Tímarit lögfræðinga - 01.03.1952, Blaðsíða 54

48
Timarit lögfræSinga
verður þá það svæði, sem ,,landhelgi“ hefur verið kallað.
Ytri línan á uppdrættinum er þá „landhelgislínan". Breyt-
ingin er að þessu leyti sú, að þetta svæði, „landhelgin", er
eftir reglugerðinni 4 mílufjórðungar, eða 4 sjómílur, í
stað 3 sjómílna samkvæmt samningum frá 1901.
Innan „landhelgislínunnar", ytri línunnar á uppdrætt-
inum, eru
1. VeiSar bannaSar öllum útlendingum samkvæmt lög-
um nr. 33/1922, livaSa veiSitæki sem notuS eru.
2. Islendingum eru bannaSar veiSar meS botnvörpu og
dragnót.
Sjálfsagt getur það ekki orkað tvímælis, að hvert ríki
getur sett þegnum sínum reglur urn fiskveiðar og takmark-
að eða bannað þeim veiðar með tilteknum hætti í hafinu
umhverfis. Um hitt er ágreiningur, að hve miklu leyti ein-
stakt ríki megi ákveða einhliða „landhelgi" sína eða frið-
unarsvæði í hafi úti. Urlausn Haagdómstólsins í máli Breta
og Norðmanna hefur fyrst og fremst leyst úr deilu milli
þessara ríkja, en um rétt ríkis til einhliða ákvörðunar um
landhelgi eða friðunarsvæði almennt segir ekki. En svo
mikið sýnist víst, að ekki sé nein almennt viðurkennd þjóð-
réttarregla um víðáttu landhelginnar. Milliríkjastefnur,
sem haldnar hafa verið um það mál, sýna nægilega glöggt,
að svo er ekki. Ef svo væri, þá hefði verkefni slíkra ráð-
stefna víst helzt verið að skjalfesta slíka reglu. Ágrein-
ingur um þetta atriði virðist bezt sýna það, að engin
slík almenn þjóðréttarregla er enn þá viðurkennd.
Þegar einstakt ríki kveður á um víðáttu landhelgi sinn-
ar eða friðunarsvæði, þá virðist þörf þess til slíkrar ákvörð-
unar vega þungt á metunum. Eins og á var bent, stendur
utanríkisverzlun Islands og fellur með sjávarútvegi þess.
Þess vegna er Islandi lífsnauðsyn að vernda fiskimið sín
svo sem framast eru föng á. Svo framarlega sem það er við-
urkennt, að íslenzka þjóðin eigi rétt til að lifa, og lifa
menningarlífi, eins og aðrar þjóðir, þá verður því naumast
móti mælt, að þeir eigi rétt á að ákveða innan skynsamlegra
marka rétt sinn til notkunar auðlinda landsins framar