Æskan - 01.05.1974, Blaðsíða 5

e ie,n' Islands í gildi fám dögum áöur
l^n Þin9vallahátiðin hæfist. Lauk þá
þ°?»n9ie9u einveldi á íslandi, en það
i þá staðið 212 ár. Alþingi fékk með
Um°rn^rS*<r^nn' 'öggjafarvald í sérmál-
^ sinum og fjárforræði, og stendur
e9instofn þessarar fyrstu stjórnarskrár
rfar enn [ dag.
, °nnur Þjóðhátíðin var haldin til minn-
°g •Um ^usunci ára afmæ,i Alþingis,
tig StÓÍ5 ien9st ailra þessara há-
a °9 var fjölmennust.
Þriðja
'n9ar
ia þjóðhátíðin var haldin til minn-
is u -Um 9'iciist°ku ins íslenzka lýðveld-
ún stóð aðeins einn dag.
Þúsi
tíðin,
^n9inn vafi virðist leika á því, að
,.u^Und. óra hát'ðin 1874 eða þjóðhá-
Orl/'Leins 09 Þun er ottast nefnd, hafi
þrlS . ,astast á þjóðina allra þessara
80 f19 s,orhátiða i lífi hennar á síðustu
u árum.
ir nie J1^,,®arárið er fyrir allra hluta sak-
Isienri-aSta minnisverðasta ár í sögu
m®tt 1093 á 19‘ °ici' ^ Þingvöllum
ins USt menn úr flestum sveitum lands-
n°rtnir af helgi staðarins og hrifn-
ir af þeirri hátíð endurminninga og vona,
sem þar var haldin, hljóp þeim kapp i
kinn, og heima fyrir urðu margir þeirra
aflgjafar nýrra framkvæmda og til þjóð-
ernislegrar vakningar. Þeir minntust
Þingvalladaganna til æviloka. — Sam-
hugur þjóðarinnar varð meiri og inni-
legri en áður. Trú á land og þjóð glædd-
ist þessa hásumardaga. Þjóðernisvit-
undin varð skýrari en áður. Þjóðin söng
öll ina nýju söngva Matthíasar og Stein-
gríms, og áttu þeir eigi lítinn þátt í þjóð-
ernisvakningunni. — Sr. Matthías Joch-
umsson, höfuðskáld þjóðarinnar, kallaði
hana „hin miklu aldamót þjóðar vorrar,
er urðu aldahvörf í sögu vors á ýmsan
veg. Olli því ekki konungskoman ein og
stjórnarskráin, heldur miklu fremur hið
nýja skrið eða hreyfing, sem hátíðinni
fylgdi í innra lífi og hugsun þjóðarinnar;
saga hennar fékk lif, endurminning hins
umliöna fékk mál og sál og samúS í
huga þjóSarinnar og almenna meðvit-
und.
Nýár var runnið! Aldrei hefi ég lifaS
slíka hreyfingu. Það var hreyfing, sem
svæfði allar þrætur og þvergirðing, en
kveikti allsherjar samúS, allsherjar eftlr-
væntingar, allsherjar endurminningar."
Það var eins og beztu menn landsins
hefði tekið áhrifamikla vígslu til bar-
áttu fyrir þjóð sina á þessari þúsund ára
hátíð. Þjóðin var fermd — konfirmeruð
— í sínum þjóðlegu fræðum og i trú á
þjóðerniskraft sinn og mátt til vaxtar.
Henni uxu flugfjaðrir, svo að hún gæti
svifið inn f iönd framtiðarinnar.
3