Ægir - 01.08.1946, Blaðsíða 9

Æ G I R
199
Jón D úason dr. juris:
Milliríkjasamningar um Grænland.
Árum saman hafa Fiskiþingið, þing
l arnianna- og fiskimannasambands Islands
°g enn fleiri stórfundir fiskimanna og út-
gerðarmanna á landi hér samþykkt áskor-
anir til landsstjórnar vorrar og Alþingis
Uln að opna Grænland fyrir íslenzkum at-
v*nnurekstri, en þó sérstaklega fyrir is-
lenzkum fiskveiðum og nauðsynlegasta iðn-
aði og viðskiptum í sambandi við þær.
Þessar kröfur, sem ágerast með ári
l'verju, er sprollnar af brýnni nauðsyn.
l'iskur og síld hafa á siðustu árum lagzt frá
landi voru og hver vertíðin eftir aðra
1 ’i'ugðizt, bæði hvað aflamagn og peninga-
\°8a afkomu þeirra snertir, er sjóinn stunda.
^jómennirnir komu heirn með tómar liend-
Ur kverja vertíðina eftir aðra og tap ofan á
l;‘P hleðst á hjá þeim, sem gera út. Sam-
Jhnis þessu fréttist um fullan sjó af fiski við
^rænland og landburð af afla þar, þrátt
|V|’ir fullkomið kunnáttuleysi og áhalda-
ieysi Grænlendinga.
Eg lór þrjá túra um síldarsvæðið við
.rðurland í ágúst í sumar. Það var
anaegjulegt að koma í góðu veðri á þær.
^■<>ðir og rifja upp gamlar endurminningar.
,n eg sá hvergi síld, hvergi hnýsu, sel eða
‘Vai eða nokkurt lifandi kvikindi nema
n°kkra fugla. Þarna var gersamlega dauður
veiðilaus sjór, þrátt fyrir ágætt veiði-
"'ður í ágúst. Eg man ekki eftir neinu slíku
Seui ])essu frá fyrri tíð.
^eir segja, að fiskur og síld sé að leggj-
•’si frá landinu vegna vaxandi sjávarliita
lei við land. Það má vel vera. Víst er það,
cl eiill‘ krygninguna gengur þorskurinn,
Vlu er við Suður- og' Vesturland, með
s i.uunnum vestur fyrir Grænland. Þangað
1 .l(>ta og þorskseiðin að berast með
|U'aumnum og vaxa þar upp. Frá Græn-
c,ndi liggur straumurinn enn i vestur til
Marklands (Labradors) og Bjarneyjar (Ný-
fundnalands). Vísindalegar sannanir hef ég
engar, en ekki getur mér þó dulizt, að meira
eða minna af þorskinum okkar haldi áfram
á átugöngu frá Grænlandi með straumnum
vfir til Marklands og sameinist þeim fiski,
er leitar þangað á átugöngu frá hrygningar-
svæðunum við Bjarney eða er að hrygna
xið Markland. Sé þetta svo, eigum við
]>að undir hitastigum sjávarins, átumagni
í sjónum og duttlungum þorskins, livort
hann er hér við land, við Grænland eða
jafnvel ylir undir austurströndum Norður-
Ameríku. En frá Grænlandi er gerlegt að
stunda veiði þar.
Annar háski, sem vofir yfir íslenzkri út-
gerð er, að fiskigrunnin við ísland verði
upp urin af erlendum botnvörpungum og
öðrum veiðiskipum. Þenna yfirvofandi
liáslca þekkja allir og viðurkenna. Hann er
öldungis vís og óumflýjanlegur vegna rétl-
le.ysis þess, sem ríkir í hafalmenningurium
(þ. e. fiskigrunnunum) við íslandi — og öll
lönd.
Þegar svo er komið, eru fiskimiðin viö
Grænlarid helzta bjargarvon íslenzkrar út-
gerðar. Þau fiskimið eru fjærst Norðurálfu,
en nær íslandi en nokkru ö&ru fiskveiða-
landi, og þau eru vor eigin eign.
Værum vér steinaldarmenn, yrðum vér að
hima hér á ströndum íslands og taka því
með þolinmæði, sem að höndum kánn að
bera, og þakka drottni svo í auðmýkt fyrir
hallærin. En ])ótl alltof margir vorra landa
séu enn slíkir steinaldarmenn í hugsun, er-
um vér alls ekki lengur steinaldarmenn í
tækni. Fiskifloti landsmanna er að heita má
allur haffær. Vér getum sigit honum vestur
fvrir Gramland, ogef villþaðan vestur undir
Markland og stundað þar veiði þanna tíma
árs, sem uppgripaafli er þar. Vér eruin menn