Fréttablaðið - 28.03.2011, Blaðsíða 14

14 28. mars 2011 MÁNUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
HALLDÓR
Ég eignaðist mitt annað barn fyrir nokkrum dögum. Fimm dögum síðar
fór ég með barnið í skoðun á Landspítal-
anum. Þetta væri nú ekki í frásögur fær-
andi á þessum síðum nema vegna þess að
á meðan barnalæknirinn er að skoðaði
barnið og upplýsa stolta foreldrana um
að barnið sé alheilbrigt og á allan hátt
til fyrirmyndar, þá spyr hann okkur,
hvort við ætlum að láta þetta barn axla
byrðarnar af Icesave. Aldrei þessu vant
varð ég kjaftstopp, ég hafði bara ekki
gert ráð fyrir þessu umræðuefni við
þessar kringumstæður. Að venju varð
frúin sneggri til og svaraði því til að við
værum að hugsa um að kjósa með Ice-
save í þetta skiptið. Læknirinn sagði þá
(eins og hann væri að tala við barnið) að
foreldrarnir ætluðu að láta hana borga.
Ég er ekki lögfræðingur og get því
litlu bætt við um hvort okkur beri
skylda til að greiða Icesave-reikningana
frá lagalegu sjónarmiði. Ég veit þó af
reynslu af fyrri störfum mínum að ef
mögulegt er að semja á viðunandi hátt
þá er það besta lausnin því maður skal
aldrei gefa sér niðurstöðu dómstóla
fyrir fram.
Ég var á móti Icesave I og II. Ég taldi
þá samninga vonda. Það var sama hvað
Þórólfur Matthíasson og félagar reyndu
að sannfæra almenning um að þessir
samningar væru góðir og vextirnir
sanngjarnir; það var ekki möguleiki
að þá samninga myndi ég samþykkja.
Kostnaðurinn var einfaldlega of hár og
áhættan of mikil til að vega upp ábatann.
Öðru máli gegnir um Icesave III.
Þegar ég skoða hagsmunina sem eru í
húfi er matið einfalt. Hvað kostar það
íslenskt þjóðarbú að halda áfram með
málið í hugsanlega 3-4 ár fyrir dóm-
stólum með tilheyrandi stöðnun og/eða
samdrætti á meðan, þótt málið vinnist á
endanum? Það sparast um 35 milljarðar
ef málið vinnst en tapast hugsanlega yfir
600 milljarðar. Það sem endanlega gerir
upp hug minn er það að ef samþykkt Ice-
save III verður til þess að umfram hag-
vöxtur eykst um 0,6% á ári næstu fjögur
árin (þ.e. umfram það sem annars hefði
orðið) þá mun samningurinn borga sig
sjálfur.
Ávinningurinn af því að samþykkja
samninginn á móti áhættunni og kostn-
aðinum af því að bíða eftir niðurstöðu
er slíkur að ég kýs með Icesave III með
hagsmuni barnanna minna í huga.
Á barnið mitt að borga Icesave III?
Icesave
Þórhallur
Hákonarson
fjármálastjóri
Þegar þú vilt fá það besta út úr lífinu!
Faxafeni 14 www.heilsuborg.is
Einfalt
Illugi Jökulsson er í hópi þeirra
manna sem jafnan eiga auðvelt með
að orða hugsanir sínar. Hann skrifaði
um stjórnlagamálin á vefinn sinn um
helgina en hann var kjörinn til setu
á stjórnlagaþingi og ætlar að taka
sæti í stjórnlagaráði. „Ég er þarna
af því kosningin í haust fór eins og
hún fór, og ég sæki umboð mitt
til þjóðarinnar. Púnditar hjá Agli
eða í Kastljósi eða hvar sem er,
þeir geta talað sig bleika um
„veikt umboð“ stjórnlagaráðsins,
en ég gef ekki hót fyrir það. Við
sem þar munum sitja gerum það
í umboði þjóðarinnar, og
ekki orð um það meir.“
Skrýtin lög
Innanríkisráðuneytið uppfyllir í dag
þá lagaskyldu sína að senda Icesave-
lögin sem þjóðaratkvæðagreiðslan
9. apríl snýst um inn á öll heimili.
Sú skylda er út af fyrir sig nokkuð
sérkennileg því lögin sem slík eru lítt
upplýsandi. Efnislega segir aðeins í
þeim að þau veiti fjármálaráðherra
heimild til að undirrita og
þar með efna samninga
sem gerðir voru við
Breta og Hollendinga
9. desember. Varla er
mikið gagn í því fyrir
óákveðna.
