19. júní - 19.06.1973, Blaðsíða 21

á bak við á takteinum. Þessu má
ekki rugla saman.
Raunveruleikinn verður því oft-
ast sá, að mótun umhverfisins
byggir á gildandi skoðunum um
þarfir, þær sem eru inni í kerfinu,
og nýjar hugmyndir, sem leiða af
sér ný form eiga oft erfitt upp-
dráttar. Þetta á í rauninni við öll
svið mannlegrar viðleitni, en í
umhverfismótun verða áhrifin
hvað mest áberandi, þar sem hér
er um handföst, fjárfrek bygging-
arefni að ræða.
n n n n
Á síðari tímum hafa æ fleiri
konur leitað sér atvinnu utan
heimilisins, stundum af nauðsyn,
en stundum ekki. Það hefur aukið
fjölbrevtni í lífi þeirra og aflað
heimilinu tekna til að gera það bet-
ur úr garði. Þetta hefur vakið ný
vandamál. — Með fjarveru mæðr-
anna frá heimilunum losnar um
heimilislífið og uppeldið. Bömin
eru sett á vöggustofur og dagheim-
ili, og kröfur eru gerðar til þess,
að til séu uppeldisstofnanir, sem
geta hýst bömin sem lengstan
tíma úr sólarhringnum, allt frá
fæðingu og jafnvel fram að gift-
ingu. En engin vöggustofa, hversu
Það er gamall sannleikur, að
án nýrrar formunar menningar-
umhverfis verða ekki gerðar mark-
miðsbreytingar til bóta í viðkom-
andi menningu og öfugt án mark-
miðsbreytinga verða ekki gerð ný
umhverfisform. Þetta á ekki sízt
við um sérsvæði bama í borgum,
einnig hérlendis: öllum má vera
ljóst, sem sjá gamla róluvöllinn
sinn óbreyttan eftir 30 ár að þró-
unin stendur hér á núlli.
Það er nægur vandi að gera
barnageymslur, sem hafa án efa
n n n n n
góð sem hún er, getur komið í
stað umönnunar móður, og bama-
heimili getur aldrei komið í stað
foreldraheimilis.
Grundvöllur að félagsþroska
barnsins er lagður þegar í bernsku
undir handleiðslu foreldranna, og
hvernig til tekst, skiptir öllu máli
fyrir lífshamingju þess. Fyrstu ár
barnsins eru svo óendanlega mikil-
væg, að á þeim ámm getur engin
komið í stað móðurinnar. Þess
vegna er heilög skylda móðurinn-
ar að láta hvorki atvinnumögu-
leika né fjármuni lokka hana
burtu frá þessu mikilvægasta hlut-
verki lífs hennar. Ungar konur
verða því að velja á milli bam-
leysis, er veitir þeim atvinnu-
frelsi, eða þess, að eignast böm og
verða þá a. m. k. um árabil að
skipta sér á milli uppeldis þeirra
og launaðs starfs utan heimilis.
Ekki tekur nema um það bil 15
ár að koma bömum sínum til
manns. Þá er mikið eftir af manns-
ævinni og þess vegna unnt að leysa
mörg verkefni, þegar bömin eru
hætt að kalla. Ég tel þess vegna
nauðsynlegt,, að hver kona eigi að
stefna að því að öðlast alla þá
menntun og starfsþjálfun, sem
hún á kost á, svo að hún geti valið,
þann kost, að áhrif þeirra hjálpar
fólki seinna á æfinni til að sætta
sig við fólksgeymslur (risablokkir
án félagsaðstöðu). Vandamálið er
meira og stærra, en að geyma böm
meðan foreldrar eða skyldfólk geta
ekki gætt þeirra. Geymslutímann
þarf að nota til þess að auka þroska
einstaklingsins á alla lund. Að öðr-
um kosti verður niðurstaðan nei-
kvæð fyrir einstaklinginn og þar
með þjóðfélagið í heild.
Einar Þorsteinn Ásgeirsson.
n n n n
hvort hún vill einungis einbeita sér
að heimili sínu eða sinna éinnig
einhverjum öðmm störfum sér til
aukinnar lífsánægju og þjóðfélag-
inu til hagsbóta. Konunni veitir
ekkert af menntun, t. d. til þess
að geta fvlgzt með bömum sínum
af áhuga og skilningi og jafnvel
hjálpað þeim við nám þeirra, ef á
þarf að halda. Þá getur verið
nauðsynlegt fyrir konuna að
stunda atvinnu eða eiga hugðar-
efni utan heimilisins til þess að
fvlla upp í það tóm, sem skapast,
þegar bömin vaxa úr grasi.
Æ oftar heyrast nú háværar
kröfur tímans um lífsþægindi, sem
má veita sér fyrir þau laun, sem
aflað er. En þótt dýrmætt sé að
eiga vel búið hús, sem menn
líta e. t. v. öfundaraugum, em
börnin hið dýrmætasta, sem við
eigum. Skipulagning íbúðar og
heimilishættir eiga þess vegna að
vera liðir í uppeldi og umgengnis-
venjum. Heimilið á ekki að vera
fullkomin skrautsýning, heldur
bakgmnnur fyrir lifandi maim-
eskjur, þar sem sjá má og finna
séreinkenni þeirra og áhugamál.
Það á að vera staður, þar sem
menn hafa unun af að dveljast. Og
andrúmsloftið ætti að mótast af
19. JÚNÍ
19