Menntamál - 01.09.1964, Page 43

menntamál
37
kann til verka. Margir iialda, að hver sem er geti kennt
byrjendum að lesa, ef hann aðeins kann það sjálíur. Þetta
er misskilningur. Byrjunarkennsla í lestri er vandasöm, og
hópkennsla byrjenda krefst mikillar tækni og þjálfunar auk
staðgóðrar uppeldisfræðilegrar þekkingar. Einkum er þessi
kennsla örðug vegna þess, live þroski og námsgeta barnanna
er mismunandi. Öll mistök á Jressu sviði eru Jrví mjög af-
drifarík.
Sú árátta foreldra að senda börn sín í lestrarnám, tíma-
kennslu eins og Jrað er kallað, veturinn áður en börnin eru
skólaskyld, veldur Jiví að fjöldi barna gerir tilraunir til
lestrarnáms, áður en hin ytri skynjun þeirra og málfar hef-
ur náð nauðsynlegum Jrroska, og áður en tiltækur er sá
orðaforði og fyrir hendi sú almenna reynsla, sem eru skil-
yrði Jiess, að árangur geti orðið af lestrarnámi.
Eftir misheppnaðar tilraunir til lestrarnáms Jrennan fyrsta
vetur, koma slík börn í barnaskólana rúin þeirri heilbrigðu
eftirvæntingu og áhuga, sem er aðall barna við upphaf
skólagöngu og ómetanlegur aflgjafi í námi. Hins vegar hafa
Jiau iðulega fengið ógeð á lestrariðkunum og þróað með
sér ýmsar óheppilegar venjur, sem olt tekur langan tíma
að uppræta.
Þá er komið að orsökum, sem rekja má til skólans. Og
þar sem mistökin varða fyrst og f'remst byrjunarkennsluna
í lestri, á Jrað, sem hér verður sagt um mistök skólanna,
ekki síður við einkakennslu, áður en hið reglulega skóla-
nám hefst.
Hér er Jrá fyrst til að nefna ófullnægjandi eða rangar
kennsluaðferðir. Flest börn læra lestur fyrst og fremst með
tilstyrk hins hljómræna þáttar málsins, önnur byggja aðal-
lega á hinum sjónræna Jrætti og enn önnur á hinum hreyfi-
ræna. Mjög einstrengingsleg kennsluaðferð, sem höfðar fyrst
og frernst til eins af þéssum eðlisþáttum, getur því orsakað
lestregðu hjá þeim börnum, sem Jiurfa aðallega að styðjast
við annan hvorn hinna.