Menntamál - 01.09.1964, Page 46

40
MENNTAMAL
mörgum tilfellum vinna bug á henni með öllu. Slík er að
minnsta kosti reynsla þeirra þjóða, sem lengst eru komnar
á þessu sviði.
Við skulum athuga þetta nánar og til hægðarauka greina
þetta viðfangsefni í tvo þætti: annars vegar ráðstafanir tii
að fyrirbyggja lestregðuna og hins vegar aðgerðir til að ráða
bót á sjálfum lestrarörðugleikunum. Tökum þá fyrst þann
þáttinn, sem lýtur að því að fyrirbyggja það, að börn lendi
í örðugleikum við lestrarnám. í flestum tilfellum má koma
í veg fyrir að gallar á sjón, heyrn og talfærum valdi les-
tregðu, ef ráða sérfræðinga er leitað í tíma. Foreldrar og
kennarar ættu fyrst af öllu að láta sér koma til hugar trufl-
anir á starfsemi skynfæranna, ef barn virðist ætla að dragast
aftur úr í lestri. Þess eru mörg dæmi, að börn hafi verið
árum saman að berjast við lestregðu, sem orsakaðist ein-
faldlega af sjóngalla, sem auðvelt reyndist að bæta úr með
gleraugum. Talið er, að 10—15% skólabarna hafi sjóngalla,
mörg að vísu smávægilega. En þessi háa hundraðstala sýnir
glöggt, að þörf er fyllstu aðgætni á þessu sviði. Um heyrnar-
galla gegnir svipuðu máli, nema hvað þeir eru miklu fátíð-
ari. Börn með skynfæragalla þurfa góða aðbúð í skóla; þau
verður að staðsetja vel í skólastofunni, og kennarinn þarf
að taka tillit til takmarkana þeirra og haga kennslu sinni
í samræmi við hinar sérstöku þarfir þeirra. í sumum tilfell-
um getur sérkennsla verið nauðsynleg.
Talgallar af ýmsu tagi geta staðið eðlilegum málþroska
fyrir þrifum. Foreldrar ættu því ekki að láta dragast úr
hömlu að leita til sérfræðinga, ef þeir verða varir við tal-
galla hjá börnum sínum.
Þá ber að leggja áherzlu á að koma í veg fyrir ótímabæra
lestrarkennslu. Það er ákaflega þýðingarmikið, að börn fari
ekki að fást við kerfisbundið lestrarnám, áður en þau hafa
náð þeim þroska, líkamlega og andlega, sem nauðsynlegur
er til þess að ráða við lestrarathöfnina. Barnið þarf að upp-
fylla ákveðin skilyrði til þess að geta lært að framkvæma