Freyr - 01.09.2002, Blaðsíða 13

kom vel í ljós að kindakjöt er í
miklum metum hjá fólki en að
bæta þurfti markaðssetninguna.
Gunnar. Framleiðendur ann-
arra kjöttegunda, einkum svína-
og alifuglakjöts, eru hins vegar á
fullri ferð með að rétta neytand-
anum tilbúna vöru og eru með
fólk í verslunum til að raða í hill-
umar. Allir, sem koma nálægt
vinnslu og frekari úrvinnslu,
segja hins vegar að það sé svo
dýrt að vinna lambakjötið að það
standi ekki undir kostnaði. Ekki
veit ég hvað veldur. Kannski
ræður þama einhveiju að fram-
leiðendur svína- og kjúklinga-
kjöts em fáir og stórir en fram-
leiðendur kindakjöts margir litlir,
dreifðir og vantar samstöðu.
Pálmv. Síðan finnst mér slæmt
að sláturleyfíshafar hafa ekki
viljað nota núverandi matskerfi á
kjöti í viðskiptum sínum, þ.e.
Evrópustaðlað matskerfi bæði á
Molar
Streita meðal bænda
Nýlega var kynnt könnun á
streitu meðal bænda i Finnlandi.
Útdráttur úr henni fer hér á eftir:
Nú er svo komið að mörgum
bændum finnst streita erfiðari við
að búa en líkamlegt álag. Þetta
á einkum við í búfjárrækt, þar
sem óvissa um framtíðina og af-
komuna er mikil og hvers kyns
pappírsvinna, skýrslugerð og
bókhald, er mikil. Þar við bætast
áhyggjur af sjúkdómum sem
geta borist í búféð utan frá.
Tekin voru viðtöl við 500
bændur og af þeim lét yfir
helmingur í Ijós að þeim fyndist
starfið nú meira stressandi en
fyrir nokkrum árum.
Spurt var hvaðan bændur
fengju hjálp við streitu og sögð-
ust 80% þeirra að fjölskyldan,
kjötfyllingu og fitu. Þeir nota úr-
elt matskerfi við söluna og eru
svo með fúllyrðingar um að bestu
kjötflokkamir, þ.e. E og U seljist
ekki. Það er eitthvað að í sölu-
starfseminni ef þetta er rétt.
En erþað ekki rétt að bragðið
sé í fitunni?
Pálmi: Það er rétt að fitusnautt
kjöt eða horkjöt verður aldrei
eins gott og kjöt með fitu.
Jóhanna: Jónas heitinn Jónas-
son, kjötiðnaðarmaður, sem rak
Gallery kjöt, gerði mjög góða
hluti í að kynna fitusprengt
nautakjöt og var byrjaður á
kindakjötinu þegar hann féll frá.
Hann kenndi þjóðinni að borða
kjötið með fítu. Fitulaust kjöt
verður heldur aldrei eins meyrt
og kjöt með fítu.
Gunnar: Við vitum það líka að
megnið af kindakjöti fellur til á
stuttum tíma, á haustin í septem-
ber og október. Við fáum aldrei
jafnt framboð á kindakjöti árið
um kring þó að eitthvað verði
hægt að lengja sláturtímann í
báða enda. Út frá þessu verður
markaðurinn að vinna. Aðal-
markaðsátak Norðmanna í sölu
kindakjöts sl. áratug hefúr t.d.
verið fólgið í því að efna til sér-
stakra kindakjötsdaga á haustin.
Hið sama ætti að gera hér á
landi og koma einhverjum kúf
þannig á markað. Þetta er gert í
ýmsum öðrum greinum og er
nærtækt að benda þar á græn-
metið.
Pálmi: Mér sýnist að búfjár-
ræktarmenn og kjötiðnaðarmenn
þurfí að setjast niður með versl-
unarfólkinu til að það læri að
þekkja vöruna. Það gæti síðan
hjálpað viðskiptavinum sínum að
taka eftir því sem skiptir mestu
máli í kjötkaupunum.
M.£.
vinir og tómstundaáhugamál
hjálpuðu þeim mest. Fimmti
hver bóndi kvað trúna veita sér
styrk.
Á hinn bóginn kváðust 15-20%
ekki fá neina teljandi hjálp við
þessu ástandi. Skýrsluhöfundar
benda á að alvarlegt mál sé að
allt að fimmtungur bænda, sem
búa við streitu, njóti ekki hjálpar
við þessar aðstæður.
Bæði á litlum og stórum búum
eru það í stórum dráttum bónd-
inn og fjölskylda hans sem sér
um verkin. Vinnudagur þeirra er
oft langur. Bændur hafa því leit-
ast við að draga úr vinnuálaginu
með aukinni sjálfvirkni. í könn-
uninni kom fram ýmis gagnrýni á
hina auknu skjálfvirkni. Margir
bændur voru í vandræðum með
að stjórna vélakosti sínum og
þurfa að kalla til sérfræðinga til
allra viðgerða.
Það hefur þannig aukið álagið
að eðli starfanna hefur breyst. í
stað erfiðrar líkamlegrar vinnu
beinist athyglin nú að eftirliti og
að fylgja eftir reglum. Þá hafa
framkvæmdir vegna stækkunar
búsins, breytingar á framleiðsl-
unni og aðlögun að nýjum vinnu-
aðferðum aukið álagið. Á stórum
búum er vinnan auk þess oft enn
meiri fyrir það að menn treysta
ekki ókunnugum fyrir störfunum,
sem jafnframt stafar af því að
hæfir starfskraftar eru ekki tiltækir.
Margt af því sem hér er nefnt
hljómar kunnuglegt við íslenskar
aðstæður. Samsvarandi könnun
væri þörf hér á land.
(Unnið upp úr Landsbygdens Folk
nr. 32/2002).
Freyr 8/2002-13 j