Dagblaðið Vísir - DV - 06.11.2004, Blaðsíða 15
DV Helgarblað
LAUGARDAGUR 6. NÓVEMBER 2004 15
og enn með uppáhelling!
,Æi, ég veit það. Næst færðu
almennilegt kaffi," segir hún og ýtir
kökunni hennar Hólmfríðar nær
mér. „Mamma mín, minn mentor,
átti afmæli í gær og bakaði þessa
köku, hún er mikill h'fskúnstner og
allt verður henni að list,“ segir hún
og býr sig undir að skera væna sneið.
Því ekki. Kakan er góð og ég þigg af
þessari afbragðstertu með rjóma,
súkkulaði og kókosmjöli. Vigdís vill
ekki en kveikir sér í enn annarri
sígarettu. Mjórri mentol.
Vont að Ijúga að mér
Það hefur aldrei verið hægt að
skrökva að henni. Hún sér það um
leið. Ég reyndi það einu sinni og ég
hef aldrei reynt það aftur. „Ég sé ekki
fram í tímann. En það er alveg rétt,
það er vont að ljúga að mér.“
Þú ertgöldrótt?
„Nei, ég er bara næm. Ég finn
alltaf ef fólk er ekki að segja satt...
eða oftast," bendir hún á og útskýrir
að sýn hennar fram í tímann helgist
af draumum. „Já, mig dreymir fyrir
því sem tengist mínum nánustu. Ég
þekki orðið drauma mína svo vel,“
segir hún og útskýrir draum sem
hana dreymdi fyrir nokkru. Ráðning-
in beið hennar þegar hún kom heim.
Vigdís segir það ekki óþægilegt. Hún
er orðin vön því að vita nokk hvað
bíður.
Hvín í svipunni
Vigdís er heima núna. Hún er feg-
in að vera ekki með bók um jólin.
„Þetta er í fyrsta sinn í langan tíma
sem ég stend ekki í þessu. En nú fylg-
ist ég með öðrum rithöfundum. Þeir
eru spenntir fýrir vagninn, það hvín í
svipunni, já, nú skal hefja kapp-
hlaupið mikla! Hugsaðu þér, og þetta
á allt að fjalla um bókmenntir! Iss,“
segir hún en þeir vita það sem þekkja
Vígdísi hve erfiður tími það er fyrir
hana þegar bækurnar hennar koma
út. „Mór ffimst þetta ömurlegt tíma-
bij; svona pomógrafískur leikur;
andmanneskjulegt ástand; sorglegt
sjónarspil. Þetta á auðvitað ekki að
vera svona. Þetta á að vera tími gleði
og uppskem, þetta á að vera tími
bókmennta og menningar, þetta á
ekki að vera lúðalegur leðjuslagur!
Veistu hvað, ég gæti orðið brjáluð
þegar ég hugsa um þetta," segir hún
og hennar svörtu hár rísa enn meira.
Skrítið að flokka metsölu-
bækur
Hún þegir um stund og horfir út í
gráan morguninn. Lítur upp og held-
ur áfram. „Ég heyrði í einhverri konu
í útvarpinu um daginn. Man ekki frá
hvað bókaforlagi hún var en hún tal-
aði um væntanlegar metsölubækur.
Og mér fannst það í meira lagi skrýt-
ið að heyra hana flokka bækurnar
fýrirfram. Hún sagði hlustendum
hvaða bækur yrðu mest keyptar. Ég
hafði áhuga á bók eftir Kristínu
Steinsdóttur en konan taldi hana
verða neðarlega; svona fyrirfram var
hún alveg með það á hreinu hvað
myndi seljast og hvað ekki. Svona er
þetta og ég er ekki sátt við það. Ég
vona sannarlega að lesendur taki
kipp!"
Varþetta ekki bara hertnar spá?
„Hennar spá eða ekki. Það breytir
engu," segir Vigdís og talar um
hvemig fjölmiðlar ytra skriffiðu um
núverandi nóbetsverðlaunahafa. „Ég
skrifaði það niður til að muna það,"
segir hún og beygir sig eftir minnis-
bókinni sinni og flettir. „Já, hér er
þetta: Hún var leiðinleg, illa klædd í
jakka frá 1940. Hún var gömul, veik
og hún var vanþakklát. Bækurnar
hennar eða hvað stóð í þeim. Ekki
orðum um þær eytt. Samt höfðu
bækurnar hennar áhrif og breyttu
viðhorfum fólks í Austurríki og víða
um heiminn. Hún var svona Laxnes-
stýpa! En hugleiðum þetta!
