Morgunblaðið - 09.12.2010, Síða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 9. DESEMBER 2010
J
óhanna Sigurðardóttir forsætisráð-
herra er að flestu leyti góður stjórn-
málamaður og mæt manneskja, en of
oft skoppa út úr henni stórfurðu-
legar og illa ígrundaðar setningar.
Þetta gerðist eitt sinn sem oftar nú á dögunum
þegar Samfylkingin hélt enn einn flokksstjórn-
arfundinn. Þar steig Jóhanna í pontu og horfði
ábúðarfull út í sal til flokkssystkina um leið og
hún sagði í geðshræringu: „Við erum ekki eins
og íhaldið.“ Og svo kom nokkuð löng tala um
það hversu mjög Samfylkingin tæki Sjálfstæð-
isflokknum fram hvað varðar heiðarleika og
sjálfsgagnrýni. Og flokksmenn Jóhönnu fyllt-
ust svo gífurlegri hrifningu og eldmóði fyrir að
taka sjálfstæðismönnum svo mjög fram í öllum
mannkostum að þeir klöppuðu rækilega fyrir
sjálfum sér. Sjálfsánægjan skein úr hverju
andliti.
Á þessari sömu ráðstefnu innvígðra samfylkingar-
manna kynnti umbótanefnd flokksins skýrslu. Þar var
fjallað um ýmsar misgjörðir Samfylkingar. Nær allar
stöfuðu af því að hin áhrifagjarna Samfylking var dregin á
tálar af hinum illa þenkjandi og slóttuga Sjálfstæðisflokki
og tók í óráði upp vonda siði þess gjörspillta flokks. En nú
hefur Samfylkingin að sögn séð að sér, enda er hún komin
í nýtt og eðlilegt samband við hið rétt þenkjandi afl
Vinstri-græna sem fyrirlíta fátt meir en fjármagn og
gróða.
Nú skal ekki gert lítið úr því ágæta hlutskipti að vera
jafnaðarmaður. En Jóhanna Sigurðardóttir og
hinir hrokafullu félagar hennar í flokksráðinu
mættu athuga að það er ekki beinlínis aðdáun-
arvert að berja sér á brjóst og gala fyrir fram-
an sjónvarpsmyndavélar um siðferðilega yfir-
burði sína. Slíkir skrækir eru alltaf fáránlegir.
En kannski er þetta opinbera mont einungis
hluti af því leikhúsi sem flokkspólitíkin er. Þar
hittast menn í sínum lokaða klúbbi og dásama
eigið ágæti klukkustundum saman og hleypa
svo sjónvarpsmönnum að stutta stund til að
festa dásemdirnar á filmu.
Það er merkilegt að Samfylkingin virðist
ekki geta axlað ábyrgð á eigin mistökum. Í
einni setningu segist hún hafa gert mistök, en
í næstu setningu kemur alltaf fram að mistök-
in urðu vegna tilveru Sjálfstæðisflokksins og
Davíðs Oddssonar. Gríðarleg tilbreyting væri
nú í því ef Samfylkingin gæti haldið eins og einn stórfund
án þess að einhver úr forystunni héldi taugaveiklunar-
ræðu um Davíð Oddsson. Ef það tekst þá hefur forysta
flokksins náð umtalsverðum andlegum þroska.
Það kann að koma að því fyrr en síðar að Samfylkingin
muni þurfa sárlega á liðstyrk sjálfstæðismanna að halda.
Þess vegna væri skynsamlegt hjá henni að spara stóru
orðin. En það hefur hún ekki gert og þess vegna kann að
fara svo að hún komi einn daginn skríðandi til Sjálfstæð-
isflokksins og biðjist auðmjúklega afsökunar á stóru orð-
unum og bjóði sættir. Hverju svara sjálfstæðismenn þá?
kolbrun@mbl.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
Pistill
Ekki eins og íhaldið …
FRÉTTASKÝRING
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Deilt var um flest á alþjóð-legu ráðstefnunni í Kaup-mannahöfn í fyrra þarsem rætt var um lofts-
lagsmál og framhaldið eftir Kýótó-
bókunina gegn losun koldíoxíðs; ráð-
stefnan misheppnaðist. Væntingar
vegna framhaldsráðstefnunnar sem
lýkur í Cancun í Mexíkó í vikunni
voru því ekki miklar, en bent er á að
fari þessi einnig út um þúfur geti
sjálft Kýótó-ferlið, sem hófst í Japan
1997, gefið upp öndina en núverandi
lota þess á að renna út 2012.
Pólitískur rígur milli stórveld-
anna og milli ríkra og fátækra þjóða
spilar sitt hlutverk, bak við tjöldin í
Cancun er leikin mikil refskák en
beitt áróðri út á við. Mikið er rætt
um samábyrgð en leiðtogar hvers
ríkis reyna að verja hagsmuni þess.
