Fylkir - 04.06.1965, Blaðsíða 2

2.
FYLKIR
Hvað getö tojarfulltrúar
leyft jér!
Magnús Magnússon bæjarfulltrúi
skrifar grein í 9. tbl. Brautarinnar,
sem hann nefnir: „Enn reiðist Guð-
laugur“.
Telur M. M. að mér hafi sárnað
óraunhæfar og ósannar fullyrðingar
hans um að coli-gerlar væru í vatni
vatnsveitu bæjarins. Skal ég fús-
lega játa, að þessi ágizkun hans er
rétt, og er ég alveg sannfærður um,
að ég á þar ekki einn hlut að máli.
Bæjarbúum almenn, sem unna
byggðarlagi sínu, hlýtur ávallt að
sárna þegar það verður fyrir ómak
legum árásum og vil ég í því sam-
bandi enn skírskota til viðbragða
bæjarstjórnar og almennings í Eyj-
um gagnvart skrifum Nýrra vikutíð
inda í vetur um kynsjúkdómafar-
aldur í Vestmannaeyjum. Eg hygg,
að enginn einasti bæjarbúi hafi vilj
að mæla þeim skrifum bót frekar
en umræddum skrifum M. M. um
vatnsmálin í Brautinni.
En í þessu sambandi hlýtur að
vakna sú spurning. Hvað geta og
hvað mega bæjarfulltrúar leyfa sér
í skrifum sínum um bæjarmálin?
Að sjálfsögðu hlýtur það ávallt
að verða svo að fulltrúar flokka í
bæjarstjórn og hver bæjarfulltrúi
kunni að hafa mismunandi skoðanir
á leiðum til úrlausnar á framkvæn d
bæjarmálanna og mismunandi skoð-
anir á ýmsum ákvörðunum bæjar-
stjórnar. Annað væri óeðlilegt og
jafnvel óheilbrigt stjórnmálalega
séð, að minnsta kosti að því er full
trúa lýðræðisflokkana varðar. En
ég er sannfærður um, að almenning
ur ætlast til þess af þeim mönnum,
sem sýndur hefur verið sá trúnað-
ur að vera kosnir í bæjarstjórn, að
þeir gæti hagsmuna byggðarlagsins
og vinni að hag þess, en noti ekki
aðstöðu sína til að rýra gildi þess,
eins og ég tel að M. M. hafi gert
með umræddum skrifum sínum. Ef
M. M. hefði sjálfur trúað því, að
staðhæfingar hans um að vatn frá
vatnsveitunni væri mengað coli-
gerlum, bar honum bein skylda til
sem bæjarfulltrúa að aðvara bæjar-
yfirvöldin um þetta, sem þá að sjálf
sögðu hefðu stöðvað sölu vatnsins,
ekki einasta til neyzlu heldur einn-
ig til fiskiðnaðarins, því vatn frá
vatnsveitunni hlýtur óhjákvæmi-
lega að komast í beina snertingu
við hráefni fiskiðjuveranna.
En M. M. kaus ekki að fara þessa
leið, af þeirri einföldu ástæðu, að
hann vissi þá þegar, að fullyrðingar
hans voru ósannar, heldur kaus
hann að reyna slá sér upp pólitískt
séð með því að birta þær í Braut-
inni„ sem ég tel óleyfilegt af hon-
um sem bæjarfulltrúa og bæði van-
hugsað og óheiðarlegt og fyrir það
hef ég áfellst hann.
Bæjarstjórn hótað.
Og nú hefur það komið á daginn,
sem óttast mátti, að skrif M. M.
kunna að verða notuð til árása á
bæjarfélagið út á við.
Eins og áður hefur verið skýrt
r — — — —-------------------------
Framhald af 1. síðu.
