Kirkjuritið - 01.05.1935, Blaðsíða 27

KirkjunliíV
ÍSLENZKAR BÆKUR.
sendar til umsagnar.
Meistari Hálfdan. .lífi- og aldarfarslýsing. Eftir Jón Helgason
biskup.
I’essi stóra bók nnin vera 20. ritið, seni kenuir úl á prenl eftir
biskupinn, og ber hiin eins og mörg bin fyrri fagurt vitni uin
eljan hans, söguþekkingu og vísindaáhuga. Hún er ininningarrit
11 ni Hálfdan Einarsson skólameistara á Hóluin, en I. febr. í vetur
voru iiöin 150 ár l'rá dauða hans. Hefir þjóðin haldið á lol'ti
iniður en skyldi minningu hans og því mátti telja hann einn
þeirra sona hennar, seni „legið hafa óbœttir hjá garði“. Hefir
nú biskupinn reist hinmu ágæta skólainanni og athafnaniikla
fræðaþul bautastein.
liilið er í fimni höfuðköflum:
I. Ætl nieistara Hálfdanar.
II. .'líslui- og uppvaxtarárin.
III. Skólameistarastarfið.
IV. Ritstörfin.
V. Skólameistari og officialis.
Viðankar og heimildir l'ylgja, er liafa einnig ærinn fróðleik að
geyma.
Mynd meistara Hálfdanar og æfistarf verður ljós og lifandi
við lestur bókarinnar, einkum barátta hans fyrir skóla hans og
brautryðjandastarf að visindalegum bókaútgáfum; vaknar aðdá-
mi yl'ir því, hversu miklu hann fékk afkastað á ekki lengri æli
og hversu hami var skyldustörfum sinum „trúr allt til dauða",
eins og höf. kemst að orði. En þó þykir mér ekki mest verl
iim bókina fyrir þessar sakir, heldur fyrir aldarfarsiýsinguna,
sem liún bregður upp af 18. öldinni og ekki sízt þeim árunuin,
er allra dimmast var yfir. Hver myndin af annari líður fyrir
liugarsjónir, sannar og sérkennilegar, dapurlegar og uggvæn-
legar fyrir þjóðina, svo að liugsunin vaknar:
„Eilt er mest, að ertu til,
alt sem þú hefir Jifað“.
braulseigja nianna eins og meistara Hálfdanar er ráðning
þeirrar gátu. Helslriði Hólaskóla er lýst. Saga skólameistarans
14’
L