Straumar - 01.09.1927, Blaðsíða 15

R T R A U M A R
141
Óheilindi.
Eftirmáli.
Eg hefi orðið þess var, að sumum góðum mönnum,
hefir þótt fullfreklega til orða tekið í greininni um óheil-
indi prestastefnunnar, í síðasta tbl. Strauma. Þeir hafa
spurt, hver tilgangur hennar sé, hvort hún yrði ekki til að
skaða trúar- og siðgæðislíf manna, með því að veikja að-
stöðu klerka um umvöndun, þar eð hún hefir sýnt fram
á allverulega siðferðisbresti eða heimsku hjá heilli sam-
kundu þeirra, í stað þess að þegja yfir þeim, og láta þá
liggja í láginni. Og loks hafa menn spurt, hvort ekki sæti
illa á „ungum manni“, sem sjálfur sé á ýmsa lund undir
sömu og fleiri syndir seldur, að setjast sem óskeikull páfi
í dómarasæti yfir virðulegum klerklýð. Þessu er þar til að
svara, að tilgangurinn með greininni var þessi: 1. að sýna
fram á, að óheilindi og lygi í opinberum málum eru orðin
þjóðinni svo í merg runnin, að jafnvel góðir og guðhrædd-
ir menn, sem eru samvizkusamir í öllu einkalífi sínu, leið-
ast óhikað út í þau, ef þeir hyggja sinn málstað ná sigri
fyrir, en þetta tel eg einn hættulegasta löst, bæði fyrir
viðskifti og efnalega afkomu þjóðarinnar, og fyrir sálar-
þroska einstaklingsins. Greininni átti því að vekja menn
til baráttu móti lyginni. 2. Ef rangt skyldi vera, að óheil-
indi og lygi hefðu ráðið gerðum klerka á Synodus, sýndi
eg fram, að ekki gat annað ráðið en heimska þeirra og
fljótfærni. Að vísu tjáir ekki að áfellast menn fyrir
heimsku þeirra eða atyrða fyrir hana, en hinsvegar getur
mörgum góðum mönnum verið holt, að þeim sé á hana
bent, svo að þeir vari sig næst á sama skerinu. Aftur á
móti ber fljótfærni vott um kæruleysi, og það er löstur, er
dregur margan slæman dillc á eftir sér, bæði fyrir þjóðir
og einstaklinga. Greinin átti því að brýna fyrir mönnum
vandvirkni og samviskusemi í opinberum málum. 3. Ef nú
samþykt Synodusar hefir verið gerð til þess að setja „sátt
með þjóðum“ um það mál, sem um var að ræða, átti grein-
in að sýna fram á, að svo langt var frá, að það hefði tek-