SunnudagsMogginn - 29.11.2009, Blaðsíða 22

22 29. nóvember 2009
Á slóð hrefnunnar
Blaðamaður fylgdist með líf-
inu um borð í hrefnubátnum
Jóhönnu í fyrsta „búmtúr“
vertíðarinnar, enda gafst nóg
svigrúm til skrafs við áhöfn-
ina. En ljósmyndirnar eru frá
túrnum vikuna áður og þær
segja sína sögu.
É
g hafði svo miklar áhyggjur af þér, að ég kom
með nestisbox,“ segir mamman ofurelskulega
við stálpaðan pilt á bryggjunni. Svo brosir hún
og veit sem er, að þetta fer óstjórnlega í taug-
arnar á syninum. Svo stekkur hann um borð í snurvoð-
arbátinn Jóhönnu, en framundan er sigling á hrefnu-
slóðum.
„Það spáir verra á morgun,“ segir skipstjórinn Karl Þór
Baldvinsson skipstjóri. Þá veit maður að fólk býr við
óhamda náttúru, að spáð er í veðrið. „Við tökum tvær ef
það er útlit fyrir brælu.“
Hvalaskoðun
Þetta reynist vera síðasti hrefnuveiðitúrinn, en alls veidd-
ust 67 hrefnur á Jóhönnu í sumar. Af því fóru um 60 tonn
á innanlandsmarkað, en um 11-12 tonn fara til Japans.
„Neyslan hefur aukist mikið innanlands,“ segir Karl Þór.
„Yngri kynslóðirnar eru að koma sterkar inn á grillmark-
aðinn. Þetta var mest selda kjötið í Krónunni nokkrar
vikur í sumar. Veitingahús hafa líka bætt hrefnu á mat-
seðilinn hjá sér og hún er vinsæl hjá útlendingum. Það
helst í hendur við aukninguna í hvalaskoðun.“
Feðgarnir Úlfar Eysteinsson og Stefán sonur hans af
Þremur frökkum eru með í för og hefur Stefán tekið að sér
að elda plokkfiskinn. „Við fáum haug úr hvalaskoðuninni
beint í hvalkjötið hjá okkur,“ segir hann.
„Það er hægt að matreiða hrefnuna hvernig sem er,“
bætir Úlfar við. „Við höfum grillað hana, borðað hana sem
súshí, gert gúllas og lagað Bolognese-spagettí. En kúnstin
er alltaf sú sama – aldrei að fullelda hana. Það á við um öll
sjávarspendýr og fugla. Maður borðar þá léttsteikta. Ef
kjötið verður gráleitt, þá þarf að halda áfram að sjóða það í
einn og hálfan tíma. Hvalur verður seigur og þurr ef hann
er fulleldaður. Þess vegna er hann bestur bleikur.“
– Sagðirðu ekki einhvern tíma að þumalputtareglan
væri 38 sekúndur á annarri hlið á grillinu og 32 á hinni?
spyr blaðamaður.
„Jú, jú, það passar,“ segir hann og hlær. „Að vísu voru
það 36 sekúndur á fyrri hliðinni. En það breytir ekki
miklu. Það verður að segja þetta þannig að fólk skilji það.
Ef ég hefði sagt hálfa mínútu á hvorri hlið, þá hefði eng-
inn fest það í minni.“
– Hvað eru þá sneiðarnar þykkar?
„Það er miðað við sentímetra. Svo er hægt að matreiða
hlussustykki, brúna það á pönnu og setja í ofn í 7-8 mín-
útur.“ Úlfar lítur út um gluggann. „Jæja, nú förum við að
sjá eitthvað. Það er kominn fugl. Og rigning.“
Hrefnan
Það reynist úfnari sjór en á horfðist. Og þá er erfitt að
fylgja hrefnunum eftir. Í raun er aðferðin við veiðarnar er
sú sama og á nítjándu öld. Það er maður uppi í mastrinu á
útkíkkinu og ef hann sér hrefnu blása, stökkva eða velta
sér, þá kallar hann til skipstjórans sem stímir þangað.
Þegar sést til hrefnunnar í annað skipti hafa menn átt-
að sig á hvaða stefnu hún tekur og sigla í kjölfarið. Ef vel
tekst til er hún í skotfæri þegar hún kemur næst upp á yf-
irborðið, en oft stendur eltingarleikurinn lengi yfir. En í
úfnum sjó er erfiðara að fylgjast með því hvar hrefnunni
skýtur upp aftur og átta sig á stefnunni. Einfaldlega
vegna þess að hún sést illa. Þess vegna er sjaldnast farið
út nema við kjöraðstæður og helst í lygnum sjó.
Það eru því áhyggjuhrukkur á enni skipstjórans. En
umræðurnar eru áfram fjörugar í stýrishúsinu og þar
kveður nokkuð að Úlfari, sem nefndur hefur verið
sendiherra hvalsins og státar af því að hafa gefið hálfri
Veiðar
Pétur Blöndal
pebl@mbl.is
Ljósmyndir: Arnar
Þór Guðmundsson