Æskan - 01.05.1974, Blaðsíða 28

Veturinn 1476—1477 var óvanalega hlýr á íslandi. ÞaS
sást ei snjór nema á fjallahnjúkum og f giljum. Alls staðar
annars staðar var marautt og hafið (slaust, svo langt sem
augað eygði. Maríuerlan, sem ekki var vön að koma fyrr
en seint í apríl, var nú komin, og þá var nú skipanna von.
Það furðaði því engan, er erlent skip sást úti fyrir Rifi
síðustu dagana f febrúarmánuði. Rif er veiðistöð, er liggur
á norðvesturodda Snæfellsness. Nes þetta ber nafn sitt
af Snæfellsjökli, sem gnæfir hátt upp yfir sléttuna á nes-
oddanum. Þegar saga þessi gerðist, var allstórt þorp f
Rifi og bjuggu þar duglegir sjósóknarar og fiskimenn.
Komu því oft erlend skip þangað til þess að eiga viðskipti
við landsmenn, þótt Kristján konungur fyrsti lýsti alla þá
seka skógarmenn, er tækju þátt í slíkri verzlun.
Skipið sigldi inn í hina góðu höfn, og von bráðar kallaði
einn þeirra, er í landi stóðu: „Þetta er Burlington, ég þekki
það af framsiglunni." „Það er gott, hann er friðsemdar-
maður,“ sagði annar, „og heiðarlegur ( viðskiptum er
hann."
Skipið, sem var tvímastrað, enskt kaupskip, sigldi svo
langt inn á skipalægið með flóðinu, að það mundi standa
á þurru um fjöruna. Rifsbúar heilsuðu skipsmönnum vin-
samlega og buðu þá velkomna, en viku svo til hliðar fyrir
sýslumanninum, sem fyrstur gekk um borð I skipið. Hann
átti að semja við skipstjóra um verðlagið á harðfiskinum,
sem var næstum sá eini gjaldmiðill, sem Rifsbúar höfðu.
Þegar því var lokið, lýsti hann gjaidskránni ! heyranda
hljóði og áminnti alla um að fara eftir henni. Svo var verzl-
unarflaggið dregið að húni til merkis um það, að nú mætti
byrja vöruskiptin.
Næsta morgun kom séra Jón á Ingjaldshóli að Rifi. Ekki
kom hann í verzlunarerindum, heldur til þess að leita
frétta hjá skipstjóranum. Séra Jón var sænskur að aett,
hafði um nokkur ár stundað nám erlendis og oft dvalið á
Englandi. Þar hafði hann hitt biskup frá íslandi og þannig
náð íslenzkri prestsstöðu. Séra Jón var málamaður góður,
og einnig var hann áhugamaður um allt það, er laut að
siglingum og landafræði. — Þegar hann kom til skips, lá
það á þurru landi vegna fjöru, og gat því séra Jón gengið
hiklaust um borð, en þar hitti hann fljótlega skipstjóra,
sem einmitt þá var á tali við ókunnan mann, erlendan.
Maður sá, er skipstjóri ræddi við, var meðalmaður á hæð,
vei vaxinn, langleitur og skarpleitur. Klæðnaður hans sýndi,
að hann var ekki einn af skipverjum. Hann var öllu dekkri
á hörund og var auðsjáanlega af suðrænu bergi brotinn.
Hann virtist vera innan þrítugs að aldri.
Skipstjóri, sem þekkti séra Jón frá fyrri ferðum, tók vin-
gjarnlega í hönd hans og heilsaði honum innilega. Sagði
skipstjóri við Jón, að hann kæmi þarna eins og kallaður,
„því að ég var einmitt að tala um þig við þennan portúg-
alska herramann, sem hér stendur.“ Svo veik hann aftur
eftir þilfarinu ásamt séra Jóni. Og hann hélt áfram: „Guð
má vita, hvers vegna honum hefur dottið í hug að sigla
hingað norður, en ég lét honum farið (té gegn góðri borg-
un. Ég lofaði honum þvi að greiða fyrir honum, þegar hing-
að kæmi, og langar mig til að biðja þig að taka hann á
heimili þitt og veita honum þær upplýsingar, sem þú mátt,
meðan við stöndum hér við. Hann mun og geta veitt þér
margar upplýsingar og fréttir utan úr heimi."
Séra Jón varð hugfanginn af gleði yfir því að fá þennan
fréttafróða gest til sín. „Talar hann ensku?" spurði Jón
skipstjóra.
„Já, hann getur dálítið talað það mál, en latínu talar
hann eins og prestur," svaraði skipstjóri og brostl.
Þá sneri séra Jón sér að ókunna manninum og talaði til
26