Vikuútgáfa Alþýðublaðsins - 31.05.1932, Side 2

2
▼IKUOTGAFAN
Fundafrelsi.
ÞaÖ er varla von að íslenzik al-
þýöa kunni tiil fulls aö meta
fundafrelisi, því hér hefir henni
aldnei verið þess frelsis varnað
af yfirvöldunum. Fundafrelisi al-
þýðunnar var viðurkent erlendis
löng'u áöur en alþýðusamtök hóf-
ust hér á landi, svo yfirvöldun-
um hér datt ekki í hu:g að reyna
að banna alþýðusamtökunum
fundahö-ld.
Einstákir rnenn reyndu þó á
fyrstu árum Alþýðuflokksins að
banna fulltrúum hans málfrelsi á
opinberum fundum. Kom það iðu-
iega fyrir á fundum þá, að reynt
væri með hávaða og ólátum að
varna fulltrúum verkalýðsins
máls. En þessar tilraunir mis-
oliepnuöust afgerlega, og fullkomið
fundafrelsi hefir verið hér þar til
S. K.-flokkurinn hóf göngu sína.
Brá þá svo kynlega við, að þessir
sprengingamenn tóku upp söinu
bardagaaðferö gagn-vart Alþýðu-
flokknum og auðvaldsskrílliinn
hafðii reynt á fyrs-tu árum hans.
Menii tciki eftir orðinu auavakls-
skríllirm, því það var að eins
skríll sá, er fylgir auðvaldinu,
sem reyndi þetta, en aliir al-
öllum málsmetandi mönnum þess
mennir borgarar er fylgja því og
d-att ekki í hug aö reyna það,
af því þeir vissu að slí-kt var
tigangslaust.
Á næsturn öLlum fundum verlka-
mannafélagsilns „Dagsbrún“ síðan
S. K.-fl-okkurinn var stofnaður
hafa spr-engiingamenn þessir reynt
að hindra fundafreLsi með óLátum
og óspektum. Hafa þeir reynt að
tefja máliin eftir megni og stund-
um beinlínis varnað mönnum
máls, ýmist með ólátum eða með
áframhaldandi söng. Á einum
íundi í fyrra töfðu þeir fundinn
þannig til kl. 1 L\ð, en þá tók til
m-áls pi-ltur einn, er nýlega var
genginin í félagdð, o-g talaði hann
í stundarfjórðung um sendi-
sveinamcilið og annan stundar-
fjórðung lét hann fundarmönnum
í té eins konar stöppu bún-a til
úr fyrri ræöum Brynjólfs Bjarna-
sonar og annara sprenginga-
manna, og var innihaldið þetta
vanalega, að stjórnarmeðldm-ir
Dagsbrúnar, Sjómanmafélagsins
og A11 > ý ð usamb an d sin s væru
verkalýðssvi-karar. Klukkan var
nú orðin 12, og var borin upp og
samþyltt til-laga um að þetta mál,
sem ekki stóð á dagskrá, skyldi
ekki frekar rætt á þeim fundi, en
snúið sér að málum sem voru á
dags-krá og n-auÖsynlegt þótti að
ræða. En þeir sprenginga-k-omm-
únistarnir létu sér þetta ekki líka,
en söfnuðust saman 8 eða 10 á
mdðju gólfi og hófu söng, svo
ekki heyrðist til ræðumanns.
Hófu þeir nýtt lag í hv-ert sirnn
sem ræðumaður byrjaði, og gekk
(svo í hálftíma, en þá var annað
hvort að þessar sönghetjur S. K.
voru búnir að rífa úr sér öll
hljóð, eða þeir voru orðnir von-
lausir að sigra í keppni þessari,
svo þeir strunsuðu al-l-ir á dyr, og
gafst þá fundarfriður aftur, svo
hægt var að halda áfram fund-
inum. Hv-er einasti verkain-að ur
sér, að án fund-afrelsis á út-
breiðsla jafnaðarstefnunnar erfití
uppdrátt-ar, og að verkalýðs-starf-
sennn g-etur engi§ verið ef ræðu-
menn haf-a ekk-i friö til þess að
tala á fundum félagsins. Bersýni-
legt var því að hér þurfti ein-
hverra aðgerða við. Félagsstjórn-
in la-gði því til, að ein-um af
þ-eim, sem staðið hafði fyrir söng-
látunum, og sem var sá, sem
skernst hafði verið í félaginu,
pilti að nafni Eggert Þorbjarnar-
syni, yrði vikið úr því, og var
það gert.
