Búfræðingurinn - 01.01.1951, Page 111

BÚFRÆÐINGURINN
109
orðið „Geophonics“ = jarðrækt) mun eiga fyrstu upptök sín í til-
raunum, er tveir Þjóðverjar gerðu árið 1860, þeir Knop efnafræðing-
Ur og Sachs grasafræðingur. Þeim tókst með tilraunum sínum að færa
sönnur á, að jurtir geta vaxið í vatni, sem hefur inni að halda uppleyst
næringarefni, þ. e. a. s. án jarðvegs.
Það er þó ekki fyrri en 1929, að kunnugt verður um verulegan ár-
angur af vatnsræktartilraunum, og þá vestur í Ameríku. Mun dr. Willi-
am Gericke vera einn af helztu brautryðjendum í þessum efnum þar.
A árunum 1930—1940 og síðan eru svo lagðar fram fullar sannanir
fyrir því, að unnt er að láta ýmsar tegundir nytjajurta bera margfald-
an ávöxt með því að rækta þær í næringarefnaupplausn í stað jarðvegs.
Til dæmis má nefna, að tómatar hafa, við tilraunir sem gerðar voru
við landbúnaðarháskólann í Berkeley í Californíu, gefið uppskeru, sem
nemur 68,4 kg á m2. Mun láta nærri, að það sé 6—7-föld uppskera,
niiðað við það, sem venjulegt er í gróðurhúsum hér. Af kartöflum
hafa fengizt 16,6 kg af m2 og svipuð hlutföll munu vera um ýmsar teg-
Undir rótarávaxta og fjölda annarra jurta. Þar á meðal ýmiss konar
l’lómjurtir og jafnvel korntegundir. Það er því staðreynd, að vatns-
ræktin hefur á ákveðnum sviðum mikla yfirburði fram yfir venjulega
jarðrækt.
Með þessu er þó sagan ekki sögð öll, því að margt fleira kemur til
greina í þessu sambandi en uppskerumagn af hverri flatareiningu. Það
vtrðist þó vera efalaust, eins og til hagar hér á landi, að vatnsræktin
ætti að geta hjálpað til við niðurfærslu á framleiðslukostnaði ýmissa
garð- og gróðurhúsajurta.
Nokkuð ber á því, að þegar áhugamenn lesa frásagnir blaða um
þessa hluti, þá skilja þeir þær þannig, að ekki þurfi annað að gera en
að útvega sér einhver ílát til ræktunarinnar ásamt pakka af efnablöndu
tneð tilheyrandi notkunarreglum, og sé þá leystur allur vandi.
Þetta er mikill misskilningur, því að svo auðveld er vatnsræktin
ekki. Dr. William Gericke segir, að til þess að vatnsrækt fari vel úr
hendi, þurfi sá, er hana stundar, helzt að vera allt í senn: efnafræðing-
Ur, grasafræðingur og umfram allt ræktunarmaður.
Sannleikurinn mun því vera sá, að til þess að verulega góður árang-
ur náist, þarf mikla þekkingu, nákvæmni og alúð í starfi.
íslendingar eru nú að vinna að því að koma garðyrkjumálum sín-
um og jarðræktinni yfirleitt í nýtízku horf. Einn þáttur í því mikla og