Helztu ókostir eru miklir orkuflutn
ingar og þar með orkutöp, svo og
að sölt vilja falla út við eiminguna
og setjast á hitafleti, sem minnkar
hitaleiðslu þeirra og gerir tíðar
hreinsanir nauðsynlegar. Með í-
blöndun efna, mest brennisteins-
sýru, hefur þó á síðustu árum tek-
izt að losna að mestu við þessar
útfellingar, en það kostar nokkuð.
Frystingaraðferðin hefur þessa galla
í miklu minna mæli, orkutöpin eru
minni, sem stafar af því, að til þess
að frysta ákveðið magn af vatni er
orkuflutningurinn ekki nema ca.
1/7 af því, sem þarf til að eima
sama vatnsmagn. Orkutöp eru því
að sama skapi minni. Útfellinga
gætir einnig lítið sem ekkert við
frystingu. Vinnslukostnaður verður
því minni heldur en við eimingu.
Undanfarna mánuði hef ég stað-
ið í bréfasambandi við ýmis fyrir-
tæki, sem framleiða tæki til vatns-
vinnslu úr sjó víða um heim. Nokk-
ur bréf með verð- og kostnaðarupp-
lýsingum hafa þegar borizt, en ekki
hefur unnizt ennþá að gera verð-
samanburð á þeim, þar sem það er
allmikið verk. Eg mun þó leitast
við að gera lauslega grein frá nokkr
um þeirra. Greinarbeztar upplýsing-
ar sem enn eru komnar, eru frá
Chicago Bridge and Iron Company
í Bandaríkjunum, en þeir miða út-
reikninga sína við stöð, sem ynni
úr 3000 tonnum á dag. Þetta er ó-
þarflega stór stöð, en framleiðslu-
kostnaður mundi vera sambærileg-
ur eða minni heldur en 2.100 tonna
stöð, sem mundi nægja.
Áætlun þeirra umreiknuð til okk
ar aðstæðna verður sem hér segir:
millj. kr.
Vinnslutæki uppsett og prófuð 73,0
Byggingar 4,0
Undirstöður, sjóleiðslur að og
frá stöð 6,0
frá lét bæjarstjórn ekki nægja að
hnekkja áður áminnstum skrifum
Nýrra vikutíðinda, heldur krafðist
hún, að ritstjóri blaðsins yrði sekt-
aður fyrir hin ósönnu ummæli sín
um byggðarlagið. Það síðasta, sem
gerzt hefur í því sambandi er, að
þeir sem telja sig eiga að gæta hags
muna Nýrra vikutíðinda, hafa sett
sig í samband við forseta bæjar-
stjórnar, Gísla Gíslason og Jóhann
Friðfinnsson, sem gegnt hefur störf
um bæjarstjóra í fjarveru minni, og
viljað gefa þeim kost á að draga
allar kröfur bæjarstjórnar til baka,
gegn því að þeir birti ekki í Nýj-
um vikutíðindum, það sem þeir nú
hefðu í fórum sínum um Vestmanna
eyjar. Þegar að var spurt hvað átt
væri við, var svarið, að þeir hefðu
í sínum höndum blaðið Brautina
Stofnkostn. millj. kr. 83,0
Vinnslukostnaður pr. tonn, miðað
við 3000 tonn á dag, 350 daga á ári.
Afskriftir og vextir kr. 7,90
Viðhald og tryggingar — 1,66
Vinna — 0,90
Olía og rafmagn — 10,40
Annað — 0,44
Framleiðslukostn samt. kr. 21,30
á hvert tonn af vatni.
Frá Baldwin-Lima-Hamilton Cor-
poration í Bandaríkjunum hefur
borizt lauslegt verð í tæki til stöðv
ar, sem framleiðir 2.300 tonn á dag,
að upphæð $ 600.000. Fært til okkar
staðhátta yrði stofnkostnaður ná-
lægt þessu:
millj. kr.
Vinnslutæki uppsett og prófuð 44,0
Byggingar 3,5
Undirstöður, sjóleiðslur o. fl. 4,5
Stofnkostn í millj. kr. 52,0
Katlar eru þarna ekki meðreikn-
aðir.
