Hlín - 01.01.1951, Side 90

88
Hlin
innan veggja á bæjunum. Niður fossins, lækjanna og ár-
innar, fyllir dalinn eins og fyr, en ferðamaðurinn saknar
rokkhljóðsins, er hann heimsækir heimilið í sveitinni í
dag. Baðstofan er horfin. í hennar stað er komið íbúðar-
hús með kjallara og kvisti. Rokkurinn er ef til vill ennþá
til, en hann er sjaldan notaður og stendur einatt í afkima,
þar sem hann safnar ryki.
Heimilisiðnaðurinn er ef til vill ekki afræktur, en það
var jeg nærri búinn að segja. En til heimilisiðnaðar er
ekki tími nje rúm, öðrum verkum verður að sinna, er
ganga skulu fyrir. — Varla skal ráð fyrir gert, að húsmóð-
irin í sveitinni sje ættleri á því sviði. Hitt er satt, að henni
býðst ekki tækifæri til þess að æfa listir sínar eins og
mamma hennar og amma gerðu. Hve margar konur
kunna nú að vinna og spinna þráð, eins fínan og tvinna?
Fáar af fjöldanum, en þær eru til, það sanna handaverkin,
sem koma á sýningarnar við og við.
Meginmagn ullarinnar er nú unnið af vjelum — í verk-
smiðjunum. Þar standa stúlkur við spunavjelarnar, en í
því er hvergi nærri fólgin sú list, sem það var að þeyta
rokkinn og teygja kembuna. Við spunavjelina þarf bara
að styðja á hnapp og handfang, skeyta þegar lopinn brest-
ur og setja upp og taka niður. — í þessu starfi er ekki það
líf og sá persónuvöxtur, sem fylgdi fótstiginu, hlaupa-
stelpunni, hjólinu, snúrunum, trissunni, snældunni, tinn-
unni, hnokkunum og þræðinum út í hönd spunakonunn-
ar, sem teygir kembuna og lokar hringrás starfsins með
því að hreyfa fótinn um öklalið til nýrrar hringrásar.
Öld vjelamenningarinnar hefur numið brott veglegan
þátt íslenskrar verkmenningar og viðfeldið atriði úr líf-
inu í sveitinni.
Þeim fer fækkandi, sem kunna að smíða rokka, og fram-
vegis verða þeir fremur smíðaðir til þess að minna á frægð
formæðranna en til þess að þjena hagnýtum störfum.
En spunakonan stendur framvegis sem vottur um al-
menna verkment. Henni ætti að gera minnisuierki, er