Um 190 ríki sendu fulltrúa til Can-
cun og fregnir síðustu daga hafa
bent til þess að allt sé í hnút, litlar
líkur séu á bindandi samkomulagi
um erfiðustu málin. Kreppan hefur
líka gert sitt til að draga úr áhuga
margra á því að fara út í kostnaðar-
samar aðgerðir vegna vanda sem
mörgum finnst fjarlægur.
Breyttar forsendur
En um hvað er deilt? Fyrir 13
árum kom losun koldíoxíðs af
mannavöldum, sem talið er valda
hlýnandi loftslagi, að hálfu leyti frá
iðnríkjunum og því fannst mörgum
eðlilegt að þau tækju á sig miklu
meiri byrðar til að draga úr henni en
þróunarlöndin. En síðan hafa Kína,
Indland og fleiri ríki stigið risaskref
á braut iðnvæðingar. Bandaríkin
eru ekki lengur mesti sökudólg-
urinn; Kína hefur tekið þann sess.
Þess vegna krefjast iðnríkin
þess að Kínverjar og fleiri stór los-
unarríki verði ekki stikkfrí í næstu
lotu. Staðreyndirnar blasi við. Sé
það ætlunin að draga svo mikið úr
losuninni að nægi til að stöðva
hnattrænu hlýnunina sem Lofts-
lagsnefnd Sameinuðu þjóðanna seg-
ir stafa af losun gróðurhúsaloftteg-
unda, sé það vindhögg að horfa fram
hjá mikilvægustu gerendunum.
En flækjurnar eru miklar.
Minnst er deilt um vísindalegu for-
sendurnar og hvaða ráð séu árang-
ursríkust gegn vánni en því meira
um peninga og ábyrgð. Að sögn ís-
lensku fulltrúanna hefur tillaga
þeirra um að endurheimt votlendis
verði viðurkennd sem ein aðferðin
gegn koldíoxíðlosun fengið góðar
undirtektir. En ekki sé víst að hún
hljóti samþykki.
Sögulegu rökin
Þróunarríkin segja að ríkum
þjóðum beri skylda til að axla
kostnaðinn af því að sporna við
skemmdunum sem þær hafi valdið.
Því er svarað til að þegar iðnbylt-
ingin hófst fyrir 200 árum hafi eng-
inn vitað að losun koldíoxíðs gæti
valdið tjóni á loftslagi. Og náist
samkomulag um að iðnríkin styrki
aðgerðir gegn koldíoxíðlosun í fá-
tækum löndum verði að vera fyrir
hendi alþjóðlegt eftirlitskerfi sem
tryggi að raunverulega sé verið að
draga úr losun.
Það vilja mörg þróunarríki
ekki samþykkja, ástæðurnar geta
menn giskað á. Nokkur lítil eyríki,
sem óttast að yfirborð sjávar muni
hækka svo mikið að þau fari í kaf,
vilja ekki sætta sig við fallega orð-
aðar yfirlýsingar heldur heimta
bindandi skuldbindingar.
En Japanar og fleiri þjóðir
segja nei og vilja ekki einu
sinni samþykkja að fram-
hald verði á Kýótó-
ferlinu. Byrja verði upp á
nýtt.
Reynt að bjarga í
horn á loftslagsfundi
Hrein orka Vindmylluskógur í Kaliforníu þar sem margir hafa miklar
áhyggjur af losun koldíoxíðs og hlýnun loftslagsins.
Fimm fulltrúar íslenskra
stjórnvalda eru á loftslags-
ráðstefnunni í Cancun, meðal
þeirra er Hugi Ólafsson, skrif-
stofustjóri í umhverfisráðu-
neytinu. Hann segir erfitt að
átta sig á því hversu mikill ár-
angur muni nást en fyrir-
hugað er að ráðstefnunni ljúki
á föstudagskvöld. Það gæti þó
dregist eitthvað.
„Við erum í grunninn með
svipaða afstöðu og Evrópu-
sambandið og flest vestræn
ríki,“ sagði Hugi. „Við erum
tilbúin að taka á okkur skuld-
bindingar á öðru tímabili
Kýótó-bókunarinnar en
með því skilyrði að það
sé sannanlega hluti af
hnattrænu sam-
komulagi þar sem allir,
sérstaklega stærstu
losendur kol-
díoxíðs, taki á
sig meiri
ábyrgð.“
Fylgja vestur-
veldunum
AFSTAÐA ÍSLENDINGA
Hugi Ólafsson
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Icesave-spuninn tóknýja stefnu í
gær þegar Stein-
grímur J. Sigfús-
son, fjármálaráð-
herra, svaraði
fyrirspurn Ólafar Nordal,
varaformanns Sjálfstæðis-
flokksins, um meintan nýjan
Icesave-samning. Ólöf fann
að kynningu á þessum mögu-
lega nýja samningi og óskaði
upplýsinga um hvort ljúka
ætti samningnum á allra
næstu dögum, hvað fælist í
þeim samningi og hver áhætt-
an væri.
