Þjóðmál - 06.03.1974, Blaðsíða 2

2
Þ J Ó Ð M Á L
Ingólfur A. Þorkelsson:
Þingflokkur Alþýðuflokksins
styður öfgurnur lengst
ræða sjálfboðavinnu eins og
Kristín Bjnrnndóttir:
Á að lögfesta
sjálfboðavinnu?
Nokkrir frámsóknarþing-
menn hafa lagt fram frumvarp
til laga um landgræðslustörf
skólafólks. Samkvæmt því skal
heimilt að kveðja til starfa við
landgræðslu a.m.k. tvo daga á
hverju skólaári hvern þann
nemanda, sem orðinn er 12 ára
að aldri eða eldri og stundar
nám í skóla, sem kostaður er af
ríkinu að einhverju eða öllu
leyti.
Landgræðslustörf í þessu
sambandi eru græðsla lands og
hvers konar vinna vegna gróð-
urverndar, gróðursetning trjá-
planta, grisju skóga og fegrun
skóglendis, gróðursetning skrúð
jurta, lagfæring og fegrun um-
hverfis skóla, gistihús, sjúkra-
hús og opinberar menningar-
og líknarstofnanir.
1 greinargerð er þess getið
að tilgangur þessa frumvarps
sé að efla landgræðslustörf með
því að auka starfsemi sjálfboða
liða í því efni og glæða áhuga
nemenda í skólum, sem ríkið
kostar, á þessu viðfangsefni, en
ekki síður lögð áherzla á, að
starfsemi af þessu tagi muni
hafa heillavænleg uppeldisáhrif
á hið unga fólk.
Þar sem 25 þúsund nemend-
ur falla undir það sem hér um
ræðir, er reiknað með að af-
raksturinn verði 50 þús. dags-
verk á ári. Það væri hreint
ekki svo lítið, ef allt nýttist
nú til fulls.
Hitt er ljóst, að á miklu velt-
ur, hvernig tekst til við fram-
kvæmdina. Vart þýðir að hefja
landgræðslustörf fyrr en um
miðjan maímánuð og 1. júní er
afskiptum skóla af nemendum
yfirleitt lokið. Þeir eru komnir
út um allar jarðir í atvinnu
eða ferðalög og ógerningur að
safna þeim saman nema í mesta
lagi fram til 10. júní. Allt þetta
starf þarf því að fara fram á
2—3 vikum. Væntanlega yrði
þetta nemendum kærkomin til-
breyting og upplyfting eftir
langan og strangan próflestur.
Þeir kæmu fullir galsa eins og
kýr á vordegi, en þyrftu án
efa góða leiðsögn og styrka
stjórn, ef ekki ætti allt að fara
í handaskolum. Óvíst er hvort
kennarar sæju sér yfirleitt fært
að fara með, þar sem þeir eru
flestir önnum kafnir við úr-
vinnslu prófa á þessum tíma,
íþróttakennarar þó undaskild-
ir. Um hlutverk kennara er
ekki getið í frumvarpinu en
vart yrði hjá því komizt að stór
hluti þeirra er verkinu stýrðu
væru ókunnugir skólafólkinu
og mundi þá enn vandast mál-
ið að laða fram góðan árangur
af tveggja daga vinnu óþjálfaðs
fólks.
Ef 50 þúsund dagsverk eiga
að fást á 10—15 virkum dögum,
verðu rað reikna með að 4000
skólanemendur séu að verki
daglega, og yrði lítið gagn af,
ef leiðbeinendur og verkstýr-
endur væru færri en 3—400.
Hver maður þyrfti áhöld og
flesta þyrfti að flytja til og frá
vinnustað, og færi tilkostnaður
þá að aukast, þótt engin vinnu-
laun væru greidd.
