Vikan - 18.01.1968, Blaðsíða 49

þetta hafði sýnilega komið þeim á
óvart. Til að leggja ennþá meiri
áherzlu á þetta allt, sagði ég kæru-
leysislega:
— Ef honum vernsnar, getið þið
náð í mig, ég geri með gleði það
sem ég get.
Það leit út fyrir að síðustu orð
mín réðu úrslitum. Það dettur eng-
um í hug að kála eina lækninum,
sem hægt var að ná til, og þess
utan var það bara betra að ég
hafði engin réttindi, ég var þá ekki
skyldugur til að segja yfirvöldunum
frá þessu slysi.
En það varð ekki eins auðvelt og
ég hélt, að komast burtu. Þegar ég
var kominn að útidyrunum, sagði
frændinn: — Fyrirgefðu, herra, við
getum ekki látið þig fara þannig,
það gæti eitthvað komið fyrir þig,
og þess utan myndirðu eflaust vill-
ast. Það er ekki svo auðvelt að
rata gegnum runnaskóginn. Við
færðum þig hingað og það væri
ókurteisi að fylgja þér ekki heim.
Eg sá því mína sæng út breidda,
að þramma gegnum runnaskóginn,
með þrjá menn á hælunum, tvo
vopnaða byssum og einn með rýt-
ing — þessir þrír menn væru eflaust
ánægðari ef það væri einum færra
í heiminum, einum, sem vissi of
mikið, jafnvel þótt hann væri ágæt-
is læknir og hjálpsamur eftir þvt.
Það var nóg, að einn þeirra fengi
sllka hugmynd, hann gat fram-
kvæmt ætlunarverk sitt, áður en
hinir fengju rönd við reist.
Ég leit hvasst á frænkuna. Af
hæversku hafði hún ekki tekið sér
sæti, beið standandi eftir því að ég
gengi út. Hún fullvissaði mig um
þakklæti sitt með augunum. Svo var
eins og henni dytti eitthvað í hug.
Hún kom til mfn, kyssti aftur á báð-
ar hendur mínar, gekk svo bros-
andi að litlum skáp, tók út litla
krukku með hunangi í, og rétti mér
hana: — Þetta er gott, þegar þú
bakar smákökur, þær verða mýkri.
Ég ætla að senda þér tvær tylftir
af eggjum og gott nautakjöt á
morgun. Svo þakka ég þér aftur
mörgum sinnum fyrir komuna.
— Það er ekkert til að tala um,
senora. En vel á /ninnzt, þegar
drengurinn vaknar, skuluð þið gefo
honum gott kjötseyði með nokkrum
eggjum út í, það ætti að hressa
hann. Góða nótt, senora.
Konan vissi vel, hvað gæti kom-
ið fyrir mig á hetimleiðinni, ef
mönnum fyndist öryggi þeirra vero
í hættu. En ég hafði hlotið vináttu
hennar og þakklæti. Ég frétti það
seinna, að hún réði móilum meir en
mann grunaði, tig rólegt fas henn-
ar sýndi.
Þegar ég hugsa um þetta frið-
sæla heimili, þar sem jafnvel páf-
inn í fullum skrúða var innrammað-
ur upp á vegg og Ijásin loguðu dag
og nótt hjá líknes.kinu af hinni
heilgu mey, er mér Ijóst, hver það
var sem þar réði húsum. Og þar
sem konan var örugglega greind-
ari en mennirnir, vlssi ég líka, hver
það var sem hugrsaði fyrir flokk-
inn. Ég vissi líka, hvað þessi
greinda kona átti við, þegar hún
sagðist senda mér egg og kjöt
næsta dag, hún vildi láta skæru-
liðana vita, að hún ætlaði sjálf að
komast að því hvort ég kæmist
heilu og höldnu heim til mfn.
Mennirnir skildu þetta örugglega.
Og þeir skildu líka, að það var
nauðsynlegt að sjá til þess, að ekk-
ert kæmi fyrir lækninn, það gat
verið gott að eiga hann að.
Við náðum klakklaust til kofa
míns. Þegar ég skildi við mennina
og bauð þeim innilega buenas
noches, fann ég að stungið var
þrem pesos f lófa minn. — Taktu
þetta sem lítinn þakklætisvott, sagði
frændinn.
— Fyrirgefðu, sagði ég. — Ég tek
aldrei neitt fyrir það að hjálpa vin-
um mínum, það geri ég með
ánægju.
