Ritmennt - 01.01.2003, Blaðsíða 163

Ritmennt - 01.01.2003, Blaðsíða 163
RITMENNT Abstracts Einar H. Guðmundsson: Björn Gunnlaugsson og náttúruspekin í Njólu. Ritmennt 8 (2003), pp. 9-78. Björn Gunnlaugsson (1788-1876) was the lead- ing mathematician and astronomer in nineteenth century Iceland and the first professional teacher of science and mathematics in the country. Through teaching and writing his influence on contemporary Icelandic culture was considerable. Today he is mainly known as a cartographer and the author of the first detailed map of the interior of Iceland. Of his other works, the poem Njóla (Night), first published in 1842, is probably the best known. The poem is primarily a statement of the author's religious and moral beliefs and is written in the spirit of natural theology and romantic natural philosophy. Intermingled with the rnain message is an interesting overview of the astronomy and cosmological ideas of the early nineteenth century. Njóla also presents the first detailed theory of matter by an Icelandic author, a dynamical theory in which matter is composed of force centers rather than atoms, an idea that can be partly traced back to Boskovic and Kant. In general, Gunnlaugsson's natural philosophy owes much to Kant and his many disciples, for example the romantic natural philosopher H.C. 0rsted who was one of Gunnlaugsson's teachers at the University of Copenhagen. Svanhildur Gunnarsdóttir: Þýddir reyfarar á ís- lenskum bókamarkaði um miðja 18. öld. Rit- mennt 8 (2003), pp. 79-92. The first novels to be printed in Iceland were two works of narrative fiction in the translation of the Rev. Þorsteinn Ketilsson (1688-1754) pub- lished in one volurne in 1756 under the title: Þess svenska Gústavs Landkrons og þess engelska Bertholds fábreytilegii Robinsons eður lífs og ævi sögur (The Swedish Gustav Landkron's and the English Berthold's simple Robinsons or lives and biographies). The novels were translated from the Danish and both of them are of German origin, published in Germany at the beginning of the 18th century, and belong to a literary genre of narrative fiction known as Robinsonaden, which flourished in Western Europe in the first half of the 18th century, often written in imitation of - or related to - Robinson Crusoe (first published in 1719) by Daniel Defoe. A characteristic of these Icelandic translations, Berthold's life in particu- lar, is that the translator and publisher strives to cut out rnuch of the preaching and moralizing of the original text in order to make the adven- turous narration and the entertaining value the more appealing to the reader. Hrafn Sveinbjarnarson: Vökumaður, hvað líður nóttinni? Ritmennt 8 (2003), pp. 93-128. The night-watches in Copenhagen and the towns of Norway of the 13th century, the watch- es of the tower (stöpulsvakt) and the walking- watch (gangvakt) are connected to the watches by night and day in the cities of antiquity. A mention is made of the different traditions of watches in Iceland before urbanization in the late 18th cen- tury, i.e. property watches, watches over the de- ceased, the ship-watch and the watches over the small strongholds in Iceland, which are reminis- cent of the tradition of the old watches of the tower. With urbaniszation in Reykjavík new pro- fessions emerge, one of them a new walking- watch. The oldest instructions for the watchmen in Reykjavík are published in the article: The instructions of 1778, when the watchmen were employed by the wool-factory, and the instruc- tions of 1792 by the town judge (bæjarfógeti) of Reykjavík, the watchmen thereby becoming a kind of policemen, the first in Iceland. The pur- pose of the watchmen was fire-watch and secur- ity-watch, to call and ring the hour with the church bell, and sing the appropriate text to the hour. Later they should also keep the lights of the town. The public watchmen in Reykjavík were 159
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168

x

Ritmennt

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.