Ef landgræðslustarf sjálfboða
liða verður þaulhugsað og
skipulagt út í æsar, getur það
orðið bæði landi og fólki til
gagns. En vandséð er að þörf
sé á að setja um það lög og
þreyta þingmenn á að fjalla um
hluti, sem e.t.v. eru ófram-
kvæmanlegir. Skynsamlegra
væri kannske að fara hægt af
stað og gera tilraun með
hvemig slíkt starf yrði best
framkvæmt. Framkvæmdaaðil-
ar, sem hér er gert ráð fyrir
að séu skógrækt ríkisins og
Landgræðsla íslands ásamt bún
aðarsamtökum í hverju héraði,
leituðu þá til fræðsluyfirvalda
og fengju leyfi til að gera um
það tilraun í samstarfi við einn
eða fáa skóla í upphafi. Ef það
gæfi góða raun, mætti færa út
kvíarnar og taka slíkt starf
upp í öllum skólum og jafnvel
setja um það lög. En þegar svo
væri komið, væri ekki um að
það er látið heita, heldur þegn-
skylduvinnu sem er líka ágætur
hlutur, en engan veginn sá
sami.
Það er áferðarfallegt yfir-
skin að tala um að glæða áhuga
skólafólks á góðu málefni og
heillavænleg uppeldisáhrif, en
það vekur athygli að talað er
um nemendur í skólum, sem
ríkið kostar. Það skyldi þó ekki
vera eitt höfuðatriðið að láta
nú skólaæskuna endurgjalda
eitthvað af öllum þeim kostn-
aði, sem þjóðin hefur af upp-
eldi hennar og skólagöngu? Sé
svo, er hætt við því að þar sé
slegið högg í vindinn. Skóla-
æskan veit sem er, að hún
gengur í skóla fullorðna fólks-
inu til þægðar engu síður en
sjálfs sín vegna. Þjóðin vill
fjárfesta í menntun. Að telja
það eftir er jafn fráleitt og að
mæður teldu eftir sér að hafa
amstur af hvítvoðungum sínum.
Enginn trúi ég að vilji í raun
og veru vera án tæknimennt-
aða fólksins, er stjórnar mjólk-
urbúunum, fiskiskipunum, sjón
vörpunum, telexunum, orkuver
unum, verksmiðjunum og vega-
kerfinu, eða án verzlunarfólks-
ins sem annast inn- og útflut-
ing, þótt til sanns vegar megi
færa að sums staðar gefi fjár-
festingin ekki arð sem skyldi.
Það er nú svo að eigi að
kalla fólk til sjálfboðaliðsstarfs,
þarf að vinna þannig að málum,
að fólk kæmi af áhuga og sjálfs
sín hvötum. Ekki er víst nema
það kæmi málefninu að betra
gagni að leita raunverulegra
sjálfboðaliða á opnari grund-
velli. Hópferðir skipulagðar í
samráði við frjáls æskulýðssam
tök eða stéttarfélög t.d. vakta-
vinnufólks eða húsmæðra með
stálpuð börn gætu verið fólki
upplyfting og tilbreyting frá
hversdagsamstri.
Ef starfið er vel skipulagt og
öllum er ljóst hvert verkefni
hans er, þegar gripið er inn í
eina eða tvær dagsstundir, gæti
almennur áhugi vaknað og þá
er engin hætta á öðru en unga
fólkið legði sjálfviljugt hönd á
plóginn. Það er eðli æskunnar
að vilja vera þar sem eitthvað
er um að vera.
til hægri —
Að kvöldi miðvikudagsins 27.
febr. s. 1. fóru fram athyglis-
verðar umræður um herstöðv-
armálið í sjónvarpinu.
Varaformaður og þingmaður
Alþýðuflokksins, Bcnedikt
Gröndal, var meðal þátttak-
enda.
Hann þóttist afskaplega
hneykslaður á ummælum eins
þátttakenda, er vék að Kefla-
víkursjónvarpinu, en bliknaði
ekki sjálfur, er hann fór með
ósannindi í lok þáttarins. Hann
sagðist vilja feta hinn gullna
meðalveg milli öfgana, sem
beitt hefur verið í herstöðvar-
málinu. Svo mörg voru þau
orð.