Síðan hefir Verklýðsblaðið og
önnur blöð, sem spr-engingamenn-
irnir gefa út, iðulega flutt les-
endu-m sínum það, að pilturiri.i
hafi verið rekinn vegna þess, hve
ötullega hann barðist fyrir sendi-
sv-eina, eða af því að Dagsbrúnar-
stjórnin hafi verið hrædd við
hann(l). Hafa þesisar fregnir blað-
anna orðið til þess, að eitt verk-
lýðsfélag (Húsavik), sem virðist
tætt milli ihaldsmanna, spreng-
inga-kommún-ista og Framsöknar-
manna, svo félagið gat ekki ha)J-
ið uppi taxta þei-m, er það hafol
sett á síðast 1-iönu h-austi, hecir
samþykt skammayfirlýsingu um
verkamannafélagið Dagsbrún út
af brottrekstri Eggerts Þorbjs.
Fylgdu íhaldsimenn og Framsólci-
armenn þar dyggilega spreng-
inga-k-ommúnistunum, en hefir
víst ekki dottið í hug hve hifægi-
Legt það væri þegar félag, sem
ekki getur haldið uppi taxta, fer
að kenna öðru öflugasta félagi
landsins, Dagsbrún.
Fundafrelisið er ein dýrm-æt-asta
eign verkalýðsins, sem er þann-
ig sinnaöur, að hann mun hvorki
láta íhaldið n-é sprengingamenn-
ina taka það af sér.
• Arnór.
Lærið að synda.
1. f-ebrúar s. 1. fcL tæplega sjö
gengu þrír menn niður á bryggju
á ísafirði og voru að gá að vél-
bátnum „Mumma“, hvort hanu
væri kominn úr róðri. En menn
þessir voru land-menn á bátnum.
Báturinn var ekki kominn, og
héldu mennirnir upp bryggjuna
aftur, en einn þeirra, Hjalti Sig-
urður Signmndsson að nafni, datt
út af bryggjunni og druknaði.
Hann var að eins 21 árs að aldri.
Lærið að synda. Foreldrar, sem
ekki sjá urn að börn þeirra Iæri
að synda, vanrækja foreldra-
skyldu sína.
Héðinn Vaidimarsson
fertugur.
m $1-- 26. maí.
Héðinn Valc/imarsson.
Síðast liðin 12 ár hefir Héðimn
Vald-imarsson staðið í fylk-ingar-
brjósti Alþýðuflokksins í barátt-
unni fyrir bætturn kjörum verk-
lýðsins. Han-n hefir jafnan verið
þar, sem hörðust var hríðin, og
sigrar þeir, sem hann hefir unnið
m-álefni alþýðunn-ar, eru margir.
Mik-ið starf hefir Héðinn int af
hendi fyr-ir verkamannafélagið
Dagsbrún. Hann g-ekk í félagið
árið 1919 og var kos-inn for-
maður þess árið 1922 og var end-
urkosinn næstu tvö árin, en 1925
baðst hann undan endurkosmngu.
1927 lét hann undan almennum
óskum Dagsbrúnar-mann-a og tók
að sér formannsstörf í félaginu
og hefir jafnan verið endurkosi-nn
siðan.
Undir forustu Héðins hefir
Dagsbrún vaxið að styrkleik og
meðlimafjölda, og er hún nú öfl-
ugasta verklýðsfélag landsims,
ekki sízt fyrir starf formanns
síns, þótt einnig hafi m-argir lagt
þar hönd að.
