Siglfirðingur - 07.04.1945, Blaðsíða 2

2
SIGLFIEÐINGUR
ÚRIÐ
Það er vitað með vissu, að
hinar elztu menningarþjóðir, eins
og Egyptar og Kaldverjar, kunnu
að nota sólúrið, og mjög snemma
var einnig vatnsúrið fundið upp.
Platon talar um vatnsúr, þar sem
flautuverk gaf til kynna tímann.
Einnig þekktist í fornöld tíma-
glasið með sínum tveim hylkjum,
þar sem sandurinn skipti um stöðu
á ákveðinni stundu. Hjólúrið halda
menn, að Serkir hafi fundið upp,
og hafi það síðan flutzt til Evrópu
með krossförunum. Hið fyrsta
vasaúr er haldið að Peter Hele frá
Núrnberg hafi smíðað um 1519,
órói þess hélzt á hreyfingu með
svínsbusta í stað fjaðrar. 1657
fann hinn frægi eðlisfræðingur
Hayghens ,,dingulinn“ og þarmeð
var hægt að framleiða miklu ná-
kvæmari tímamælir en áður hafði
þekkzt. Samt sem áður voru marg-
ir gallar við úrin, sérstaklega við
notkun á sjónum við ákvörðun á
tímalengdum. Til þess þurfti að
hafa sérstaklega nákvæmt úr ef
hreyfingar skipsins og umbreyti-
leiki hita og kulda, raka og þurrks
átti ekki að hafa áhrif á það. Eigin
lega héldu menn verkefnið óleys-
anlegt, en þar sem þetta vanda-
mál hafði mikla þýðingu, þá
hét enska parlamentið (löggjafar-
þingið) hverjum þeim 360.000 kr.
sem gæti smíðað slíkt úr. Þrautin
var leyst af John Harrison
(f. 1693 d. 1776) Hann var timbur-
smiður en einnig vélasnillingur og
hafði frá barnæsku haft áhuga
fyrir úrsmíði. Þetta mikla verk-
efni var samt mjög erfitt að leysa
af hendi og Harrison var fátækur
og án nokkurra tækja. Fyrst eftir
þrjátíu ára stanzlaust starf hafði
hann loks fullgert skipssæúr, sem
hann vár ánægður með. En nefnd
sú, sem hafði með málið að gera
var ekki sérstaklega áköf í að
reyna úrið og fyrst eftir nokkur
ár var úrið reynt í herskipinu
,,Septford“, er var á ferð til Ind-
lands, það reyndist vera miklu ná-
kvæmara en farið var fram á af
nefndinni, þrátt fyrir það fékk
Harrison ekki peninga upphæðina
útborgaða. Nefndin kom alltaf með
nýja og nýjar kröfur. Harrison,
sem var nú orðin 72 ára gamall
missti loks þolinmæðina og skrif-
aði nefndinni mjög harðort bréf,
sem að lokum bar ávöxt. Fékk
hann þá einhver hluta af upphæð-
inni borgaðan, en afganginn fékk
hann ei fyrr en 1773! Þrem árum
seinna dó hann, þá 83 að aldri.
★
Fréttir
Aðalfundur Félags ungra Sjálf-
stæðismanna
Þann 12. febr. s. 1. var haldinn
aðalfundur í Félagi ungra Sjálf-
stæðismanna. Stjórn félagsins
skipa nú þessir menn:
Kjartan Friðbjarnarson, form.
Alfreð Jónsson, gjadkeri.
Óli Blöndal, ritari.
Sem fulltrúar í fulltrúaráð Sjálf-
stæðisfélaganna voru kosnir þeir:
Helgi Sveinsson
Arthur Sumarliðason
Evert Þorkelsson
Jónas Björnsson
Ný Rauðkustjórn.
Á fundi bæjarstjórnar Siglu-
fjarðar, sem haldinn var s.l. mið-
vikudag, úrskurðaði forseti bæjar-
stjórnar, Þ. E., að kosning í
Rauðkustjórn, sem fram fór 17.
og 27. jan. s. 1. væri ólögleg. Ósk-
aði forseti eftir listum, því ný
kosning skyldi fara fram í stjórn-
ina.
Tveir listar komu fram, á öðrum
listanum voru þeir
Gunnar Jóhannsson
Ragnar Guðjónsson
Ottó Jörgensen
en hinum
A. Schiöth
Sveinn Þorsteinsson
Þar sem fleiri listar komu ekki
fram, úrskurðaði forseti þessa
menn rétt kjörna í stjórn Rauðku.