Hann hélt peningunum í hend-
inni um stund, rétt eins og hann
byggist við að ég sæi mig um hönd
og tæki við þeim. Hann vissi vel,
eins og allir aðrir í þorpinu, að ég
hafði fulla þörf fyrir peningana. En
ég tók af skarið með því að segja:
— Þú ætlar vonandi ekki að móðga
mig?
— Alls ekki, sagði hann. — Al-
veg örugglega ekki. Og hann stakk
peningunum í vasa sinn. Svo bætti
hann við: — Ég ætla að sjá, hvort
ég get ekki sent þér einhverja fleiri
til að læra ensku.
— Það er betra, sagði ég. — Ég
kem svo í fyrramálið og lít eftir
drengnum.
— Jæja þá, tautaði hann. — Ég
veit ekki hvað skal segja, en ef
þú vilt það endilega, þá er mér
sama.
Um níuleytið næsta morgun, lagði
ég af stað til að Ifta á piltinn. Ég
var naumast kominn fram hjá sfð-
asta húsinu í þorpinu, þegar frænd-
inn kom á móti mér, og ég fann
það á mér að hann hafði beðið
þarna eftir mér, vegna þess að
hann vildi ekki að ég kæmi heim
til hans í dagsbirtu. Ég var heldur
ekki viss um að ég rataði. Ég komst
líka að þvf viku seinna, að það
hefði ég ekki gert. Af einskærri
forvitni fór ég til að sjá þetta hús
aftur og ég villtist svo gersamlega
í runnaskóginum, að ég ætlaði
aldrei að komast á rétta leið aftur,
ef ég hefði ekki hitt mann f skóg-
inum. Hið minnisstæða kvöld höfðu
mennirnir vísvitandi farið króka-
leiðir með mig, svo ég rataði ekki
aftur.
Maðurinn sagði mér, að piltur-
inn hefði farið snemma á fætur og
riðið með hinum mönnunum brott.
Hann sagði, að þau hefðu búið um
sárið eftir minni fyrirsögn, og að
allt hefði farið vel.
— Ég er hér með kjötið og egg-
in, sem konan lofaði þér. En svo
er það eitt, herra, það er betra að
tala ekki um þetta við neinn í þorp-
inu, pilturinn gæti fengið óorð af
því. Hann ætlar að fara að kvæn-
ast, svo það er ekki heppilegt. Þú
skilur hvað ég á við.
— Ég skil það mætavel, sagði
ég. — Ég hef enga ástæðu tii að
tala um þetta við nokkra sál. En
mér þætti vænt um, ef þú gætir
látið kaupa samskonar lyf og ég
notaði í nótt, ef einhver á erindi í
borgina.
— Það er sjálfsagt, það skal ég
gera með ánægju, sagði hann og
tók við seðlinum, sem ég hafði
krafsað lyfjaheitin á.
Þegar ég kom heim til mín, sátu
tveir menn á þröskuldinum hjá mér.
Þeir vildu endilega læra ensku, og
þeir greiddu mér fyrir tíu tíma
fyrirfram.
Svo var það snemma morguns,
tveim dögum síðar, að ég tók eftir
þv( að þorpið var umkringt her-
mönnum. Enginn mátti yfirgefa
þorpið, en það var engum bannað
að koma inn ( það. Nokkur hús
voru rannsökuð og fólkið var kall-
að saman á torgið til að svara
spurningum hermannanna.
Ég fékk fljótlega að heyra ástæð-
una fyrir þessu.
Fyrir nokkrum nóttum höfðu
stigamenn ráðizt inn á búgarð,
bundið og keflað húsbóndann og
heimilisfólkið og haft á brott með
sér alla peninga, sem þeir gátu
fest hönd á. Þrjátíu þúsund pesos
hafði verið stolið. Hvert mannsbarn
vissi, að þetta hlaut að vera lygi.
Það var örugglega enginn bóndi,
sem átti svo mikla peninga heima
hjá sér. Tvö þúsund pesos hefðu
verið nær sanni.
Hermennirnir, sem l(ka voru
Indíánar, höfðu rakið slóð stiga-
mannanna að þessu þorpi. Her-
mennirnir hefðu fyrr eða síðar kom-
ið til þorpsins, það hafði orð á sér
fyrir að vera stigamannahreiður.
Ég gekk hægt að miðju torgsins,
til að sjá hvað um væri að vera,
þegar einn af þorpsbúum stöðvaði
mig og sagði: — Það er svo sem
ekkert að sjá, Þeir fara bráðum,
án þess að finna stigamenn. Þeir
eru að litast um eftir náunga, sem
hjálpaði særðum stigamanni að
komast undan. Þegar þeir finna
hann, verður hann skotinn, eftir að
hann hefur verið látinn grafa sína
eigin gröf í kirkjugarðinum. Liðs-
foringjarnir segja að sllkir menn
séu hættulegri mannkyninu en stiga-
mennirnir sálfir.
