Kirkjuritið - 01.03.1967, Blaðsíða 5

KIRKJURITIÐ
99
j)0rfuni5 iðnaði, samgöngum og bardagaaðferðum. Þær eru
■ '®rki S°ðar né illar I sjálfu sér, lieldur eftir því livernig á er
la dið. Framfarirnar eru í véltækni, en ekki í manninum
8Jalfum.
hefir áður verið til í Guðs alvaldsgeymi, sem maðurinn
Ulur af sínu liyggjuviti. Og þegar ein gátan er leyst, þá vakna
Xjl'11 1 staðinn. En minna vil ég þó á ummæli Píusar páfa
Y ’ ”a^ Guð bíður bak við hverja þá liurð, sem vísindin opna“.
•'isir bafa gengið fúlllangt í því að skapa sér lieimsmynd og
j’1 sskoðun“ byggða á ,,vísindalegum“ grundvelli, og telja al-
ei,ninn lögbundinn og vélgengan og alla þróun og líf til-
r lnSslaust. í Eddu Snorra Sturlusonar er heiminum líkt við
tf(> 1 •
’ >mn volduga ask Yggdrasils. Um Jiað segir Thomas Car-
e’ sau,landi yðar: „Allífinu er líkt við tré . . . Mér virðist
j. "i11 sau,b'king jafn sönn og Jiessi um tréð, frá Jiví hinn fyrsti
Qu^Ur l>óf máls. Glæsileg! I stytztu máli glæsileg, stórfengleg!
]j.lU. ''Jálpi mér: „Albeimsvélln“ — hvílíkar andstæður!“ Svo
T}1T ^arlyle við um íslenzkar fornbókmenntir þessum orðum:
út . . 1 S hefðum vér misst, ef Islandi liefði ekki skotið upp úr
nilr» \ sem vér erum honum að sjálfsögðu þakklátir fyrir.
jii^'^Sátan er ekki leyst. Hinn ytri sýnilegi heimur og liinn
j.lri heimur sálar og anda, er livort tveggja mikill leyndar-
að'f1111 ^eilhrio^ri skynsemi eru takmörk sett, en henni ber
v ■ J8Ja svo langt sem hún nær. Það er óviðfeldið þegar trú-
])(.p,lariUe»n bjástra við að nota Jiær góðu aðferðir, sem Guð
eji .* ^fið þeim, til að tortryggja rökfasta skynsemi; það þarf
f;ir 111 ottast að liún nái of langt. En varlega mega þeir
ke ’.Seiu fást við að byggja upp vísindaleg eða trúarfræðileg
V;er!llu8akerfi, sem eiga að taka til allrar tilverunnar. Ef allt
ú ^Hdu, |)á ætti enginn árekstur að eiga sér stað þar
er 1)V1 sannleikurinn er einn og ódeilanlegur. Og vísast
tj-j^1111 snemmt að gera tilraun til að samræma að fullu nú-
kerð' .rU °8 þekkingu í eitt kerfi, eins og Tbomas Aquinas
8tó3‘ 11 13. öld og tókst með ágætum, eftir Jiví sem málefni
8lik U lJá til. En hvort tveggja er algengt um uppbyggingu
eitirUi^erfa, aÓ vísindamenn telja fleira gefið en sannað er,
n* ,Peirra eigin kröfum, og trúfræðingar reynast tregir til
uð
a gild ný sannindi í stað þess, sem úrell er.