Þegar Verkamálaráð Alþýðu-
flokksins var stofnað, var Héðinn
Valdimarsson kosinn fo-rmaður
þess, og var hann til þess sjálf-
kjörinn vegna kunnugleika á
málum þeim, er verkamálaráðinu
var ætlað að hafa með höndum,
og atorku þeirrar, er hano hafði
sýnt í stjórn Dagsbrúnar.
Héðinn var kosinn á þing lxaust-
ið 1926, og er eigi ofmælt, að
hann hafi skjótlega unnið sér
þann orðstír, að vera í röð liiinina
fremstu meðal þingm-anna. Eins
og að líkum lætur, eftir skap-
gerð hans, lætur hann sérstak-
lega stóru m-álin til sín taka. á
fyrsta þinginu, er hann sat, 1927,
bar hann fram stórfeldar breyt-
ingartillögur við stjórnarskrána,
þar á rneðal g-erði hann t-illögtf
um réttláta kjördæmaskipun og
hefir haldið mjög fas-t á því máli
siðan.
Þá eru hinir nýreistu, glæsiilegu
verkamannabústaðir frekar verk
Héðins Valdim-arssonar en nokk-
ur,s manns ainnars. Hann var
fyrst iflutningsmaður að löggjöf-
inni um verkamannabústaðina og
aðalmaðurinn í framkvæmdar-
'stjórn þeirri, er um bygginguna
sá.
Héðihn hefir í fjöLmörg ár
'verið varaforseti. Alþýðusambands
Islands óg í stjórn þess. Hann
hefir og nú um langt skeið oftast
verið aðalfors-eti á þingum AI-
þýðusambandsins og ávalt verið
þar fulltrúi frá verkamannafélag-
inu Dagsbrún.
Störf þau og málefni, sem Heð-
inn hefir rækt og barist fyrir í
alþýðuhreyfingunni og fyrir hana,
eru svo mörg-að eigi verða þau
'talin í þessari stuttu blaðagr-ein.
I^að sópar að Héðni Valdimars-
syni, þegar h-onum er mikið í
hug og hann talar um áhugamál
sín. Hann er snjall ræðumaður, og
þótt hann að jafnaði haldi stutt-
orðar ræður, þá er hann m-ark-
viss og venjul-ega ekki mikið ó-
sagt af því, er máli skiftir, þeg-
ar hann lýkur ræðu sinni.
Héðinn er kappsimaður um aLlar
framikvæmdir, og taki hann að
sér verk að vinna, setur hann
him-inn og jörð í hreyfingu tiil að
koma því í framkvæmd. Mentun
hans og skarpar gáfur gera hon-
um störfin 1-éttari.
Héðinn Valdimarsson er fertug-
íur í dag.
Mangur verkamaðurinn sendir
honum hlýja kveðju í huga sín-
um.
Jón Baldvinsson.
Hvar eru hrognkelsin?
Hrognkelsaveiði hefir verið
mjög treg hér í nánd við Reykja-
vík, og hafa ýmsir veiöimenn lát-
{ið í ljós að það væri cittin, sem
gerði það; reyndin væri sú, að
fiskur bærist hér upp að land-
inu með útsunnan átt, og þá sér-
staklega lrrognkelsi.
En nú má sjá af fréttastofu-
skeyti, að á landinu noröaustan-
verðu er hið sama að frétta um
rýra hrognkelsaveiði, svo útlit er
fyrir að öðru sé um að kenna en
útsynningnum, því ekki mun hafa
vant-að álandsvindana eystra á
þessu vori. Væri nú gaman að
vita hvort það er víða á landinu,
að hrognkelsaveiðin er rýr.
Presturinn og fjallið.
í vetur fóru nokkrir menn upp
á Katmai-fjöLl í Alaska, undir
stjórn prests eins að nafni Hub-
bard. Þeir voru hálfan mánuð í
ferðinni, og þóttu hafa unnið
þrekvirki mik-ið.