Vikan - 12.07.1984, Page 5

Texti: Guðrún
Ljósmyndir: Ragnar Th. o.fl.
Bakhús við Bergstaðastræti:
Efri myndina átti Karl Guðmundsson leikari í
fórum sínum en það var faðir hans, Guðmundur
S. Guömundsson, sem keypti húsið og lét flytja
ð Bergstaðastrætið. Trén i bakgarðinum „að-
eins minni" en í dag og húsin i kring að sjélf-
sögðu börn sins tima. Þarna til vinstri é mynd-
inni, é horni Bergstaðastrætis og Baldursgötu,
stóð eitt sinn litill steinbær sem menn kölluðu
Lékabæ og er getiö um í Innansveitarkroniku
Laxness: Einu sinni í fyrndinni þá stóð délitill
steinbær, varla meiraen mannhæð undir burst-
ina, í kélgarðshorni viö Bergstaðastiginn og
Baldursgötuna rétt fyrir ofan Vassmýrina þar
sem krian býr. Það var svolítiil grjótgarður
kannski hnéhér í kringum kálgarðinn. í kálgarð-
inum óx arfi. Á bakatil var vasstunnan. Þetta
var bærinn hans Stuttaléka sem kallaður var
Úskuléki í umtali, en Léki i viötali og Þorlákur í
opinberum plöggum.
Aldargamalt
og aldrei fallegra
Þær eru margar, steinhúsalengjurn-
ar í henni Reykjavík, og líklega eru
þeir til sem í dagsins önn þjóta fram
hjá þeim án þess að hafa hugmynd
um hvað þar leynist á bak við. Við
Bergstaðastræti er lengja sem nær frá
Baldursgötu og út að Bragagötu og
lengjan á sér sín sund og sína bak-
garða. Þegar farið er í gegnum sundið
sem skilur að Bergstaðastræti 48A
og Bergstaðastræti 50 blasir við lítið
ævintýraland: hvítmálað nýuppgert
bárujárnshús með grænu þaki, um-
lukið trjám á lítilli og vel hirtri bak-
húsalóð.
Þarna búa hjónin Bergur Jónsson
rennismiður og Erla Eyjólfsdóttir
ásamt síðasta unganum í hreiðrinu,
heimasætunni Arndísi sem er sextán
ára.
Bergur og Erla hafa allan sinn
búskap, eða frá því 1948, búið í
bárujárnshúsinu á Bergstaðastræti
50B og Bergur, húsbóndinn, enn
lengur, en foreldrar hans keyptu
húsið árið 1939.
Stærð fjölskyldunnar innan veggja
hússins hefur verið breytileg í gegn-
um árin, sex börn hafa komið í
heiminn og ýmsar minni háttar endur-
bætur verið miðaðar við mismunandi
þarfir. En litla bárujárnshúsið hefur
tvisvar gengið í gegnum meiri háttar
endurbætur hjá Erlu og Bergi og það
er handbragð húsbóndans sem er í
hverjum krók og kima. Fyrri endur-
bæturnar voru framkvæmdar fyrir
tuttugu og tveimur árum en þá var
eldhús fært til, sett ný innrétting og
skorsteinn fjarlægður. En það getur
verið strembið að ganga í gegnum
meiri háttar andlitslyftingu og því
kærkomið að henni fylgi smáhvíld.
Litla húsið fékk sína hvíld árið 1975
þegar fjölskyldan fluttist til Samein-
uðu furstadæmanna við Persaflóa þar
sem Bergur vann við að setja upp og
koma af stað verksmiðju. Árin við
Persaflóa voru fjögur og fljótlega eftir
heimkomuna og langt en ævintýra-
legt ferðalag á bíl frá Persaflóa til
Seyðisfjarðar hófust seinni endur-
bæturnar sem Bergstaðastræti 50B
hefur nú gengist undir.
23. maí síðastliðinn lagði þúsund-
þjalasmiðurinn Bergur Jónsson frá
sér hamar og sög og hélt daginn eftir
upp á sextugsafmælið sitt. Húsið var
komið í nýjan búning, aðeins smálag-
færingar hér og þar hefur Bergur látið
bíða; til að eiga eitthvað eftir til að
dunda við.
Þetta er þó ekki öll saga hússins í
bakgarðinum á Bergstaðastræti því
húsið er aldargamalt og fæddist
annars staðar í bænum.
Á skjalasafni er að finna skjal þess
efnis að 23. september 1884 sé Stein-
28. tbl. Vikan 5