Morgunblaðið - 21.06.2009, Blaðsíða 21

segir Jónína Herdís, sem samfara
náminu veturinn 2007/2008 starfaði
á Hrafnistu og við ýmis tilfallandi
störf.
„Áður en ég fór til Tampa hafði
ég lagt fyrir í dágóðan sjóð því ég
ætlaði að kaupa mér íbúð þegar ég
kæmi heim. Ekkert varð þó úr því,
enda höfðu bæði vextir hækkað gíf-
urlega og námskostnaður var svo
mikill að stöðugt minnkaði í sjóðn-
um. Þótt köfun sé alls ekki dýrt
sport, er stofnkostnaðurinn tölu-
verður,“ útskýrir Jónína Herdís og
nefnir þurrbúning, fit, hanska, köf-
unarvesti, lungu, gaskút og nám-
skeið sem dæmi um fjárútlát í
byrjun. Síðan sé loftpressun á kút-
ana og ferðalög milli köfunarstaða
svo til eini kostnaðurinn við að
stunda köfun.
Köfunarsvæði á heimsvísu.
„Á námskeiðunum köfuðum við
mikið í gjánum á Þingvöllum, sem
eru vinsælustu köfunarsvæðin og
gullfallegar eins og reyndar marg-
ar aðrar um allt land. Mér fannst
líka strax mjög spennandi að kafa í
sjónum, til dæmis að víðfrægum
hitavatnsstrýtum í Eyjafirði, þeim
einu hér við land sem hægt er að
kafa að. Þar er botndýpið 60-70
metrar og 75° heitt vatn flæðir út
úr strýtunum. Þessar fallegu strýt-
ur ásamt gjánum á Þingvöllum,
sérstaklega Silfru, þar sem allt er
kristaltært og blátt svo langt sem
augað eygir, gera Ísland að ein-
stöku köfunarsvæði á heimsvísu,“
segir Jónína Herdís, sem telur
mikla framtíð í köfun í tengslum
við ferðaþjónustu. „Græna ferða-
mennsku,“ áréttar hún.
„Köfunaráhugi er alltaf að
aukast og hingað koma æ fleiri er-
lendir ferðamenn gagngert til að
kafa, enda eru hér mörg svæði í
sjó og vötnum ókönnuð og önnur
rómuð fyrir fegurð.“
„Þegar ég útskrifaðist sem
köfunarkennari var ég einnig með
réttindi til að kenna á köfunar-
meistaranámskeiðum og ýmsum
sérnámskeiðum svo sem í djúpköf-
un, neðansjávar ljósmynda- og
náttúrulífsnámskeiðum,“ segir Jón-
ína Herdís, sem í kjölfarið var boð-
in kennarastaða sumarið 2008 hjá
Köfunarskólanum Kafarinn.is, þar
sem hún hafði lært undir hand-
leiðslu skólameistarans Héðins
Ólafssonar.
Mekka hellaköfunar
Þegar líða tók á sumarið fór hún
að hugsa sér til hreyfings, hellaköf-
un heillaði og þar sem norðanverð
Flórída er mekka hellaköfunar
ákvað hún að skella sér þangað um
haustið ásamt vini sínum frá Suð-
ur-Afríku, sem starfaði hjá Dive.is
köfunarskólanum. Síðan var mein-
ingin að fljúga til Hondúras og
reyna að fá starf sem köfunarkenn-
ari á eyjunni Utilla, sem er lítil
eyja í Karíbahafi.