Telur þessi þingmaður í raun
og veru, að menn séu svo græn-
ir orðnir, að þeir muni ekki
eftir yfirlýsingu þingflokks Al-
þýðuflokksins varðandi stefnu
„Varins Iands“ í herstöðvarmál
inu?
Morgunblaðið birti þessa
yfirlýsingu á baksídu 23. janú-
ar sl. og fagnaði því mjög, að
þingmenn Alþýðuflokksins
skuli vera sammála þeirri
stefnu, sem í undirskriftaskjal-
inu felst. En hún er fólgin í
því, að ameríski herinn verði
hér áfram. Þingflokkur Alþýðu
flokksins hefur þannig lýst yfir
fylgi við öfgarnar lengst til
Sameiningarmdlið
úr sögunni?
hægri þ. e. áframhaldandi her-
setu — við mikinn fögnuð
íhaldsmanna og herstöðvasinna
í landinu.
Benedikt Gröndal, og aðrir
þingmenn Alþýðuflokksins,
hafa í þessu máli snúist gegn
vinstri mönnum í sínum eigin
flokki til þess að geta áfram
þjónað undir það íhald, sem
þeim samkvæmt stefnuskrá Al-
þýðuflokksins ber að berjast
gegn.
Og það, sem furðulegra er:
Þeir hafa — í herstöðvarmál-
inu — sagt bæði já og nei í
sömu setningunni með því að
flytja fyrr í vetur tillögu á AI-
þingi — sem gengur þverrt á
umrædda yfirlýsingu um að í
Keflavík verði óvopnuð eftir-
litsstöð, en ekki herstöð.
Annað hvort er hér um að
ræða einstæðan pólitískan fá-
vitaskap eða þá ögrun við
vinstri menn og herstöðvaand-
stæðinga í Alþýðuflokknum og
Samtök frjálslyndra og vinstri
manna, sem hafa brottför hers-
ins á stefnuskrá sinni — nema
hvort tveggja sé.
Ef síðustu viðhorf þingflokks
ins í herstöðvarmálinu verða
ríkjandi i Alþýðuflokknum, er
augljóst að fyrirhuguð sam-
eining Samtakanna og Alþýðu-
flokksins er úr sögunni.
Framboðslistinn
Dagana 7., 8. og 9. mars n.k. liggur frammi
á skrifstofu félagsins, Ingólfsstræti 18, tillaga
kjörnefndar um skipan fulltrúa félagsins á
sameiginlegan lista Alþýðuflokksins og SFV
við borgarstjórnarkosningar í vor.
Þar gefst félögum tækifæri til að kynna sér
tillögu kjörnefndar og gera breytingartillögur
þar á, ef þeir óska.
Frekari upplýsingar verða veittar á skrif-
stofunni, sem verður opin ofangreinda daga
kl. 13—21 (kl. 1—9 e.h.).
KJÖRNEFNDIN
Flóamarkaður
Á vegum SFV-félagsins í Reykjavík verður
haldinn Flóamarkaður að Hallveigarstöðum,
sunnudaginn 17. mars kl. 2. — Tekið er á
móti munum á markaðinn að Ingólfsstræti 18
alla daga frá kl. 1—5 e.h. og á miðvikud. 13.
og fimmtudaginn 14. til kl. 9 að kvöldi.
STARFSNEFNDIN.
srv
SFV-félagið í Reykjavík
Almennur félagsfundur verður haldinn að Haliveigar-
stöðum þriðjudaginn 12. mars, og hefst hann kl. 20.30.
Fundarefni:
1. Kosning 15 fulltrúa á sameiginlegan lista
Alþýðuflokksins og SFV við borgarstjórnar-
kosningar í vor.
2. Kosningarundirbúningurinn.
3. Upptaka nýrra félaga.
4. Önnur mál. STJÓRNIN.