Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1920, Blaðsíða 26
184
Andrew Carnegie.
[ IÐUNtí
kom inn hjá honum svo mikilli aðdáun á þessum
opinberu bókasöfnum, að hann síðar gaf mikinn
hluta auðs síns til þess að koma slíkum bókasöfn-
um á fót. En auðlegðin lá þá svo að segja fyrir
hvers þess manns fótum, sem hafði einbeitni og þol
til að bera og kunni að líta í kring um sig. Og
Carnegie hafði auga á hverjum fingri. Hann sá, hversu
óhægt það var ferðafólki, sem varð að nota næturn-
ar til þess að ferðast, að þurfa að sitja upprétt á
hörðum trébekkjum liðlanga nóttina. Og svo tók
bann höndum saman við Woodruf nokkurn verk-
fræðing og bjó til fyrstu svefnvagnana, og er menn
nú geta farið svo þvert og endilangt um Ameríku,
að það er eins og þeir sitji á rúmstokknum sínum
heima, þá er það fyrst og fremst Carnegie að þakka
og síðan Pullman. Hann bygði og nýjar braulir og
brýr, þar sem engum verkfræðing hafði lil hugar
komið, að unt væri að brúa. Og er hann komst á
snoðir um, að Pennsylvanía mundi eiga fleiri stein-
olíulindir en þær, sem þá voru unnar, gróf hann
fyrir nýjum og í félagi við Rockefeller leiddi hann
síðan olíuna langar leiðir í járnpípum ýmist til borg-
anna, þar sem henni var eytt, eða þá til hafnar-
bæja. Pað var líka Carnegie, sem fyrstur manna fann
upp á því að ílytja olíuna yfir höfin, ekki í lunnum,
heldur í gríðarstórum olíugeymum (tanks). Og svo
viða reikaði hugur hans, að þá er hann einusinni var
svikinn á ávísun fyrir það, að hún var skakt tölu-
sett, fann hann upp stimpil, er gataði upphæðina
gegnum ávísana-pappírinn. Pað varð ekki falsað eftir á.
Pó var það stálið, sem tók allan liuga hans. Pað
var þá að verða að hinu helzta byggingarefni heirns-
ins. Sá sem því réð fyrir stálframleiðslunni, stjórnaði
heiminum. Um 1860 frétti hann til nokkurra stál-
smiðja í bænum Homestead í Alleghany. Pær voru
raunar í mesta ólagi, ofnarnir óhaganlegir og stáli^