Allsnarpar umræður urðu á
fundinum, og skiptar skoðanir um
lögmæti kosninganna, og réttmæti
úrskurðar forsetans. Nokkrir bæj-
arfulltrúar lýstu því yfir, að þeir
mundu ekki una við niðurstöðu úr-
skurðar forseta, um ólögmæti fyrri
kosningar 1 Rauðkustjórn, en á-
fríja honum til Félagsmálaráðu-
neytisins.
Þakkir færðar.
Brezki sendiherran hefir að til-
hlutan yfirmanns brezka flúghers-
ins á íslandi beðið forsætisráð-
herra að færa Eymundi Sigurðs-
syni, Eyjólfi Runólfssyni og Ár-
sæll Guðjónssyni í Höfn beztu
þakkir sínar og flughersins fyrir
veigamikla aðstoð, er þeir^létu í
té 16. janúar 1945. Sex’ brezkir
flugmenn höfðu strandað á Hafn-
artanga.. Veður var mjög kalt,
hvasst var, straumþungi og ísrek á
firðinum, op voru flugmennirnir
allir holdvotir og teknir að þjást af
kali, er þeir komust í land.
Boyce flugforingi, yfirmaður
flughersins hefir látið þess getið,
að mjög mikil vinsemd ríki milli
flugliðsmanna í Höfn og Islend-
inga þar, og hafi þeir gert margt
ÚTSALA
öll vetrarkápuefni seld með 20% afslætti.
Verzlun Jenny Stefánsdóttur H. F.
Stóraukning á vatns-
veitukerfi bæjarins.
Fyrir nokkru síðan var ákveðið
að stækka vatnsveitukerfi bæjar-
ins að miklum mun, með því að
stífla Leiningsána, og leiða vatnið
úr henni til bæjarins. Aukning
vatnsveitunnar hefur verið mjög
aðkallandi um langantíma, þarsem
heil hverfi í bænum hafa verið svo
að segja vatnslaus, mikinn hluta
dagsins.
Má því segja, að ekki hafi verið
vanþörf á að ráðast í þessa aukn-
ingu nú, þó að bærinn hafi staðið,
og standi enn í miklum stórræðum.
Áætlaður kostnaður við aukn-
inguna er 500 þúsund krónur, og
munu Síldarverksmiðjur ríkissins
lána Siglufjarðarkaupstað pening-
ana, gegn fyrsta veðrétti í vatns-
veitukerfi bæjarins.
Byrjað er að grafa fyrir leiðsl-
unum og vatnsgeymir, sem á að
standa fyrir ofan Höfn. Leiðslurn-
ar eru 10 þumlunga víðar, og ca
4,5 km. langar.
Ráðgert er að ljúka verkinu fyr-
ir sumarið, eða áður en síldarverk-
smiðjurnar hefja bræðslu, en þær
þurfa eins og kunnugt er afar
mikið vatn við vinnslu síldarinnar.
KAUPIÐ
LESIÐ OG
UTBREIÐIÐ
SIGLFIRÐING
til að létta einveru Bretanna á
þessari varðstöð. Hafa íslendingar
jafnan verið skjótir til hjálpar,
þegar á hefir þurft að halda.
(Tilkynning frá ríkisstjórninni)
Hjónaband.
Síðastliðinn laugardag voru gef-
in saman í hjónaband ungfrú
Hrefna Hermannsdóttir frá Mói
í Fljótum og hr. Jónas Björnsson
skrifst.m.
Siglfirðingur óskar brúðhjónun-
um hjartanlega til hamingju.
T V Ö
herbergi
á neðstu hæð til leigu ef rnn semst.
Ilentugt húsnæði fyrir skrif-
stofur eða iðnað.
Semja ber við
Hallgrím Márusson
mvíífflE
AMERISKA
SMJORIB
er komið
Selt aðeins gegn stofnauka no. 1
Kjötbúð Siglufjarðar
Hernámid
Um það leyti sem ísland var
hernumið, var mjög um það rætt,
hve mikið lið Bretar. hefðu sett
hér á land. Voru uppi hinar ólík-
ustu getgátur,, en ekki hefir Sigl-
firðingi borizt til eyrna, að almenn-
ingi hérlendis hafi verið gert
heyrinkunnugt svar við þeirri
spurningu.
Nýlega hefur oss borizt í hendur
litil amerísk alfræðabók — The
New Modern Encyclopedia — gefin
út árið 1943. Þar segir meðal ann-
ars svo um ísland:
„Hinn 10. maí 1940 voru um 70
þúsund brezkra hermanna sett á
land á Islandi." Þá er sagt að
Bandaríkjaher hafi lent hér 7. júlí
1941, en því miður er tala þeirra
hermanna ekki tilgreind.
Vera má, að hér sé ljóstrað upp
hernaðarleyndarmáli, en Siglfirð-
ingur selur það ekki dýrara en
hann keypti og ber enga ábyrgð
á sannleiksgildi þess.