— Hvað gerði maðurinn, hvernig
hjálpaði hann stigamanninum til að
komast undan? spurði ég. — Ég
hélt, að stigamenn væru það snið-
ugir sjálfir, að þeir þyrftu ekki á
hjálp að halda.
— Þetta er annars eðlis, sagði
maðurinn. — Það sem skeði var að
ungur stigamaður var særður, fékk
að minnsta kosti tvö skot ( fótinn.
Það blæddi mikið úr sárunum, en
vinir hans komu honum undan, og
slóð þeirra var rakin til þorpsins.
Það hafði einhver séð þá reiða
hinn særða mann á hesti. En það
veit enginn hvert þeir fóru með
hann. Svo náðu þeir ( lækni, ekki
reglulegan lækni, herra, en ein-
hvern sem kunni eitthvað fyrir sér.
! gærmorgun var pilturinn, sem
særðist, orðinn það hress að hann
komst undan á hestbaki. það var
maður, sem var að vinna ( runna-
skóginumj sem sá til þeirra, en
læknirinn, sem læknaði piltinn, var
ekki með þeim. Ef hermennirnir
hefðu handsamað piltinn, þá hefðu
þeir komizt að þv(, hver hann var,
og þannig getað rakið slóð læknis-
ins, — jafnvel náð í allan hópinn.
— Þetta er athyglisvert, sagði ég.
— Þeir hafa þá litla von um að
finna þá?
— Mjög litla. Nú vita þeir, að
særði pilturinn hefur komizt undan,
svo þeir leita aðeins læknisins, sem
hjálpaði honum. Hermennirnir
segja að læknirinn búi hér f þorp-
inu, og þess vegna hafi þeir um-
kringt staðinn, svo enginn kemst
út. Þeir eru að leita f húsunum, og
ef þeir finna einhver lyf, vita þeir,
hver maðurinn er. Þá skjóta þeir
hann á staðnum.
— Það væri mátulegt á hann,
sagði ég. — Enginn heiðvirður mað-
ur hjálpar stigamönnum.
— Hefur þú lyf heima hjá þér?
spurði þessi nágranni minn.
— Já, eitthvað smávegis. Aðeins
það, sem við köllum skyndihjálp.
Rétt f þessu kom liðsforingi og
þrír hermenn út úr húsinu andspæn-
is okkur. Þeir höfðu verið að leita
að lyfjum þar. Ég hafði enga löng-
un til að láta hermenn kroppskoða
mig, svo ég gekk af stað, en ná-
granni minn sagði: —- Standið kyrr,
herra, þeir gera okkur ekki neitt.
Ég sá að það var bezt að standa
kyrr, meðan liðsforinginn og liðs-
menn hans gengu f áttina til okkar.
Þar sem ég var alveg saklaus af
því að hafa hjálpað stigamönnum,
hafði ég ekkert að óttast.
— Hvar er yðar kofi, herra?
sagði liðsforinginn.
— Þessi þarna, sagði ég og benti
á kofann.
— Hafið þér nokkur lyf í fórum
yðar?
— Eitthvað smávegis.
— Hvaða lyf?
— Hálfa krukku af mentholatum
við kvefi, herra.
— Er hægt að lækna skotsár
með því?
— Hefur einhver af mönnum yð-
ar orðið fyrir skoti? spurði ég, full-
ur samúðar.
— Já, sagði liðsforinginn.
— Mér þykir fyrir þv(, sagði ég,
— en ég þoli ekki að sjá blóð, þá
Kður hreinlega yfir mig.
— Þér lítið Kka þannig út. Þið
gringóarnir hafið ekki eins sterkar
taugar og við. Við þolum vel að
sjá blóð, mikið blóð. Ég ætla ekki
að móðga yður. Fyrirgefið ónæðið.
Við þurfum að sinna skyldustörfum.
Adios. Hann kvaddi mig með
handabandi.
Nágranni minn fylgdi honum að
öðrum kofa.
Meðan ég stóð þarna og horfði
á eftir þeim, kom drengur hlaup-
andi til mín og kallaði, áður en
hann var kominn alla leið:
— Senor, þetta eru lyfin, sem ég
kom með úr borginni. Herrann
sagði, að það væri allt greitt.
3. tw. VIKAN 49