Steingrímur hafnaði því þá
að undirritun nýs samnings
væri á döfinni og sagði samn-
inga að sjálfsögðu ekki verða
undirritaða fyrr en samninga-
nefndin hefði kynnt formönn-
um stjórnmálaflokkanna
hvers konar samningum
mætti ná. Í framhaldi af því
færi fram kynning í þing-
flokkum og þingnefndum ef
efni stæðu til.
Steingrímur neitaði líka að
tjá sig um mögulegan ávinn-
ing af þessum mögulegu nýju
samningum og sagðist ekki
geta rætt tölur út frá mögu-
legri niðurstöðu. Þetta er at-
hyglisverð afstaða og hlýtur
að hljóma illa í eyrum hlaupa-
stráka Steingríms sem hafa
farið um og þrýst á þingmenn
að styðja þennan mögulega
samning sem Steingrímur gat
í gær ekkert sagt um hvað
fæli í sér.
Á hvaða for-
sendum hafa
hlaupastrákarnir
talað máli Stein-
gríms sem hann
vill ekki sjálfur
gera? Hvað geng-
ur þeim til að reyna að fá
þingmenn til að samþykkja
samning sem er svo fjarri því
að vera orðinn að veruleika
að fjármálaráðherra getur
ekki rætt efni hans við þingið
eða lagt mat á kosti hans?
Nú hefur það vissulega
gerst áður, nánar tiltekið í
fyrrasumar, eins og Ólöf Nor-
dal minnti á í ræðu sinni, að
Steingrímur hafi sagt á þingi
að ekki væri von á nýjum
samningi. Þau orð héldu rétt
um það bil þar til Stein-
grímur steig niður úr ræðu-
stólnum og lét undirrita
samninginn. Þrátt fyrir þessa
reynslu – eða öllu heldur
vegna hennar – verður því
varla trúað að Steingrímur
ætli nú að láta ganga frá
samningi eftir slíka yfirlýs-
ingu á þingi.
Ef eitthvað er að marka
orð Steingríms eru samninga-
viðræður mun skemmra á veg
komnar en hlaupastrákar
hans vilja vera láta. En spun-
inn er óútreiknanlegur og
sannsögli hefur ekki verið
helsta einkenni Icesave-
málsins. Þess vegna þyrfti
ekkert að koma á óvart þótt
Steingrímur léti kynna nýjan
samning beint ofan í nýfallin
orð sín á Alþingi.
Orð Steingríms
hljóta að hljóma
illa í eyrum hlaupa-
stráka hans}
Spunavélin
Morgunblaðiðbenti á að
forystumenn á
vinnumarkaði
hefðu gengið hart
fram við að heimta
að þjóðin sam-
þykkti Icesave-
klyfjarnar fyrir ári. Nú er búið
að kynna fyrir þeim en ekki
þingi eða þjóð nýja samninga
sem eru sagðir vera 150-200
milljörðum betri en samning-
arnir sem þeir heimtuðu að
yrðu samþykktir fyrir ári.
Getur naumast nokkrum
manni þótt skrítið þótt trú-
verðugleikinn sé takmarkaður
nú eftir fyrri framgöngu. For-
ystumenn atvinnulífsins svör-
uðu fáu eða með skætingi þeg-
ar þessi sjónarmið voru borin
undir þá. En það hafði fleirum
blöskrað en Morgunblaðinu.
Ríkisútvarpið varpaði út eftir-
farandi samtali við Bjarna
Benediktsson, formann Sjálf-
stæðisflokksins. RÚV: „Hags-
munaöfl hér á landi þrýsta
mjög á stjórnvöld og stjórnar-
andstöðuna um
leið að semja og
það sem fyrst.
Hvað segirðu við
Samtök atvinnu-
lífsins og aðra sem
kalla eftir sam-
komulagi?“ Bjarni
Benediktsson: „Ég verð að
segja varðandi Samtök at-
vinnulífsins og það sem aðilar
vinnumarkaðarins hafa fram
til þessa látið hafa eftir sér um
Icesave-deiluna [að það] er
þess eðlis að þar til þeir hafa
beðist afsökunar á því að hafa
hvatt til staðfestingar á upp-
haflegum Icesave-samningi þá
finnst mér þessir aðilar vera
fullkomlega ótrúverðugir,
vegna þess að ekkert af því
sem þeir hafa haldið fram um
Icesave-deiluna og áhrif þess
að málið leystist ekki hefur
staðist. Bara ekki neitt.“ Það
er óvenjulegt að formaður
Sjálfstæðisflokksins tali svo
umbúðalaust til slíkra, en það
er vissulega ekki gert að
ástæðulausu.
Það þarf mikið til að
formaður Sjálfstæð-
isflokksins tali svo
við forystumenn á
vinnumarkaði}
„Fullkomlega ótrúverðugir“
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon