Uppeldi og menntun - 01.07.2011, Page 71

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 20 (2) 2011 71
jóHanna einarsdóttir
Menntavísindasviði Háskóla íslands
Horft um öxl
Reynsla grunnskólabarna af leikskólanum
Markmið rannsóknarinnar var að auka þekkingu á viðhorfum og reynslu barna í fyrsta
bekk grunnskóla af leikskóladvöl . Þátttakendur voru 40 grunnskólabörn, úr tveimur grunn-
skólum í Reykjavík . Rannsóknin byggist á þeirri sýn að barnæskan sé félagslega mótuð og
á þeirri sannfæringu að ung börn séu hæf og fær um að láta í ljósi skoðanir sínar og hafa
áhrif á líf sitt og umhverfi . Tekin voru hópviðtöl við börnin þar sem þau voru beðin að
rifja upp leikskóladvöl sína; það sem þeim var minnisstæðast úr leikskólanum og hefði
nýst í grunnskólanum . Í framhaldi af viðtölunum teiknuðu börnin myndir úr leikskól-
anum . Leikskólakennarar barnanna voru aðstoðarmenn við rannsóknina og jafnframt þátt-
takendur í rannsókninni . Niðurstöður sýna að minnisstæðustu þættir leikskólastarfsins
voru frjáls leikur úti við og samskipti við önnur börn var sá þáttur sem mestri gleði og
mestum sársauka olli . Börnin töldu að þau hefðu aðallega haft gagn af því fyrir grunn-
skólagönguna að læra að haga sér rétt samkvæmt reglum og undirbúa lestur og stærðfræði .
Efnisorð: Leikskóli, raddir barna, tengsl leik- og grunnskóla
inn gang ur
Einn meginmunurinn á högum barna nú um stundir og fyrr á tímum er sá að nú dvelja
flest börn utan veggja heimilanna stóran hluta dagsins. Í þessu samhengi er stundum
talað um stofnanavæðingu bernskunnar. Á Íslandi er leikskólinn hluti af mennta-
kerfinu og þar dvelja flest börn frá tveggja ára aldri. Með aukinni stofnanavæðingu
bernskunnar hefur rannsóknum, sem beina sjónum að aðstæðum yngstu barnanna
í leikskólum, fjölgað. Á 6. og 7. áratug síðustu aldar komu fram menntarannsóknir
sem beindu sjónum að yngstu börnunum. (Fyrir þann tíma voru einkum unnar sál-
fræðilegar rannsóknir á ungum börnum.) Í þessum rannsóknum er sjónum beint að
aðstæðum, líðan, menntun og reynslu barna í leikskólum og grunnskólum. Algengast
hefur verið að skoða þessa þætti með hliðsjón af viðhorfum og sýn fullorðinna,
Uppeldi og menntun
20. árgangur 2. hefti 2011