Morgunblaðið - 21.06.2009, Blaðsíða 48

48 MenningFÓLK
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. JÚNÍ 2009
Ínóvember 1988bjóða Sykurmol-
arnir Ham að hita
upp í tónleikaför um
Þýskaland. Jón Egill
Eyþórsson kemur
með sem annar
gítarleikari. Í ferðinni hitta Ham-félagar útgefandann Derek
Birkett og hann vill ólmur gefa út plötur með hljómsveitinni.
Við heimkomuna hefur sveitin upptökur sem standa fram á
næsta ár, en í miðjum klíðum hætta þeir Jón Egill og Ævar,
Flosi Þorgeirsson og Hallur Ingólfsson slást í hópinn. Þannig
skipuð heldur sveitin til New York vorið 1989 að spila á
klæðskiptingabúllum með Risaeðlunni og Bless.
One Little Indian gefur fyrstu breiðskífu Ham, Buffalo Virgin, út íseptember 1989 og hljómsveitin heldur í Bretlandstúr með Sykur-
molunum. Hljómsveitin missir af fyrstu tónleikunum þegar hún finnur ekki
smábæinn Preston. Ham fer í fjölmörg viðtöl við bresku popppressuna
en ekkert viðtal er birt. Um áramótin 1989/90 snýr hljómsveitin heim frá
Bretlandi og fer í hljóðver að taka plötu upp í fljótheitum. Ekki næst að
ljúka við nema helming plötunnar
sem heita átti Pimpmobile, en
þær upptökur koma síðar út á
plötunni Saga rokksins. Hallur
hættir haustið 1990 og hljómsveitin
er trommaralaus um hríð, en síðan
gengur Arnar Geir Ómarsson til
liðs við sveitina.
Ham fær erlendan upptökustjóra, RoliMosimann, til að taka upp nokkur
lög vorið 1991 og síðan aftur um haustið.
Sigurjón Kjartansson tekur að sér að
semja tónlist við kvikmyndina Sódómu
Reykjavík. Ameríkuferð 1993 ber lítinn
árangur og Ham-liðar ákveða að leggja
sveitina niður. Kvikmynd Óskars Jónas-
sonar, Sódóma Reykjavík, er frumsýnd 1. október 1993 og plata með tónlistinni kemur
út um haustið. Á henni er lag Sálarinnar hans Jóns míns: Sódóma. Veturinn 1993-94
undirbúa Ham-félagar lokatónleikana sem eru svo haldnir 3. júní í Tunglinu. Sigurjón
Kjartansson hrindir úr vör sólóverkefni sínu sem hann kallar Olympiu. Ham kemur
saman aftur til að hita upp fyrir Rammstein 2001, leikur svo í afmæli Árna Matthías-
sonar 2007 og á Eistnaflugi 2008.
5
S igurjón Kjartansson og Óttarr Proppé hittast í skuggalegu húsasundi íHafnarfirði haustið 1987. Vel fer á með þeim og í kjölfarið stofna þeir
hljómsveitina Ham. Stofn-
meðlimir eru Sigurjón, Óttarr
og Sigurður Björn Blöndal.
Ýmsir mæta á æfingar hjá
hljómsveitinni næstu daga í
Hallagati á Flatahrauni, þar
á meðal Örn Arnarson, nú-
verandi tónlistarstjóri Frí-
kirkjunnar í Hafnarfirði, og
Rúnar Vilbergsson fagott-
leikari, en um áramót er Ævar
Ísberg sestur við trommurnar.
Fyrstu opinberutónleikar Ham,
og því talinn
fæðingardagur
hljómsveitarinnar,
eru í Lækjartungli
10. mars 1988
þegar Ham hitar
upp fyrir E-X. Sama
kvöld spilar önnur hljómsveit, Sálin hans Jóns míns, á sínum
fyrstu tónleikum í kjallaranum. Samband þessara hljómsveita er
kapítuli útaf fyrir sig en þær hittast ekki aftur fyrr en á sam-
stöðutónleikum Bubba Morthens í Laugardalshöllinni rúmum
tveim áratugum síðar. Lækjartungli er lokað daginn eftir.
Fyrsta plata Ham, Hold, fimm laga 12”, var tekin upp í apríl til maí1988 og gefin út í júlí. Með plötunni fylgir plakat sem vekur óhug, en
Ríkissjónvarpið býður hljómsveitinni samt að gera með henni myndband
við lag af plötunni. Titillagið
verður fyrir valinu og mynd
gerð í ágúst en þegar Hrafn
Gunnlaugsson, yfirmaður
innlendrar dagskrárgerðar,
sér myndbandið bannar
hann sýningu þess. Brot úr
því eru síðar sýnd í kvik-
mynd um hljómsveitina,
en það hefur aldrei verið
sýnt allt.
