Líf og list - 01.02.1951, Blaðsíða 11

Modigliani deyr.
EIKINDI Modiglianis voru nú alveg að buga
liann. Hann hafði hvorki nægilegt þrek né
nægilega löngun til þess að' mála lengur. Gamli
áhugi hans og lífsþrá vöknuðu á ný, er fylgikona
iians fæddi honum dóttur, og hann fór að tala um
og vonast til, að hverfa til Italíu að vorinu með
stúlkunni og barninu. „Eg á móður þar“, sagði
hann, hreykinn í bragði. En hann fór livergi.
Hann féll aítur fljótlega saman; honum fór sí-
hrakandi og hann ráfaði einn um göturnar, hóst-
aði og drakk æ meira og meira. Stundum lauk
hann af mynd og bar hana að dyrum Zborowskys,
en var óðara floginn út í veður og vind. Arið
1919 byrjaði hann að spýta blóði og Pólverjan-
um tókst einhvern veginn að koma honum til
Nizzu suður við Miðjarðarhaf til vetrardvalar.
Hann hafði þar tæpast til hnífs og skeiðar og fékk
leigt inni á hóruhúsi. Og þegar stúlkurnar komust
að raun um, að hann var tæringarsjúklingur og
blásnauður listamannsræfill, sem engin ráð hafði
á að kaupa sér módel, buðust þær til þess að' sitja
fyrir hjá honum ókeypis, þegar þær höfðu af-
greitt viðskiptavini sína. Þær komu allar fram
bjartar og engilhreinar meyjar í málverkum hans.
Hann var nú reiðubúinn til að deyja og tók að
fýsa aftur til Parísar. Zborowsky sekli fimmtán
málverk eftir hann i Marseilles fyrir fimm hundr-
uð franka og fór með hann aftur til höfuðborgar-
innar. I janúar 1920 lagðist hann í rúmið með
háan liita og læknir skipaði honum tafarlaust á
sjúkrahús. Ilann fékk að'svif á leiðinni og lá alla
nóttina í óráði. Um morguninn andaðist hann í
sjúkraskýli góðgerðarstofnunar, og í andarslitrun-
um heyrðist hann muldra eitthvað um heittelsk-
aða fósturjörð sína, Itálíu.
Útför síðasta, stórbrotna Bóhemsins.
REGNIN um andlát Modiglianis barst eins og
eldur í sinu um gjörvöll hverfi Parísar. Lista-
mennirnir buðust til þess að sjá um kostnaðinn
af útförinni og þustu út á göturnar með hatta í
hendinni til þess að' safna í sjóðinn. Þá barst þeim
símskeyti og þeningaávísun frá bróður Modiglianis
á Italíu, sem var þingmaður fyrir Livornokjör-
dæmi og opinber talsmaður ítalskra jafnaðar-
manna. Skeytið hljóðaði: „Gerið útförina svo
glæsilega úr garði, að hún verði konuijgi sæmandi“.
Utförin veitti Parísarbúum dýrlegan hvíldardag.
Allir, sem vettlingi gátu valdið, fóru á stúfana,
öll Montparnasse, öll Montmartre, módel, gleði-
konur, börn, hermenn og búðarmenn; rithöfundar
og listamenn allir með' konum sínum og kærust-
um. Líkfylgdin mjakaðist hægt eftir götum París-
ar frá Montparnasse í áttina að Pére Lachaise-
kirkjugarðinum, og iolkið tíndist inn á kaffihúsin
og talaði með miklum söknuði um „síðasta stór-
brotna bóheminn“. Líkfylgdin fór fram hjá hópi
MODIGLIANI: Jcatnie Hébuteme
listamanna. Einn þeirra var Picasso. Hann benti
á líkbörurnar, þar sem Modigliani hvíldist um-
luktur miklu blómahafi, og síðan á lögregluþjóna,
sem stóðu þar skammt frá og slógu saman hælum
í virðingarskyni við hinn látna. Þeir voru með
hvíta hanzka á höndunum. Picasso gat ékki orða
bundizt og sagð'i:
„Sko til, jafnvel Modi getur samið við lögguna
að síðústu!“
Nóttina, sem Modigliani dó, framdi fylgikona
hans, Jeanne Hébuterne, sem þá var vanfær eftir
hann í annað sinn, sjálfsmorð, með því að varpa
sér ofan úr glugga á fimmtu hæð. Listamenn
Parísar urðu sárhneykslaðir, er það vitnaðist, að
kaþólskir foréldrar stúlkunnar neituðu að leyfa
að jarða stúlkúna við hlið Gyðingi.
LÍF og LIST
II