að
Framh. í næsta blaði
24
VIKAN