Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.12.1955, Blaðsíða 4

90
TlMARIT VFl 1955
leita til útlanda um leiðsögn í þessum málum. Hann varð
því fyrsti brautryðjandi á þessu sviði og er í raun-
inni mikil furða, hve miklu varð áorkað á þessu 12 ára
tímabili við þau erfiðu starfsskilyrði og litlar fjárveit-
ingar, er hann átti við að búa. Hann kaus því að hverfa
frá þessu starfi og að kennslu við Menntaskólann í
Reykjavík, í þeirri námsgrein, stærðfræðinni, sem er
undirstaða allrar tæknimenntunar, er hann gegndi til
1935 og hefur þannig um 31 árs skeið búið í haginn
fyrir meðal annarra nemenda, einnig alla íslenzka verk-
fræðinga, sem á þeim árum stunduðu nám í Mennta-
skólanum. Jafnframt hafði hann í sumarleyfum með
höndum ýmis verkfræðistörf fyrir Reykjavíkurbæ og aðra.
Hann var jafnan mikilsvirtur meðal félaga og nemenda,
enda var hann maður mjög virðulegur og hreinlyndur í
framkomu. Er hann varð áttræður, var hann kjörinn
heiðursfélagi Verkfræðingafélags Islands, og var við
það tækifæri m.a. þannig farið orðum um störf hans:
,,Ómetanlegt gagn hefur orðið að verkum yðar. Þau
hafa aukið álit verklegrar menningar í landinu og orðið
þjóðinni hvatning til framfara. Þér hafið rutt braut fjöl-
mennri stétt verkfræðinga, er vottar yður fyllstu virðingu
sína.“
Sama árið og Sigurður Thoroddsen tók við starfi
landsverkfræðings voru að heita má hvergi nothæfir,
kerrufærir vegir á landinu. Hér sunnanlands t.d. aðeins
upp í Svínahraun og um ölves frá Varmá yfir ölvesár-
brúna og Hafnarfjarðarvegur. Þá voru sett á Alþingi
ný vegalög, sem gerðu ráð fyrir að gerðar yrðu akfærar
flutningabrautir um nokkur þéttbýlustu héruðin, samtals
375 km., en póstvegunum samtals um 1500 km. skyldi
haldið við sem reiðvegum. Þá voru fjárveitingar til
vegamála hækkaðar úr 36 þús.kr. í 68 þús.kr. eða tvö-
faldaðar og þótti mikið stökk, enda hafði hagur lands-
sjóðs batnað mikið eins og segir í alþingistiðindum, en
tekjur landssjóðs voru þá aðeins tæplega 600 þús.kr.
og hver km. akfærs vegar var talinn kosta 1600—2500 kr.
Áhugi var þá mikill fyrir bættum samgöngum, svo
sem kom fram í umræðum á Alþingi, en þar telur
flutningsmaður vegalagafrumvarpsins, að samgönguleys-
ið sé ein þyngsta þraut þjóðarinnar.
Þess var varla að vænta, að framfarirnar yrðu stór-
stígar á þessu tímabili. Enga aðstoð hafði landsverk-
fræðingur öll starfsárin, nema nokkra verkstjóra, sem
fyrst í stað höfðu harla litla þekkingu á vegagerð.
Hann var eini íslenzki verkfræðingurinn til 1902, er Kn.
Zimsen réðist til starfa fyrir Reykjavíkurbæ.
Er Sigurður Thoroddsen hætti störfum 1905, mun hafa
verið lokið lagningu á eitthvað nálægt 110—120 km.
af flutningabrautunum og akfærir kaflar þjóðveganna,
sem að notum komu til vagnflutninga, munu hafa verið
50—60 km. auk allmargra sundurlausra kafla víðsvegar
um land. Þetta var þá allt akvegakerfið fyrir 50 árum.
Enda þótt margir ráðandi menn hefðu góðan áhuga fyrir
málum þessum, þá var getan lítil á þeim árum og víða
var lítill skilningur á starfi eða þörf menntaðs verkfræð-
ings til þessara starfa.
G. Z.
Um náttúruvernd
og víðhorf verkfræðinga til hennar
Eftir Sigurð S. Toroddsen
Erindi flutt á fundi í VFl 15. desember 1955.
Herra formaður og fundarmenn.
Ég hefi nefnt þetta erindi mitt ,,Um náttúruvernd og
viðhorf verkfræðinga til hennar". Þessi titill er orðinn til
jafnhliða því sem erindið var að fullmyndast í huga mér.
En því er ekki að leyna, að ég hefi gengið með efni í
þetta erindi mitt nú um langt skeið og talið það rétt-
mætt og æskilegt fundarefni hér í félaginu. Hitt verð ég
að játa að að samningu þess settist ég ekki fyr en ég
mátti til, en þegar þar að kom, sá ég að ekki varð hjá
því komizt í samband við mitt sjálfvalda efni að minn-
ast að mjög miklu leyti á náttúruvemd, svo náskylt var
það hvort öðru. Efni mitt var aðeins hluti af því, sem í
titlinum felst, svo að erindið verður víðfeðmara en ég
hafði hugsað mér.
Ég ætla þá fyrst að minnast þess að fjórum sinnum
hafa verið borin fram á Alþingi frumvörp til laga um
náttúruvernd, þó að ekki hafi þau öll borið það nafn.
Síðast var slíkt frumvarp flutt á þingi 1954. Ekkert þess-
ara frumvarpa hefir hlotið samþykki þingsins. Ekki af
því, að ég held, að allan skilning skorti þar á þessu efni,
heldur vegna annmarka, sem á frumvörpunum hafa verið
taldir. Þetta atriði er mér þó svo lítið kunnugt, að
raimar get ég ekkert um það sagt með vissu.
Ég hefi einungis kynnt mér eitt þessara frumvarpa,
hið síðasta, og lít ég svo á, að samþykkt þess hefði
markað rétt og mikið spor í þá átt, sem halda skal í
þessum efnum. v
Frumvarpinu fylgdi merk greinargerð, eins og við var
að búast af semjendum frumvarpsins þeim dr. Sig. Þór-
arinssyni, Ármanni Snævarri og dr. Finni Guðmundssyni.
Um leið og ég vísa til frumvarpsins og greinargerðar