Fáum það á hreint
Margir eru þeirrar skoðunar að ýmis-
legt er varðar umsóknina um aðild
að Evrópusambandinu sé ýmist
í þoku eða á huldu. Eitt af því er
styrkir frá ESB til Íslands. Nú hefur
Birgir Ármannsson lagt fram ítarlega
fyrirspurn um þá í þinginu. Vill hann
að utanríkisráðherra geri
grein fyrir hverri einustu
evru sem borist hefur
frá Brussel, óskað hefur
verið eftir og til stendur
að óska eftir. Svörin
verða forvitnileg, hver sem
þau verða.
bjorn@frettabladid.isR
íkisendurskoðun tekur í nýrri skýrslu undir með
þeim sem hafa gagnrýnt samkrull ríkisvaldsins og
Bændasamtakanna. Margir hafa talið í hæsta máta
óeðlilegt að hagsmunasamtökum sé falið að úthluta
ríkisstyrkjum til félagsmanna sinna og hafa jafn-
framt eftirlit með úthlutuninni. Sama á við þegar hagsmuna-
samtökin safna hagtölum um landbúnaðinn fyrir hönd ríkisins,
en á slíkum tölum geta stjórnvöld þurft að byggja ákvarðanir
sem snerta hagsmuni bænda. Kerfið býður annars vegar upp á
hagsmunaárekstra og hins vegar að hagsmunasamtökin verði
í raun sá sem valdið hefur
og segi ríkisvaldinu fyrir
verkum.
Ríkisendurskoðun bendir
einmitt á hættuna á hagsmuna-
árekstrum og telur ríkisvaldið
hafa ónógt eftirlit með þeirri
starfsemi sem Bændasam-
tökunum hefur verið falin.
Stofnunin leggur til að ríkið
taki ýmis stjórnsýsluverkefni úr höndum Bændasamtakanna,
þar á meðal hagskýrslugerðina og eftirlit með því að úthlutun
framlaga til landbúnaðarins sé í samræmi við lög og reglur.
Ríkisendurskoðun vill eyða óvissu um þær lagalegu skyldur
sem Bændasamtökunum eru lagðar á herðar með samningum
við ríkið, til dæmis hvort ákvæði stjórnsýslulaga, upplýsinga-
laga og fleiri lagabálka eigi við. Loks leggur Ríkisendurskoð-
un til að Matvælastofnun „annist sjálf stjórnsýsluverkefni á
ábyrgðar sviði sínu, s.s. eftirlit, ráðstöfun á almannafé, upp-
lýsingagjöf og umsjón skráa um rétthafa greiðslumarks, en
ekki Bændasamtökin“.
Allar virðast þessar breytingar í raun borðleggjandi. Það
getur engan veginn talizt eðlilegt að hagsmunasamtök sýsli
með almannafé og hafi eftirlit með sjálfum sér.
Haraldur Benediktsson, formaður Bændasamtakanna, sagði
í samtali við Fréttablaðið á laugardaginn að samtökin „hefðu
ekkert á móti því að losna við eitthvað af þessum verkefnum“.
Það væri hins vegar undir sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðuneytinu komið að svara því hvort annað fyrirkomulag
kynni að vera betra.
Hér kveður við allt annan tón en þegar Búnaðarþing dró á
dögunum upp „varnarlínur“ sínar vegna aðildarviðræðnanna
við Evrópusambandið. Þar sagði að kæmi til ESB-aðildar yrði
að tryggja samtökum bænda „sambærilega stöðu og nú“ og sjá
til þess að þau fengju áfram ríkisstyrki. Þetta eru væntanlega
viðbrögð við því að af hálfu Evrópusambandsins hafa verið
gerðar athugasemdir við stöðu Bændasamtakanna; bæði að
þau úthluti ríkisstyrkjum og að þau sjái um hagskýrslugerð.
Skýrsla Ríkisendurskoðunar undirstrikar hins vegar að
breytingar á stöðu Bændasamtakanna eru nauðsynlegar,
hvort sem kemur til ESB-aðildar eða ekki. Og viðbrögð for-
manns Bændasamtakanna nú sýna að „varnarlínur“ bænda og
áhyggjur þeirra af „aðlögun“ að reglum ESB í þessu efni eru
fyrirsláttur. Er ekki tímabært að hætta honum?
Breyting á stöðu Bændasamtakanna er
nauðsynleg, burtséð frá ESB-aðild.
Fyrirsláttulok?