„Í Flórída vorum við í nokkurs
konar köfunarbúðum eða -miðstöð
skammt frá Mexíkóflóa. Við réðum
okkur hellaköfunarkennara og tók-
um námskeiðið á viku, samtals um
tuttugu kafanir, sem var geysilega
mikil keyrsla. Ég hélt um tíma að
ég réði ekki við svona stressandi
form köfunar, sérstaklega þar sem
ég er mjög myrkfælin, en við vor-
um m.a. látin taka ljóslausar æf-
ingar, sem felast í að fylgja línu á
milli hellanna. Þeir eru reyndar
gríðarlega fallegir og sérkennilegt
að sjá einu sjávardýrin sem þar
lifa, svokallaðar hellaverur, sem
eru blindar og gegnsæjar þannig
að ef lýst er á þær sjást öll líf-
færin.“
Jónína Herdís lauk þó námskeið-
inu með sóma og sann og dvaldi í
viku við kafanir í Flórída áður en
hún hélt, ásamt vini sínum, til Ut-
illa. „Þar er frábært að kafa, hval-
háfar, stærstu hákarlar heims, í
sjónum, þótt ég hafi ekki verið svo
heppin að rekast á þá á ferðum
mínum um undirdjúpin,“ segir hún
og aðspurð að þeir séu vita hættu-
lausir, enda svifætur, rétt eins og
skíðishvalirnir. Hún fékk ekki
vinnu í Utilla auk þess sem „ótelj-
andi aðrar ástæður“, eins og hún
segir, urðu til þess að henni líkaði
ekki veran á eyjunni. Innt nánar
um ástæðurnar segir hún að
skemmtanalíf og kafarar eigi ekki
samleið.
„Ég fór aftur til Flórída þar sem
mér bauðst lærlingsstaða, frítt
húsnæði, gas á kútinn og námskeið
gegn því að ég ynni í verslun með
köfunarbúnað. Þarna var ég í sex
mánuði, kafaði á hverjum degi,
sankaði að mér reynslu og þekk-
ingu og aflaði mér á námskeiðum
fullra hellaköfunarréttinda og ým-
issa réttinda á sértækum og meira
krefjandi sviðum köfunar, sem
kalla mætti einu nafni tækniköfun.
Í tækniköfun felst að kafað er
dýpra og í lengri tíma, en slíkt út-
heimtir afþrýstistopp og mikið gas,
auk þess sem búnaðurinn getur
orðið allt upp í 60 kíló. Næsta
skrefið er að sækja um að gerast
hellismunnakennari, en ég stefni á
að sækja um það í sumar. Einnig
langar mig að hefja nám í atvinnu-
köfun og innan fimm ára er svo
markmiðið að fá svokölluð Trimix-
réttindi, en það er djúpköfun, sem
krefst sérstakrar kunnáttu í með-
ferð ýmissa gastegunda.“
Möguleikarnir virðast óþrjót-
andi, þótt leikmanni detti helst í
hug fjársjóðsleit þegar starf kafara
ber á góma. Raunar segir Jónína
Herdís að starf atvinnukafara geti
verið allt frá því að leita að golf-
kúlum í vötnum til þess að vinna á
olíuborpöllum. Sjálf segist hún eiga
sér þann draum eins og flestir kaf-
arar að finna skipsflak, en flaka-
köfun er svo kapítuli út af fyrir
sig.
Draumastarfið
Þótt hún hefði vel getað hugsað
sér að dvelja áfram í Flórída ákvað
hún að snúa heim í maí og huga að
frekara námi, fyrst og fremst ljúka
stúdentsprófi og hefja síðan nám í
líffræði við Háskóla Íslands. Hún
vill vera fær í flestan sjó og notar
hverja lausa stund til að kafa, ann-
að hvort ein síns liðs eða í félagi
við aðra, en enginn hörgull er á
ferðafélögum ef því er að skipta.
Og veðrið er nánast aldrei hindrun.
Til marks um köfunaráhugann
bendir hún á að um 100 félagar eru
í Sportkafarafélagi Íslands, þar af
giskar hún á að 15-20% séu konur.
Fyrir útskrifaða kafara segir hún
margborga sig að vera félagsmenn
því þeir fái gaskvóta, niðurgreiddar
köfunarferðir – og öflugan félags-
skap, sem sé ekki síður mikilvægt.
„Ég er líka félagi í Tækniköf-
unaráhugamannahópnum Dimon,
sem stofnaður var í vetur innan vé-
banda Sportkafarafélagsins, en
hann samanstendur mestmegnis af
köfunarmeisturum og kennurum,
sem áhuga hafa á tækniköfun og
því að stuðla að framþróun
íþróttarinnar á Íslandi.
Draumastarfið er einhvers konar
sambland af köfun, líffræði og jarð-
fræði, starf þar sem ég gæti unnið
að rannsóknum og farið í könn-
unarleiðangra um undirdjúpin,“
segir Jónína Herdís, sem hefur
fengið starf hjá Köfunarskólanum
Scuba Iceland í sumar við köf-
unarkennslu og leiðsögn.
