Freyr - 01.05.2004, Qupperneq 57

um áhrif af einum erfðavísi að
ræða.
Afkomendur Lóu er nú að
fínna á allmörgum bæjum í Öxa-
firði en dreifíng þeirra út fyrir
sveitina er mjög takmörkuð.
Óhætt er að fullyrða að hér er
komið fram annað frjósemisgen
hjá islensku fé. Flest bendir til að
erfðir séu hliðstæðar því sem ger-
ist um Þoku-genið en ekki er þó
enn hægt að fullyrða hvort hér
geti ekki verið um kynbundnar
erfðir að ræða. Mörg frjósemisg-
en, sem fundist hafa í öðrum fjár-
kynjum, eru kynbundin og erfast
ekki frá föður til sonar. Þetta er
ólíklegt í þessu tilviki, en við höf-
um ekki enn í höndunum dæmi
um erfðir frá föður til sonar.
Sérstaka athygli vekur að upp-
runa þessa frjósemisgens virðist
mega staðsetja með fullri vissu
hjá ánni Lóu. Hjá henni hefur
genið orðið til við stökkbreytingu
þar sem engin merki eru um
óvenjulega frjósemi hjá foreldr-
um eða öðrum forfeðrum og for-
mæðrum hennar. Afar fátítt er að
uppruna stökkbreytinga í búfé sé
hægt að staðsetja þannig með
fullri vissu. Annað þekkt dæmi
um slíkt er þó Callipyge genið
sem uppgötvað var fyrir um ára-
tug í Dorset fé í Bandaríkjunum
og leiðir til ótrúlega mikillar
vöðvasöfnunar hjá fé þar sem
áhrif af því geni koma fram.
Mjög áhugavert verður að sjá
hvemig áhrif Lóu gensins koma
fram við blöndun við Þoku-gen-
ið. Ær, sem geta mögulega búið
yfír báðum þessum erfðavísum,
eru ekki enn komnar i fram-
leiðslu en þær em til í uppeldi
núna. Það er ákaflega ósennilegt
að um sama genið geti verið að
ræða, mun líklegra að hér séu tvö
mismunandi gen þó að áhrif þeir-
ra séu að líkindum mjög áþekk,
mögulega heldur meiri fyrir Lóu
genið.
Reynsla bænda af...
Frh. afbls. 49
vegna þess að þeir telja að yfir-
borgunin sé of lág á hvert kiló
dilkakjöts.
Þakkir
Bændumir sem tóku þátt í könn-
unni fá bestu þakkir fyrir góðar
móttökur og gagnlegar upplýsing-
ar.
Heimildir:
Anna Guðrún Þórhallsdóttir. 2001.
Skiptibeit með hross og sauðfé og
áhrif ormalylja og hníslalyfja. Ráðu-
nautafundur, bls. 322-325.
Álagsgreiðslur Markaðsráðs
kindakjöts 2003. 2003. í Tjörvi
Bjarnason og Matthías Eggertsson
(Ritstj.), Handbók bænda 2003, 53
(bls. 293).
Halldór Pálsson, Olafúr Guðmunds-
son og Stefán Sch. Thorsteinsson.
1981. Haustbeit sauðfjár. Ráðunauta-
fúndur, bls. 106-119.
Sigþrúður Jónsdóttir. 1989. Beitar-
atferli og plöntuval sauðljár og hrossa.
Freyr, 16. 634-637.
Valgeir Bjamason og Sigurjón Blá-
feld. 1981. Plöntuval og gæði beitar-
gróðurs á ræktuðu og óræktuðu mýr-
lendi. Ráðunautafundur, 53-60.
Molar
Merking erfða-
BREYTTRA MATVÆLA
GEFUR NEYTENDUM
VALFRELSI
í apríl sl. setti ESB sér ný lög
þar sem hert var á kröfum um
merkingu matvæla sem inni-
halda erfðabreytt hráefni. Til-
gangur laganna er að gefa neyt-
endum tækifæri til að ákveða
sjálfir hvort þeir neyti slíkra
matvæla. Lögin eru bindandi í
öllum löndum sambandsins.
Áður giltu þær reglur að ein-
ungis skyldi upplýsa það ef
erfðabreytt hráefni væri í mat-
vælunum. Hér eftir skal það
upplýst ef erfðabreytt hráefni
hafi verið notuð við framleiðsl-
una þó að lokaafurðin sýni það
ekki. Undantekning er þó að
kjöt, pylsur, egg, mjólk og
mjólkurvörur, sem rekja má til
búfjár sem gefið hefur verið
erfðabreytt fóður, þarf ekki að
merkja.
Nýju lögin viðurkenna ekki
hugtakið “vara framleidd án
erfðatækni". Það hugtak má
ekki nota í auglýsingaskyni þar
sem aldrei er unnt að tryggja að
nytjajurtir hafi ekki mengast af
erfðabreyttum gróðri.
Bandaríkin hafa þegar brugð-
ist hart við þessum lögum og
halda því fram að ESB leggi sig
fram um að spilla fyrir hagnýt-
ingu erfðatækninnar í matvæla-
iðnaði.
Samtök bandaríska matvæla-
iðnaðarins, NFPA, kalla hinar nýju
reglur ESB alvarlegar viðskipta-
hindranir sem beitt er í því skyni
að koma í veg fyrir innflutning
bandarískra matvæla til landa
ESB. Formaður samtakanna,
John R. Cady, fullyrðir að Evrópu-
búar muni líta á merkingarregl-
urnar sem viðvörun um að kaupa
ekki viðkomandi vörur þó að eng-
ar sannanir liggi fyrir um að neitt
sé við þær að athuga. Reglurnar
séu hins vegar dæmigerðar fyrir
þá skriffinnsku sem matvælafýrir-
tæki verða að búa við i Evrópu.
Afleiðingin sé eingöngu aukinn
kostnaður fyrir neytendur.
Samtökin, NFPA, skora á Al-
þjóða viðskiptastofnunina, WTO,
að stöðva hinar ólöglegu við-
skiptahindranir ESB.
(Landsbygdens Folk nr. 17/2004).
Freyr 4/2004 - 571