Morgunblaðið - 06.03.2009, Blaðsíða 8

HIN nýju úrræði bankans varðandi
erlend lán ná einungis til húsnæð-
islána en ekki bílalána. Una segir
þó erlendu bílalánin ekki íþyngja
fólki síður, enda til mun styttri tíma
og afborgunin hlutfallslega hærri
miðað við lánsupphæðina. Hún
bendir á að einmitt vegna hins
stutta lánstíma henti ekki að beita
samskonar greiðslujöfnun eða
teygjuláni á bílalánin. Það myndi
einfaldlega þýða að lánið lengdist
von úr viti.
Hins vegar byrjaði bankinn ný-
verið að bjóða úrræði vegna bíla-
lánanna sem felur í sér tímabundna
lækkun greiðslubyrðarinnar í átta
mánuði. Lækkunin nemur 50%
fullrar greiðslu í janúar í ár og
verður þá föst krónutala. Á móti
lengist samningstíminn um fjóra
mánuði. Una segir rúmlega 600
manns hafa sótt um þetta úrræði.
Lækka af-
borganir
tímabundið
8 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. MARS 2009
Dugguvogi 2 / s: 557 9510 / www.patti.is
Opnunartími : Mánudaga - Föstudaga frá 9 til 18 og Laugardaga frá 11 til 16
Patti húsgögn
TILBOÐ VIKUNNAR
landsins mesta úrval af sófasettum
verð áður 359.900
Sófasett 3+1+1
kr.239.900,-
smærri, en heildarkostnaður vegna
sérstakra verkefna var 127.112.459
krónur.
Hjá ráðuneytinu sjálfu fóru hátt í
ellefu milljónir í lögfræðikostnað,
rúmlega fjórar í kostnað vegna við-
skipta-, hagfræði-, endurskoðenda
og rekstrarráðgjafar og tæpar tvær
milljónir vegna þýðinga og túlka-
þjónustu. Aðrir útgjaldaliðir voru
smærri, en í heildina var þessi kostn-
aður 18.780.759 krónur.
Eftir Önund Pál Ragnarsson
onundur@mbl.is
TÆPAR 146 milljónir króna runnu
frá fjármálaráðuneytinu til verk-
taka, ráðgjafa og sérfræðinga á
tímabilinu frá maílokum 2007 til 1.
febrúar á þessu ári. Þetta á bæði við
um aðalskrifstofuna og kostnað
vegna annarra verkefna sem ráðu-
neytið ber ábyrgð á, að sögn Ang-
antýs Einarssonar skrifstofustjóra.
Langstærsti útgjaldaliður vegna
sérstakra verkefna voru þjóðlendu-
mál, rúmar 68,3 milljónir króna. Þar
af voru tæpar 34 milljónir fyrir sér-
fræðiþjónustu við upplýsingaöflun
úr Þjóðskjalasafni vegna kröfugerð-
ar ríkisins. Næst stærsti útgjaldalið-
urinn var vegna rafrænna skilríkja,
tæpar 40 milljónir. Þá voru m.a. sjö
milljónir vegna upplýsingatækni-
verkefna og níu milljónir vegna
skattamála. Aðrir útgjaldaliðir voru
146 milljónir til ráðgjafa
Fjármálaráðuneytið greiddi 68 milljónir króna til lögfræðinga
og annarra sérfræðinga vegna þjóðlendumála frá maí 2007
Morgunblaðið/ÞÖK
Húsnæðislán Erlendu íbúðalánin íþyngja mörgum en Íslandsbanki hefur búið til nýtt greiðslujöfnunarúrræði sem ætti að létta mörgum róðurinn.
Eftir Bergþóru Njálu Guðmundsdóttur
ben@mbl.is
GREIÐENDUR erlendra húsnæð-
islána gætu séð fram á léttari
greiðslubyrði næstu misseri verði ný
greiðslujöfnunarleið Íslandsbanka á
þessum lánum almenn. Bankinn ætl-
ar strax í næstu viku að opna fyrir
umsóknir viðskiptavina sinna um
þetta úrræði. Um er að ræða eins
konar teygjulán sem taka mið af
greiðslubyrðinni eins og hún var 1.
maí 2008 og breytast afborganir í
samræmi við greiðslujöfnunarvísi-
tölu, en ekki neysluvísitölu.
Haukur Skúlason, sérfræðingur í
áhættustýringu hjá bankanum, segir
að grunnupphæð afborgana af slíku
teygjuláni sé miðuð við 1. maí 2008,
enda sé það greiðslubyrði sem flestir
ættu að ráða við, hafi aðstæður ekki
breyst þeim mun meira hjá þeim síð-
an. „Þetta er hærri greiðsla en þegar
viðkomandi tók lánið en á hinn bóg-
inn hafa afborganir af verðtryggðum
innlendum lánum líka hækkað,“ segir
hann.
Gæti styst í láninu
Í framhaldinu er stuðst við svokall-
aða greiðslujöfnunarvísitölu sem tek-
ur m.a. mið af atvinnustigi í stað hefð-
bundinnar neysluvísitölu. Eftir því
sem atvinnuleysi eykst breikkar bilið
milli greiðslujöfnunarvísitölunnar og
neysluvísitölunnar. Í dag munar um
10% á afborgunum eftir því við hvora
vísitöluna er miðað en að sögn Hauks
er ekki ólíklegt að munurinn muni
aukast á næstu mánuðum.
Afborganirnar breytast því sam-
kvæmt ofangreindri vísitölu en mis-
munurinn á greiðslunni og því sem
viðkomandi hefði átt að borga sam-
kvæmt gengistryggða láninu bætist
aftan við lánið og lengir þannig í því.
Una Steinsdóttir, framkvæmdastjóri
viðskiptabankasviðs, segir að þeir
gjalddagar sem bætist við lánið verði
sömu upphæðar og síðasti áætlaði
gjalddagi lánsins.
Birna Einarsdóttir bankastjóri
bendir þó á að ekki sé víst að lánið
muni lengjast. „Það eru miklar
vangaveltur um hver afgangs-
upphæðin í lok lánstímans verður en
við erum að vona að lánið geti allt
eins teygst í hina áttina – að gengi
krónunnar styrkist það mikið að á
einhverjum tímapunkti sé viðkom-
andi að borga meira en hann hefði
verið að gera.“
Haukur útskýrir þetta betur: „Þá
saxast á þá uppsöfnuðu fjárhæð sem
er frestað að greiða þegar illa árar
enda hækkar greiðslubyrði sem mið-
uð er við greiðslujöfnunarvísitöluna
smám saman yfir langan tíma. Það
gæti því jafnvel farið svo að viðkom-
andi losnaði við lánið fyrr en upp-
haflega var áætlað.“
Í stað almennra frystinga
Aðspurð segir Birna bankann bú-
inn að reikna út hvaða áhrif greiðslu-
jöfnunin hafi á lausafjárstöðu bank-
ans. „Hún hefur verið ágæt þannig að
við ráðum vel við þetta. Með þessu
erum við að fá inn greiðslur sem við
höfum ekki fengið á þeim lánum sem
hafa verið í frystingu hjá okkur, og
þar með eykst lánageta okkar til ann-
arra.“ Una tekur undir þetta. „Aðal-
hugmyndafræðin er að þetta komi í
staðinn fyrir almennar frystingar
gengistryggðra lána, sem voru veitt-
ar óháð fjárhagsstöðu þeirra sem
tóku lánin, eins og gildandi tilmæli
ríkisstjórnarinnar kveða á um.“ Þær
geti aldrei orðið annað en skamm-
tímalausn. Báðar undirstrika þær þó
að þessi lausn henti ekki fyrir þá sem
verst eru settir, t.a.m. þá sem hafa
misst vinnu og þar með tekjur. Fyrir
þann hóp verði áfram sértækar
lausnir í boði.
Um 17% húsnæðislána Íslands-
banka í erlendri mynt að þeirra sögn
og Una tekur fram að margir lántak-
endanna hafi ekki valið að frysta lán
sín heldur greiði af þeim samkvæmt
upphaflegri áætlun. Þá segja þau að
hægt verði hvenær sem er að snúa
aftur yfir í erlendu greiðsluáætlunina
og muni þá sá hluti lánsins, sem hefur
verið frestað eða jafnvel safnast upp,
dreifast yfir á þá gjalddaga sem eftir
eru af láninu.
Þau segja sérfræðinga bankans
hafa þróað þessa lausn og að bankinn
hafi átt í nánu samstarfi við aðrar
bankastofnanir sem og við stjórn-
völd.
Úrræði vegna erlendra lána
 Íslandsbanki þróar ný afborgunarúrræði vegna húsnæðislána í erlendri mynt
 Ætlað að leysa almennar frystingar af hólmi  Sértækar lausnir áfram í boði
Í HNOTSKURN
» Afborganir erlendra lánahafa þróast mismunandi
eftir stöðu gjaldmiðlanna. Af-
borganir lána sem tekin voru í
svissneskum frönkum og jen-
um hafa t.a.m. hækkað meira
en lán sem voru tekin í pund-
um, dollurum og evrum.
» Undanfarið hafa afborg-anir erlendra lána lækkað
í samræmi við lækkun vaxta
ytra. Búast má þó við að vext-
irnir hækki hratt þegar verð-
bólga eykst á myntsvæðunum.
 