Í HNOTSKURN
»Þrír köfunarskólar erustarfandi á Íslandi. Þeir
eru Scuba Iceland (scubaicel-
and.is), Kafarinn.is (kaf-
arinn.is er íslenska slóðin og
erlenda arcticsharks.com), og
Dive.is (dive.is).
»Eftir fyrsta námskeiðið(kafarinn.is) er fólk með
réttindi til að kafa niður að 18
metrum, eftir annað að 30
metrum, en reglan fyrir sport-
köfun er 30 metrar, hámark
40 eftir djúpköfunarnámskeið.
»Algengt er að kafað sé í 45mínútur.
»Sjórinn við Ísland er um2-4° yfir vetrartímann, en
fer upp í 14°C á sumrin. Bún-
ingurinn ver kafara fyrir
kulda, þannig að engum á að
vera kalt.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. JÚNÍ 2009
140 bæir um allt land bjóða upp á gistingu,
máltíðir og afþreyingu.
Fjölbreytt gisting: Heimagisting, gistihús,
sveitahótel, sumarhús og tjaldsvæði.
Verið velkomin!
Bændur selja búvörur beint frá býli.
Fjölbreytt framboð af íslenskum mat
við allra hæfi.
Verði þér að góðu!
Bændahöllinni
107 Reykjavík
sími 563-0300
www.beintfrabyli.is
www.bondi.is
Síðumúli 2
108 Reykjavík
sími 570-2700
www.sveit.is
Komdu í heimsókn til bænda og kynntu þér
nútímabúskap og fjölbreytta starfsemi í
íslenskum sveitum.
Fyrir börn og fullorðna á öllum aldri!
Velkomin
í sveitina
Allt sem þú þarft að vita um
gistingu, mat og afþreyingu í
sveitinni
Bæklingurinn liggur frammi á öllum
helstu áningarstöðum á landinu.
Pantið bækling á www.uppisveit.is
Iðnaðarráðuneytið, Nordregio (Norræna fræðastofnunin í skipulags- og byggða-
málum) og Byggðastofnun í samstarfi við Norrænu embættisnefndina efna til ráð-
stefnu um áhrif háskóla og menntunar á byggðaþróun á Norðurlöndum.
Á ráðstefnunni verður greint frá nýrri rannsókn Nordregio um hlutverk og áhrif svæðisháskóla á nærumhverfið
og þróun byggðar.
Lykilspurningar ráðstefnunnar eru:
Hvaða aðstæður þurfa vera til staðar í nærsamfélaginu til þess að svæðisháskóli sé aflvaki efnahags- og félagslegra
framfara?
Hvert er framtíðarhlutverk og skipulag svæðisháskóla?
Ráðstefnan hefst með ávarpi Katrínar Júlíusdóttur iðnaðarráðherra.
Fyrirlesarar:
Sigrid Hedin, doktor hjá Nordregio.
Eija-Riita Niiniski, framkvæmdastjóri, Oulu Southern Institute Regional Unit við Háskólann Oulu í Finnlandi.
Peter Arbo, prófessor við Norwegian College of Fisheries Science við Háskólann í Tromsö í Noregi.
Stefanía Steinsdóttir, verkefnisstjóri hjá Atvinnuþróunarfélagi Eyjafjarðar.
Steingerður Hreinsdóttir, formaður stjórnar Háskólafélagsins á Suðurlandi.
Peter Weiss, forstöðumaður Háskólaseturs Vestfjarða.
Rögnvaldur Ólafsson, forstöðumaður Stofnunar Fræðasetra Háskóla Íslands.
Stjórnandi pallborðs: Ole Damsgaard, forstjóri Nordregio.
Ráðstefnustjóri: Sveinn Þorgrímsson, skrifstofustjóri í iðnaðarráðuneytinu.
Tungumál ráðstefnunnar er enska.
Ítarlegri dagskrá og skráning er á heimasíðu Byggðastofnunar www.byggdastofnun.is
Áhrif háskóla og menntunar
á byggðaþróun
Grand Hótel, Reykjavík
24. júní 2009 kl. 9.30-16.30
IÐNAÐARRÁÐUNEYTIÐ