Saga - 1997, Side 276

274
RITFREGNIR
sem létu hana í ljós? Mér sýnist sumir karlar fá þá útreið í bókinni, til
dæmis Knud Zimsen. Ég vona að enginn haldi að ég sé að mæla misrétti
kynjanna bót, hvorki þá né nú. Ég er fyrst og fremst að vara við því að
mælistika okkar tíma sé lögð á viðhorf og aðgerðir á öðru skeiði. Niður-
staðan hlýtur að verða bjöguð og að útskýra er ekki það sama og að afsaka.
Við vitum hvernig nýlenduherrar frá Evrópu léku þjóðir í framandi lönd-
um en verðum um leið að sjá að þeir töldu sig einatt vera þeim æðri a
öllum sviðum. Annars verður yfirgangurinn óskiljanlegur. Eins getum við
lesið skrif Johns Lockes um frelsi en verðum að muna að hann hélt þræla/
án þess að gera þá sjálfkrafa lítið úr verkum hans. Og hvað verður sagt
um okkar kynslóðir? Hvalavinurinn Magnús Skarphéðinsson hefur sagt
að eftir hundrað ár verði hvarvetna litið á þá sem vilja veiða hvali eins og
þá sem studdu þrælahald á síðustu öld. Vitaskuld verður það hvorki sann-
að né afsannað núna en vonandi verða eftirlifendur okkar þó það skiln-
ingsríkir að þeir reyni að setja sig í spor okkar hvaladráparanna, óson-
lagseyðanna og umhverfisspillanna.
í sambandi við þessar hugleiðingar get ég ekki stillt mig um að segja
mér finnst rangt af höfundi að kalla þær Bríeti Bjarnhéðinsdóttur og Ingu
Láru Lárusdóttur ritstýrur í heimildaskrá (bls. 130). Þær kölluðu sig báðar
ritstjóra, Bríet í Kvennablaðinu og Inga Lára í 19. júní. Þetta gæti verið dærw
um það að okkar mælistika og gildismat er notað á liðna tíð þannig að iHa
fari. Og ég get ekki að því gert að mér finnst svona málfræðijafnréttis-
barátta hálfhjákátleg. Konur eiga að geta verið ritstjórar alveg eins og karl-
ar geta verið gungur eða hetjur, svo dæmi séu tekin, þótt það séu kven-
kynsorð. Og annað dæmi: Var Anna Sigurðardóttir ekki forstöðurnaður
Kvennasögusafnsins?
Auk þess spyr ég að lokum hvort jafnvel sé tímabært að skrifa sögu
þeirra kvenna sem voru sammála hinni ráðandi stétt, körlunum, um þa^
að þannig ætti ástandið að vera. Að segja frá því hvemig þær hugsuðu og
hvers vegna, án þess að benda um leið á hversu „rangar" þær hugsanir
hafi verið.
Um bók Auðar Styrkársdóttur um konur í bæjarstjórn Reykjavíkur fw
1908 til 1922 er að lokum það að segja að hún stendur vel fyrir sínu a
mínu mati, þrátt fyrir gagnrýnina að ofan og álitamál um túlkanir. Bókm
bætir við þekkingu okkar á efninu og er án efa gott framlag til sögu
Reykjavíkur og sögu kvennabaráttunnar á íslandi.
Guðni Th. Jóhannesson