Sjómannadagsblaðið - 12.06.1949, Síða 34

lifa nokkru heimilislífi, geti þeir ekki verið leng-
ur í burtu en svo og svo marga daga, og þá verði
þeir að fá svo marga frídaga fyrir það. Utgerðar-
menn segja á móti, að vegna afkomu skipsins,
sé nauðsynlegt, að senda þau á þau mið sem afla
von sé á hverjum tíma og þá geti oft verið um svo
miklar vegalengdir að ræða, að ógjörningur sé að
láta skipin koma við í heima höfn, svo skipverjar
geti notið siglingarfríið, og verði því að sigla með
alla skipshöfnina á markaðsstað. Þetta orsakar lengri
fjarveru sjómanna frá heimilum þeirra en þeir telja
æskilegt og því ekki við unandi. Báðir þessir aðilar
hafa mikið til síns máls, en hitt liggur í augum
uppi, að skipin verða að fara þangað, sem fiskjar er
von, og það verður að ganga fyrir öllu öðru, því
afkoma þjóðarinnar getur byggst á því.
Eitt atriði í þessu máli er ekki þýðingarlítið. Fiski-
mið okkar, þó góð séu, eru farin að bregðast sökum
rányrkju, svo þau verður að hvíla, það eitt út af fyrir
sig ætti að vera nóg ástæða til að hin stórvirku
skip okkar leiti á fjarlægari mið, vissan hluta ársins,
og ef það svo gæti orðið til að bæta afkomu skip-
anna, og þeirra, sem á þeim vinna, er ekki hægt
annað að sjá, en það sé þjóðarnauðsyn, og um það
verði svo allir að sameinast.
Sjómenn sem aðrir hafa þá heitustu ósk, að atvinna
þeirra sé það góð, að þeir og heimili þeirra hafi við
sem bezta afkomu að búa, og geta veitt sér sem flest
af hinum daglegu nauðsynjum, en þetta verður því
aðeins gert, að atvinnan sé trygg, og munu flestir að
vel athuguðu máli komast að þeirri niðurstöðu, að
það sé betra að frídagarnir séu færri en afkoman
betri. Það er ánægjulegt að vera heima, en því að-
eins er ánægjan varanleg að atvinnan og afkoman
séu trygð.
Við getum búizt við því, að þeir tímar séu kanski
ekki langt undan, að það sé ekki spurt um hvað
við viljttm helzt gera, heldur hvað við verðum að gera,
til að afla okkur lífsviðurværis.
Vinnudagurinn.
Það er sagt, að vinnan sé grundvöllurinn að andlegri
og líkamlegri vellíðan. Aður unnu menn í 10—12
stundir, en nú er talað um 8 stunda vinnudag, og
mun mörgum þykja það oflangt og allt gert til að
stytta hann enn meir. Þarna er of langt bil á milli
þess gamla og nýja og mun fólk síst ánægðara nú en
áður með tilveru sína. Enda er útkoman svipuð,
alltaf erfiðleikar á að hafa til hnífs og skeiðar, sem
kallað er. Og svo er annað viðfangs efni nú, sem
lítt var þekt áður. hvernig á að verja tímanum, sem
ekki fer til vinnu og svefns, sem lengist nátturlega
eftir því sem vinnutíminn styttist. Forsætisráðherra
Noregs Einar Gerhardsen hefur látið svo ummæk,
að í sambandi við 8 stunda vinnudaginn, sé ekki
mesta vanda málið, að vinnuafköstin verði oflídk
heldur það, hvernig eigi að verja þessum aukna fri*
tíma, svo að hann komi fólki að notum. Fólk verður
að hafa hugann bundinn við eitthvað ákveðið, en
sem um leið mentaði og þroskaði og gerði hvern
einstakling að sem beztum og dugandi þjóðfélag5'
borgara. Fólk, sem ekkert ákveðið hefur fyrir stafnh
sérstaklega yngra fólk, leiðist oft til allskonar eyðslu
semi leiðir til sífelldra skemmtana og jafnvel óreglm
er verður gjaldgetu hans um megn, en svo til að auka
hana, er byrjað á smá hnupli, er svo endar með
að viðkomandi kemst undir manna hendur, og verð-
ur til þjóðfélags byrðar, í stað uppbyggingar.
Nú er það svo, að hin ýmsu lönd eru mismunandi
að gæðum, og er þess vegna mismunandi létt að afla
sér lífsviðurværis. Og ef hver einstök þjóð skilur það
réttilega og sættir sig við þá vinnu, sem það hefur *
för með sér, er vandinn leystur. Atvinnuhættir okkar
eru svo fábrotnir, og oftast erfiðir, að við getum ekkr
borið okkur saman við aðrar þjóðir í þeim efnum, °S
það verður okkur að skiljast. Fiskimaðurinn verður
að fara á sjóinn þegar veður leyfir, og þegar afn
býðst, og bóndinn verður að þurka heyið sitt þegar
tækifæri gefst til þess, og bjarga því áður en óveðrið
skellur á. Þetta eru okkar staðhættir, og eftir þein1
verðum við svo að skapa afkomu okkar. En hnt
liggur í augum uppi, að hver einstaklingur verður að
fá þá hvíld, sem nægjanleg er til að viðhalda starfs'
þrótti sínum, og eins einhverja frítíma til að sinna
hugðarefnum sínum, öðrum en hinni sjálfsögðu °S
mjög svo nauðsynlegu daglegu vinnu.
V erzlunarhœttir.
Sjálfsögðustu og eðlilegustu verzlunarhættir erU
þeir, að hver einstaklingur geti keypt hvern þann
hlut, sem hann vanhagar um og efnahagur hans
leyfir, án nokkurrar hindrunar eða íhlutunar þesS
opinbera.
En sú er nú öldin önnur hjá okkur Islendingun1,
Allt er orðið þeim höftum háð á þessu sviði, að það
stappar nærri algerum vandræðum og ófrelsi. UpP
rísa ný og ný skrifstofubákn til framkvæmda þesS'
um höftum, svo það er orðið bezta og eftirsóknat'
verðasta atvinnan, að komast þar að, enda er sá starfs'
mannahópur orðinn álitlegur.
14 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