19. júní


19. júní - 19.06.1955, Síða 54

19. júní - 19.06.1955, Síða 54
veikjast, er þeir blotna, eins og viskósarayon, og acetat leysist upp í acetóni. Vicara er framleitt úr eggjahvítuefnum maís- korns. Það er sterkt, en nrjög mjúkt og þykir heppi- legt til hlöndunar með ull. A l-syntetísk gervivefjarefni. Al-syntetísku gervivefjarefnin eru nú orðin nokkuð mörg og fer þeim sífellt fjölgandi. Nylon er fyrsta al-syntetíska gervivefjarefnið, sem fram- leitt var. Kom það á markaðinn 1940. Nylonþræð- ir eru afar sterkir, ákaflega teygjanlegir, taka í sig lítið vatn og þorna því fljótt. Nylon þolir ekki vel sól, og það bráðnar undir heitu járni, en brennur ekki. Garn úr nylontrefjum hnökrar. Nylon þolir lút, en ekki sýrur. Það er notað í sokka, peysur og alls konar fataefni. Orlon er sterkt og mjúkt, létt og lilýtt. Það þolir mjög vel sól, en bráðnar undir Iieitu járni og brennur auðveldlega. Orlon er m. a. notað í margs konar latadúka, karlmannssokka, peysur og þunn gluggatjaldaefni. Dacron er afar sterkt, það gefur nyloni ekkert eftir í þeim sökum, en eins og nylon lmökrar það og bráðnar undir beitu járni. Flíkur úr dacron- efnum krumpast sama og ekki og halda vel brot- um. Dacron er t. d. notað í karlmannssokka 02; skyrtuefni og auk þess í margs konar fatadúka aðra. Acrilan er að efnasamsetningu líkt orloni. Það er sterkt, mjúkt og hlýtt og þolir vel sól, en bráðnar undir heitu járni, og má aðeins strjúka það, þegar þaðer þurrt. Acrilan er notað í fatadúka ogáklæða- efni. Dynel er sterkt, létt og ldýtt og sérlega ullar- kennt. Það brennur ekki, en bráðnar við svo lágt hitastig, að ekki er óhætt að strjúka dynelefni við lægsta hita á hitastilltu straujárni. Garn úr dynel- trefjum hnökrar liins vegar ekki. Dynel er t. d. notað í værðarvoðir, ýmis konar fataefni, karl- mannssokka og gluggatjalda- og áklæðaefni. Sameigiri legir eigin leikar. Eftir því sem al-syntetískum gervivefjarefnum fjölgar, veitist mönnum erfiðara að henda á þeini reiður, og er það skiljanlegt. En þótt þessi efni séu ólík unr sumt, hafa þau, eins og sjá má af framan- greindu, marga sameiginlega eiginleika, er greina þau frá hinum gervivefjarefnunum (þ. e. rayoni, acetati og vicara) og náttúrlegum vefjarefnum. Sem dæmi um þetta má nefna, að þau eru flesl thermoplastic, sem kallað ei, þ. e. við ákveðið hitastig er hægt að setja þau í varanleg ln'ot, og elni og flíkur (t. d. peysur og sokkar) halda lögun sinni, hafi þau verið „hituð“ á réttan hátt við framleiðslu. Stundum rafmagnast þessi efni, og getur það valdið töluverðum óþægindum í notk- un. Mörg þeirra soga í sig lítið vatn, og af þeim ástæðum þorna þau fljótt, en liins vegar er þetta stundum ókostur. T. d. þykir mörgum ójDægilegt að vera í nærfötum úr slíkum efnum í miklum hitum. Yfirleitt má segja, að erfitt sé að lita al- syntetísku gervivefjarefnin, og ekki er talið æski- legt að lita Jiau lieima. En þau eru sterk, hvort 19. j ú n í 40

x

19. júní

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: 19. júní
https://timarit.is/publication/671

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.