Menntamál - 01.12.1960, Blaðsíða 23
MENNTAMAL
189
„Þessi dæmi sýna“, segir Husén, ,,að félagsleg öfl
utan heimilis og skóla eru hér að verki og ráða oft hátt-
erni unglinga á örlagaríkan hátt“, og hann varpar fram
þeirri spurningu, hvort heimilið hafi látið af hlutverki
sínu sem uppeldisstofnun og hvort ætlunin sé, að skólinn
eða önnur æskulýðsstofnun taki þar við.
Svar hans er neikvætt. Hann bendir meðal annars á, að:
1. aukinn frítími gæti veitt foreldrum og börnum fleiri
tækifæri til samveru, einkum ef 5 daga vinnuvika yrði
almenn.
2. rannsóknir hafa leitt í ljós, að enn hafa foreldrar, —
og ekki sízt móðirin, — meginþýðingu fyrir þróun per-
sónuleika barnsins og um leið hæfni þess til að laga sig að
störfum og siðum skólans.
Þeir unglingar, sem þrátt fyrir líkamlegan vöxt og við-
gang hafa ekki öðlazt samsvarandi starfsþroska í skólan-
um, eru sérstakt vandamál, sem vex með lengingu skóla-
skyldunnar. Örar breytingar á samfélagsháttum og sjón-
armiðum valda örðugleikum í samskiptum ungra og ald-
inna. Athyglisvert er, að oftast eru það þeir fullorðnu,
sem annast skipulagningu námsins, án þess að ungling-
arnir hafi ástæðu til að telja sig samábyrga um fram-
kvæmd. Af þessum ástæðum leggur Husén til, að endur-
skoðuð verði markmið og starfsaðferðfr í framhaldsskóla
skyldustigsins. Hins vegar segist hann ekki geta hugsað
sér lýðræðislegt samfélag, þar sem heimilið sé ekki megin-
uppalandinn, því að skólinn sé skipulagður fyrir félags-
legt fjöldastarf og skapi því ekki skilyrði fyrir þroskun
tilfinningalífs, sem aðeins eigi sér stað í nánu samlífi lítils
hóps. Hvað þetta snerti taki enginn aðili fjölskyldunni
fram.
II.
Skovmand nefnir grein sína „Ungdom og skole“. Hann
tekur fram, að um áraraðir hafi barnaskólinn setið í fyr-