Hún er kona. Er það ekki nóg?
Svona er fjallað um konur öfganna á
milli. Ef þær em ófríðar er talað um
það og ef þær em fallegar er fjallað
um þær sem kyntákn."
Núna stikkfrí
Hefur þetta ekki alltaf verið
svona?
„Jú, en það er kominn tími tU að
við breytum þessu. MUdð væri ann-
ars gaman að taka viðtal við karlrit-
höfund og spyrja hann um fötin sem
hann klæddist, hve mörgum konum
eða körlum hann hefðo sofið hjá. Já,
og hvers vegna hárið á honum væri
ljóst; hvort hann hefði kannski litað
það, hvort hann væri þetta eða
kannski hitt. Æ, því er maður að
snússa í þessu," segir Vigdís hlæj-
andi og bendir á að hún sé stikkfrí.
Nú geti hún farið aftur tU Frakklands
og í stað þess að taka þátt í kapp-
hlaupinu, þá lesi hún aUar bækum-
ar, allar þessar spennandi bækur.
„Ég hef mjög gaman af að lesa og
geri mikið af því. Það er nú annars
með eindæmum hvað bókmenntirn-
ar endumýja síg í sífeUu, stöðugt og
eUíflega. Við verðum lflca að muna að
bækumar eru undirstaðan en ekki
monningamir sem svífa!"
Vigdís á tvö uppkomin börn. Og
var lengst af ein með þau. „Já, ég
tuðaði oft yfir þeim og horfði með
gleði fram í tímann. Beið eftir að
þau færu að heiman og ég gæti átt
mig sjálf og gert það sem ég vildi,"
segir hún og brosir. Hún tekur fram
að þrátt fyrir það hafi hún elskað
þau meira en allt annað og geri
enn. „Ég man að einhverju sinni var
ég að væla yfir því að þau byggju
hvorugt á landinu og ég saknaði
þeirra. Þá sagði við mig kona: Hei,
maður á ekki fólk, maður á heldur
ekki krakkana sína. Mikið sem sú
manneskja hafði rétt fyrir sér," seg-
En nú fylgist ég með
öðrum rithöfundum.
Þeir eru spenntir fyrir
vagninn, það hvín í
svipunni, já, nú skal
hefja kapphlaupið
mikla! Hugsaðu þér,
og þetta á allt að fjalla
um bókmenntir! Iss.
ir hún hlæjandi og sogar að sér
reykinn.
Svartur geymir alla liti
Hólmar sonur Vigdísar býr í New
York, er kvæntur og á eina Utla
Vigdísi. Hann býr tíl eigin tónlist og
snýr skíffim. En Þórdís býr hér á
landi og er einkaþjálfari sem málar af
krafti og hyggur á sýningu. „Hún bjó
í Japan í tvö ár. Ég saknaði hennar
aUtaf," segir hún og ég skU hvað hún
er að fara.
Fékkstu aldrei samviskubit?
„Nei, því ég nota þann tíma sem
ég hef þau hjá mér vel og svo fara
þau eða ég fer og það finnst mér jafn
yndislegt," segir hún og tekur upp
símann sem hvín. Talar augnablik og
lofar að hringja aftur. „Hvar vorum
við?" spyr hún og ég spyr á móti um
svarta litinn.
„Mér finnst svartur faUegastur
enda geymir hann aUa aðra litli í
sér," segir hún og játar að það kæmi
aldrei tíl greina að hún færi í grænt
eða rautt. „Ég myndi aldrei gera það.
Mér líður Ula í litum. En ég á hvítan
jakka sem ég er stundum í við hátíð-
leg tækifæri," segir hún og það Uggur
við að gæti stolts í röddinni.
„Það fer þér vel að klæðast hvítu
eða dröppuðu," bendi ég á og hún
samsinnir því og játar að hún sé
íhaldssöm.
Laus við þá Ijónslegu tiktúru
„Ég er mjög fastheldin og er laus
við þá ljónslegu tiktúm að þurfa aUtaf
að gera öðmm tU hæfis tU að líða vel.
Og í þeirri von að fóUd lfld þá við mig.
Það er ffelsi þegar maður getur verið
maður sjálfur; óhræddur um hvað
öðrum kann að finnast. Nú fer ég
mínar leiðir, er úti þegar ég vfl og kem
heim og hitti mína og kveð að nýju,"
segir hún og ég spyr hvað hún sé að
gera aUan daginn úti í Frakklandi
„Ég er að safaa í bókina mína,"
svarar hún að bragði og það er erfitt
að beina taUnu annað en að bókum.
