Hlín - 01.01.1935, Page 92

'90
lilin
um. Iíjá Rómverjum til forna var það hin þyngsta
hegning að svifta menn eldi og vatni, það var lagt að
jöfnu.
Vísindamenn, sem ferðast hafa milli frumstæðra
þjóða á vorum dögum, víösvegar um heim, hafa allir
sömu sögu að segja: Eldurinn er mikilsvirtur, arin-
eldurinn er vaktaður með hinni mestu nákvæmni, þaö
er vinarmerki að gefa eld af heimaarninum, heldur
fara menn langar leiðar til að lána eld en að
kveikja hann á annan hátt, þótt þeir geti. »Hvergi hef
jeg sjeð jafnmörg eldstæði og í Afríku«, segir ferða-
maður nokkur«, en ekki var þeim um það að nota eld-
spýturnar okkar«. — Það er skamt á að minnast að á
Vestur-Þýskalandi var sá siður almennur að hafa jafn-
an viðarkubb (Scharblock) brennandi í hlóðunum,
hann mátti aldrei kiilna út. Og ætli við íslendingar
könnumst ekki við það að fela eldinn í hlóðunum, hann
var ekki látinn deyja árum eða áratugum saman á
bæjum, þótti algerlega óhæfilegt að það kæmi fyrir.
En það muna menn, sem nú eru uppi, að heldur var
farið á bæi og sóttur eldur milli tveggja taðflaga en
að kveikja hann öðruvísi. Allir kannast við orðtækið:
»Það er eins og hann sje að sækja eld«, þegar einhver
er að flýta sjer.
Við sjáum þannig, að aðferðin við að geymn eldinn
er ekki ólík meðal þjóðanna. Menn sáu brátt, að tálgu-
spænirnir af axarskaftinu var þur og góð uppkveikja,
og boruðu í þurru spýtuna með steini eða beini til þess
að fá þurt, gott duft til að kveikja upp með og geymdu
það sem sjáaldur auga síns, einkum í votviðrum.
Grikkir segja reyudar, að titaninn Prómeþeifur hafi
stolið eldinum frá guðunum, flútt hann í stöngli nark-
tus-jurtarinnar og gefið mönnunum hann. — Ástralíu-
búar geyma eldinn í stöngli grastrjesins og Indíánar