Nýja stúdentablaðið - 01.12.1962, Blaðsíða 4

4
NÝJA STÚDENTABLAÐIÐ
Enn hafa stúdentar sýnt það með hátíðahöldum sínum
á fullveldisdegi okkar, 1. desember, að þeim er síður en svo
treystandi til að gera hann að þeim hátíðisdegi, sem hon-
um ber að vera, ekki einungis degi stúdenta heldur þjóð-
arinnar allrar. Þeir gera sig nú með hverj u árinu sem líður
að hjákátlegri og lítilmótlegri peðum á skákborði flokks-
pólitíkurinnar í landinu.
Þeir stúdentar, sem muna 1. des. hátíðahöld fyrir 20—
30 árum, minnast þessa dags með hrifningu, þegar dagur-
inn var dagur stúdenta og málefni þeirra og háskólans
voru aðalmál hans. En smátt og smátt tók þetta að
breytast. Dagurinn varð að minningardegi fullveldisins, og
nú varð hann hátíðisdagur allrar þjóðarinnar, þó að stúd-
entar héldu áfram að annast alla framkvæmd.
veru og náms akademískra fræða á Islandi, þegar stúd-
entar koma fram sem boðberar og forsvarsmenn harðpóli-
tiskra flokksstefnumála.
Meðan stúdentar héldu daginn hátíðlegan til að berjast
fyrir sameiginlegum hagsmunamálum sínum og allrar
þjóðarinnar, t. d. Stúdentagarðinum og síðan sjálfstæðis-
málinu, var litið á stúdenta sem styrka heild og afl í þjóð-
félaginu, sem tekið var mark á og ekki gengið framhjá.
Ungir menntamenn hófu daginn til vegs og ætluðu ekki
að bregðast honum. En það hafa þeir því miður gert, af
því að þeir hafa snúið frá því að koma fram sem sjálf-
stæður aðili. Nú starfa þeir eins og leikbrúður á póli-
tísku leiksviði landsmálanna.
Af þessu má sjá þann reginmun, sem er á afstöðu há-
STÚDENTAR 0G AFSTAÐA ÍSLANDS
til ríkjasamsteypa framtíðarinnar
Svavar Sigmundsson, stud. mag.
Þegar 17. júní var orðinn þjóðhátíðardagur, voru uppi
raddir um, að nú yrði 1. desember ekki lengur hátíðlegur
haldinn. Svo varð þó ekki.
Rödd úr Stúdentablaðinu 1. des. 1944 hefur talað fyrir
hönd margra Islendinga þá. Þorkell Jóhannesson, prófessor
skrifaði: „Þjóðhátíð vetrarins má með engu móti niður
falla, minningin um 1. desember á að lifa, einnig hjá öld-
um og óbornum. Æskan, hinir ungu menntamenn, hófu
þennan dag til vegs og þeir munu ekki bregðast honum.
Minningarhátíð á hann að vera, en jafnframt almennur
heitdagur þjóðarinnar, helgaður framtíðinni, einhverri sér-
stakri þjóðnýtri framkvæmd eða hugsjón hverju sinni.“
Farið hefði betur, ef þessi orð hefðu rætzt. Æðstu sjálf-
stæðismál þjóðarinnar voru sett á oddinn ágreiningslaust
lengi vel, en hin síðari ár hefur sú þróun orðið, að dagur-
inn hefur verið gerður að áróðursdegi fyrir skoðanir, sem
mikill hluti stúdenta skoðar ekki sem sínar eigin. Síðan
hafa verið fengnir menn úr röðum umdeildra pólitíkusa til
að flytja áróðursræður sínar öllum landslýð. Hér hefur
stundum verið um að ræða mál, sem liggja utan þeirra
marka, sem háskólastúdentum er sómasamlegt að setja á
oddinn á þessum degi. Það láir enginn íslenzkum útvarps-
hlustendum þennan dag, þótt þeir efist um gildi háskóla-
skólastúdenta til háskólans og íslenzkra sjálfstæðismála nú
og þá. Hlutur stúdenta nú er ekki glæsilegur í þeim saman-
burði. Þetta hefur enn sannazt áþreifanlega í ár. Ákveðinn
stjórnmálaflokkur í landinu virðist ekkert annað sjá en
kommúnisma, og að hans dómi skiptir eiginlega ekkert
annað máli. Þegar brýnasta hagsmunamál og mesta sjálf-
stæðismál íslenzku þjóðarinnar, síðan landið varð lýð-
frjálst, er á dagskrá og ríður á öllu fyrir þjóðina að ræða
það og kanna frá ótal sjónarhornum, þá neitar naumur
meirihluti stúdenta að taka það upp á slíkum degi sem 1.
des. Ilvar eru stúdentar settir í slíku þjóðfélagi, eða hvers
eru þeir metnir af öllum þorra fólks í landinu, þar sem
þeir sneiða hjá að ræða slíkt mál sem afstöðu Islands til
ríkjasamsteypa framtíðarinnar? í því felst að sjálfsögðu
sérstaklega afstaða Islands til Efnahagsbandalags Evrópu,
bæði sem efnahagslegrar og ekki sízt stjórnmálalegrar
stórsamsteypu ríkja.
1 stað þess að ræða þetta efni frá hlutlægu sjónarmiði
af valinkunnum mönnum á þessum degi, er tekið upp á
því að ræða sjálfstæði Islands og þá hættu, sem því stafar
af ólýðræðislegum stjórnmálastefnum, eins og það sé
brýnna mái sjálfstæði Islands í dag en yfirvofandi efna-
hagsblökk ýmissa rikja Vestur-Evrópu og sú bráða hætta,
1