 






           
  

!"

Íslandsbanki hef-
ur þróað annað
úrræði fyrir lán-
takendur er-
lendra húsnæðis-
lána, sem er þó
mun skemmra á
veg komið en
greiðslujöfnunin.
„Þá er horft til
baka til þess dags sem lánið var
tekið og búið til það sem við köll-
um skuggalán,“ segir Haukur. „Þá
reiknum við upp lánið eins og það
hefði verið verðtryggt innlent lán,
miðað við verðbætur og vexti, en
tökum tillit til þeirra greiðslna sem
viðkomandi hefur greitt af geng-
istryggða láninu. Þegar krónan
styrkist og höfuðstólar þessara
tveggja lána mætast í íslenskum
krónum talið er gefið út nýtt lán í
íslenskum krónum sem er verð-
tryggt og það notað til að greiða
upp gengistryggða lánið. Við-
skiptavinurinn verður aldrei var
við neina breytingu en geng-
istryggða lánið og gengisáhættan
er þar með komin út úr kerfinu.“
Þannig er engu líkara en lántak-
anda sé boðið að stíga upp í tíma-
vél og fara aftur til þess tíma þeg-
ar lánið var tekið og skipta um
skoðun – einfaldlega taka verð-
tryggt lán í stað þess erlenda – í
fortíðinni.
Skuggalán
í tímavél