„Ramminn er kominn og aUar per-
sónur en aUt annað er ég að undfr-
búa. Safna heimUdum, lesa mér tU og
afla upplýsinga sem þurfa að stemma
þegar þar að kemur. Þegar ég sest
niður þann 7. janúar verður aUt tílbú-
ið og ég skrifa og skrifa í svona tvo
mánuði. Þá verð ég komin með fyrsta
uppkast," segir Vigdís og ljómar í
framan og í augum hennar stendur
skrifað; bækur.
Ertu með góða íbúð í France?
„Já, ég er með yndislega aðstöðu,
mjög hlýlega og notalega. Gömul
ítölsk kona á hana og þegar ég skoð-
aði hana þá settist ég við skrifborð í
stofunni og mátaði það. Strauk svona
yfir það og fann að mér leið vel. Þá
varð hún mjög hrifin og sagði mér að
sonur hennar, rithöfundur sem væri
dáinn, hefði setið við þetta skrifborð
lflca og unnið. Stundum mætast sái-
irnar," segir hún og bætir við að vinn-
an gangi vel og á þessum stað h'ði
henni vel.
Lokuð inni í bókinni sem hún
skrifar
En hvað gerír þú þess á milh? Ekki
ertu lokuð inni í þessari bók daginn
langan?
„Lokuð inni í bók? Jú, það er ég
einmitt. Persónurnar koma tfl mín
og yfirgefa mig ekki fýrr en ég hef
skrifað það sem þær segja. Og þær
geta verið kröfuharðar!" segir hún
sakleysisleg á svipinn, eins og hún sé
að segja satt. Eða er hún kannski ekki
að segja satt? Hvað með Þögnina?
Hún var svo vond. Hvaðan kom það
fólk?
„Vond og ekki vond! Þögnin var
lflca faUeg bók! Og auðvitað kom hún
beint frá mér. Innan úr mínum eigin
hugarfýlgsnum. Þaðan komu líka
Ulskan, kætin, léttleUdnn, harmurinn
og ofsinn," svarar hún lymskuleg á
svipinn. „Ég held að þannig sé það
aUtaf. Bæði það góða og Ula eiga
upptök í sálarlífi manns," segir hún
og ég horfi opinmynnt á hana og trúi
ekki. Hætti mér ekki út í nánari
diskúsjónir um það og spyr frekar
hvað komist annað að í hennar
faUega koUi en bækur?
Heimakær kvikmynda-
unnandi
„Ég er heimakær og er vaxin upp
úr því að þurfa að vera aUs staðar, var
reyndar aldrei þannig! Ég er svona
heima er best týpa. Ég horfi mikið á
sjónvarp ogbíómyndir. SkemmtUeg-
ast af öUu er að sitja með góðum vin-
um. Já, ég held að ég geri ekki margt
annað fýrir utan bókastússið," segir
Vigdís og stendur upp og ætlar að
laga meira kaffi. „Ekki meira fyrir
mig, ætla að bíða þar tíl næst. Þegar
þú heffir eignast almennUega kaffi-
könnu," segi ég og hún hlær og lofar
að standa við það að kaupa almenni-
lega könnu.
Síminn hringir aftur og Vigdís
svarar. Ég sting pennanum í tösktma
og ég heyri hana tala faUega í sím-
ann. „Þetta var hún Tóta, dóttir mín.
Við ætlum að nota tímann saman í
dag," segir hún og réttir úr sér.
Hún fylgir mér til dyra og ég hef
aftur orð á hve vel hún líti út; það
geislar frá henni. Fimmtugri og
fallegri. Mér verður hugsað tU
konunnar sem nefndi eitt sinn við
mig að Vigdís væri ein þeirra
kvenna sem auðveldlega væri hægt
að verða ástfanginn af. Hún er bara
þannig. í henni er mýkt, hlýja og
eitthvað leyndardómsfullt sem ekki
er hægt að skýra. Ég skildi ekki þá
hvað hún var að fara. Ég skil það
núna. Og það heffir ekkert með
kynferði að gera.
bergljot@idv.is
Full búð af nýjum vörum
Opið: Virka daga kl. 10 -18, laugardaga kl. 11-16
HUSGAGNAVERSLUN
SÍÐUMÚLA 20
sími 568 8799 I www.ondvegi.is I ondvegi@ondvegi.is