3
Gr
af
ík
:M
or
gu
nb
la
ði
ð/
El
ín
Es
th
er
::
Lj
ós
m
yn
di
r:
Bj
ör
g
Sv
ei
ns
dó
tt
ir
Gengisvísitala
Ham
2
6
1
4
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 20091987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994
Goðsögn
Fræg að
endemum
Alræmd
Illa þokkuð
Óþekkt
?
1987 Sigurjón
Kjartansson og
Óttarr Proppé stofna
hljómsveitina Ham.
1988 Gagnrýnandi
Morgunblaðsins kallar
Ham „tvímælalaust
ein[a] leiðinlegustu
hljómsveit nútímans“.
Óttarr Proppé grætur
ofan í morgunkornið.
1988 Sigurjón Kjartansson stýrir
upptökum á kveðjuplötu S.H. Draums
12” sem fær heitið Bless. Gunnar
launar lambið gráa með því að
ganga í Ham og svo snimmhendis úr
sveitinni aftur.
1990 Trommaraleysi
og aðrar kárínur herja
á sveitina og draga úr
henni mátt.
1992 Hljómsveitin
Funkstrasse verður til
í leiðindakasti og á lag
á Bandalögum 5.
1994 Kveðjutónleikar Ham
haldnir 3. júní. Þeir eru síðar
gefnir út sem Ham lengi lifi.
1995 Dauður hestur kemur út.
Hefur meðal annars að geyma
frumeintak Howie Weinberg af
Roli Mosimann-upptökunum.
2001 Heimildarmyndin
Ham - lifandi dauðir
frumsýnd í Háskólabíói.
2009 Ham
leikur á Eistna-
flugi 10. júlí.
2001 Buttercup spilar
Partýbæ eftir Ham á
Poppfrelsistónleikum í
Laugardalshöllinni.
1994 Óttarr, Flosi
og Arnar Geir stofna
Rass, fyrsta platan
kemur út áratug síðar.
1993 Ham-félagar ákveða að láta
slag standa, gefa út plötuna Saga
rokksins og halda í tónleikaferð
vestur um haf sumarið 1993 til
að láta reyna á samböndin. Flosi á
ekki heimangengt sökum ómegðar
og Jóhann Jóhannsson gengur
til liðs við hljómsveitina.
1991 Óttarr Proppé, Örn
Arnarson, Ari Eldon og
S. Björn Blöndal stofna
hljómsveitina Drullu, lagið
Hass í rass nýtur víða hylli.
1989 Buffalo Virgin er fundið
allt til foráttu í New Musical
Express og því meðal annars
haldið fram að hljómsveitar-
menn séu nasistar.1988 David Thomas í Pere Ubu
heyrir í Ham og hótar að yfirgefa
Ísland hiti hljómsveitin upp fyrir
Pere Ubu. S.H. Draumur hleypur
í skarðið og spilar sína síðustu
tónleika. Viku síðar spilar Gunnar
Lárus Hjálmarsson með Ham í
fyrsta og síðasta sinn.
1988 Ham kemur
fram í Skemmtiþætti
Smekkleysu um
vorið, Hold kemur til
landsins.
2001 Þegar Rammstein kemur til
landsins kalla tónleikahaldarar á Ham til
að hita upp. Ham heldur tvenna tónleika á
Gauknum 13. og 14. júní (sem síðar eru
gefnir út sem Skert Flog) og spilar síðan
í Höllinni 15. júní. Hljómsveitin tekur upp
starfsemi að nýju í skötulíki. 2007 Ham leikur
í afmæli Árna
Matthíassonar.
1989 Ham fer víða
um Evrópu í slagtogi
við Sykurmolana og
kemst á plötursamning
í kjölfarið.
1
2
3
4
5
6
Fáar – ef einhverjar – rokksveitir íslenskar sitja á jafnháum goðsögulegum stalli og hin hafnfirska
Ham. Tónleikar hennar jöfnuðust á við messur þar sem rokkþyrst ungmenni sátu í tilbeiðslu við fót-
skör hertogans og hans manna. Fólk hefur flykkst á endurkomutónleika sveitarinnar en hún treður
næst upp á þungarokkshátíðinni Eistnaflugi á Neskaupstað, og er þar að sjálfsögðu aðalnúmerið.