Fastakostnaður pr. tonn:
Afskriftir og vextir kr. 6,45
Viðhald og tryggingar — 1,29
Vinna - 1,17
Samtals kr. 8,91
Um annan kostnað vantar mig
tölur yfir, en ef hann er settur
jafn þeim, sem hitt tilboðið gaf upp
Kr. 10,88, verður framleiðslukostn-
aður samtals kr. 19,79 pr. tonn + af-
skriftir katla.
Aqua-Chem Inc í Bandaríkjunum
býður tæki til 3000 tonna stöðvar
fyrir $ 825.000 uppsetta. Þeir gefa
upp orkuþörf ca. 1/3 minni en Chi-
cago bridge. Útkoman verður þó lít-
ið betri, þar sem í þeirra tilboði er
með greinum M. M. um coligerla í
vatni vatnsveitunnar og vatnsbólinu
í Herjólfsdal, sem þeir þá hafa hlot
ið að meta enn verri fyrir byggðar-
lagið, en hinar óraunhæfu fullyrð-
ingar Nýrra vikutíðinda um kyn-
sjúkdómafaraldurinn í vetur. Að
sjálfsögðu svöruðu báðir framan-
greindir aðilar því til, að engin
hrossakaup kæmu til greina í þessu
sambandi enda útilokað fyrir bæjar
stjórn, að niðurlægja sig á þann
hátt til þess að kaupa sig undan
birtingu á umræddum skrifum M.
M.
Ef svo fer, að grein M. M. verður
birt í Reykjavíkurblöðunum verður
bæjarstjórn að sjálfsögðu að meta
hvernig við verður snúizt, þegar
þar að kemur.
Guðl. Gíslason.
hvorki reiknað með kötlum né bygg
ingum.
Ólafur Gíslason og Co. hefur gef-
ið upp lauslega verð í 2.400 tonna
stöð frá Englandi, £ 215.000.
Umreiknað á sama hátt og áður,
verður kostnaður við vinnslutækin
uppsett og prófuð um kr. 47 millj.
án bygginga. Engar upplýsingar
liggja fyrir um vinnslukostnað.
Um frystiaðferðir hef ég ekki
ennþá fengið fullnægjandi upplýs-
ingar. Stofnkostnaður virðist vera
svipaður og fyrir eimingaraðferðir,
hins vegar hefur eitt fyrirtæki gefið
upp orkuþörf 11 KWST pr. tonn af
vatni. Sé reiknað með Sogsrafmagni
verður orkukostnaður þá um kr.
3,10 á tonn, sem er miklu minni en
fyrir eimingu. Varla má þó búast
við að framleiðslukostnaður með
frystingu verði undir kr. 15.00 á
tonn.
Niðurstöður.
Samkvæmt því, sem áður er sagt
eru þessar athuganir ekki komnar
svo langt að endanlegar niðurstöð-
ur liggi fyrir. Hinsvegar liggur fyr-
ir, að sambærilegur framleiðslu-
kostnaður á vatni við vinnslu úr
sjó er um það bil þrefaldur á við
vatn frá landi. Ef ekki berast til-
boð, sem raska þessu hlutfalli veru-
lega, virðist einsætt að velja beri
leiðslu frá landi.
Liggur þá næst fyrir að gera til-
raunaboranir í landi Bakka svo
fljótt, sem auðið er. Reynist ekki
unnt að finna nógu gott vatn þar,
væri rétt að reyna boranir ofar á
vesturbakka Markarfljóts. Beri þær
heldur ekki árangur verði stefnt að
því að afla vatns frá Syðstu-Mörk.
Þegar þessi skýrsla Þórhals Jónss.
hefur verið athuguð af bæjarfulltrú
unum og frekari upplýsinga aflað,
hlýtur bæjarstjóm að taka lokaár
kvörðun nú í sumar um hvaða leið
skuli farin, ef úr framkvæmdum á
að verða á næsta ári.