Ármann - 01.04.1959, Page 18

KJARTAN BERGMANN GUÐJÓNSSON:
Frumherjamír
Fyrsta íþróttafélagið, sem iðkaði
glímu í Reykjavík, var Glímufélagið,
sem stofnað var n. marz 1873. Formað-
ur og aðalhvatamaður að stofnun þess
félags var Sverrir Runólfsson, stein-
höggvari frá Maríubakka í Skaftafells-
sýslu.
Allt að áttatíu menn gengu þá þeg-
ar í Glímufélagið eða ef til vill
fleiri. Sverrir fékk hjá bænum stóran
blett á Melunum útmældan undir
glímuvöll. Sverrir gerði þarna stóran
grasflöt til að glíma á. Var síðan í
mörg ár glímt á þessum velli.
Það má því segja, að Sverrir sé fað-
ir íþróttavallarins á Melunum.
Glímufélag þetta mun hafa verið
við lýði fram undir 1880.
Ég get hér þessarar félagsstofnunar,
þar sem ég tel, að stofnun Glímufé-
lagsins hafi verið undanfari að stofn-
un Glímufélagsins Ármanns.
Hér á eftir fylgja stuttir þættir um
tvo aðalstofnendur Ármanns.
Pétur Jónsson
Pétur Jónsson blikksmiður var ann-
ar aðalstofnandi Glímufélagsins Ár-
manns.
Hann lærði blikksmíði á yngri ár-
um, mátti hann kallast brautryðjandi
á því sviði, og gerði hann blikksmíð-
ina að ævistarfi sínu.
Svo mátti heita, að um eitt skeið
væri Pétur nálega hinn eini maður
sunnanlands, er áhuga hafði á glímu-
íþróttinni, og varð hann til þess að
endurvekja hana hér syðra og stofna
glímuflokk með stúkubróður sínum í
stúkunni Einingunni nr. 14, Helga
Hjálmarssyni, síðar presti að Grenjað-
arstað. Síðar unnu þeir félagar að
stofnun sérstaks glímufélags, og var
Glímufélagið Ármann stofnað 1888 að
þeirra tilhlutan. Við nafngift félagsins
mun Pétur hafa haft í huga góðkunn-
ingja sinn frá æskustöðvunum, Ár-
mannsfell.
Pétur var ágætur glímumaður og
kunnáttumaður í glímunni. Orslita-
bragð hans mun hafa verið klofbragð,
en öll önnur brögð kunni hann ágæt-
lega vel og einnig varnir. Áhugi hans
og ást á glímunni var sérstök, enda
vann hann mikið og fórnfúst starf til
eflingar glímuíþróttinni. Pétur var
glímukennari Glímufélagsins Ármanns
um eitt skeið, og voru glímuæfingar
um aldamótin í svokölluðum Fjala-
ketti, sem var samkomuhús við Bröttu-
götu í Reykjavík (nú Aðalstræti 8).
Pétur blikksmiður var fæddur í
Skógarkoti í Þingvallasveit 2. ágúst
1856, sonur Jóns hreppstjóra í Skógar-
koti Kristjánssonar hreppstjóra í Skóg-
arkoti Magnússonar. Móðir Péturs var
miðkona Jóns í Skógarkoti, Kristín
Eyvindsdóttir frá Syðri-Brú í Gríms-
nesi Hjartarsonar í Hvammi í Olfusi.
Pétur dó í Reykjavík 25. apríl 1908.
Helgi H)álmarsson
Á söguspjöldum glímunnar mun
nafn Helga Hjálmarssonar lengi geym-
ast. Hann var aðalstofnandi Glímufé-
lagsins Ármanns 1888, ásamt Pétri
Jónssyni blikksmið.
Æfingar hófust í Templarahúsinu.
Pétur Jónsson
Klæddust menn þá sterkum buxum úr
íslenzku vaðmáli og tóku hver annan
glímutökum, svokölluðum buxnatök-
um. Glímubelti voru þá ekki til hér á
landi og þekktust ekki.
Helgi Hjálmarsson var frá Vogum í
Mývatnssveit og hcfur því frá barn-
æsku fylgzt með glímunni, sem mikið
var æfð meðal Mývetninga, sem áttu
marga góða glímumenn á þessum ár-
um.
Helgi var hinn áhugasamasti
íþróttamaður og mun þegar á bernsku-
skeiði hafa náð óvenjulega góðum
árangri í glímunni, og einnig var hann
snjall á skautum, en eftir að hann kom
í Latínuskólann, æfði hann glímuna að
staðaldri cg þótti bcra þar af að kunn-
áttu og glímuleikni.
Árið 1889 var fyrsta kappglíma Ár-
manns háð, og tóku flestir félagsmenn-
irnir þátt í henni. Sem vonlegt var,
þótti glímuhæfni manna misjöfn, en
heildin gaf góðar vonir um glæsilega
glímumannasveit. í þessari fyrstu Ár-
mannsglímu sigraði Helgi Hjálmars-
son.
Árið 1890 sigraði Helgi einnig í Ár-
mannsglímunni, en þessi glímukeppni
féll svo niður þar til 1897, en á þcim ár-
um voru glímdar opinberar bænda-
glímur og sýningaglímur.
18
ÁRMANN