Bændablaðið - 01.12.1993, Blaðsíða 20

ER GRUNUR UM
HEIMASLÁTRUN
Á RÖKUM REISTUR?
Samkvæmt heimildum Bænda-
blaðsins var verð á dilkakjöti af
heimaslátruðu um og yfir 300
krónur fyrir hvert kíló á síðast-
liðnu hausti. Sterkur orðrómur
hefur verið á kreiki um heima-
slátrun viða í sveitum en ógeriegt
er að segja til um hvaða magn af
kjöti, sem þannig er tilkomið,
hefur farið á markað. Bændum
er heimiit að slátra sauðfé til
heimilisnota en vart þarf að taka
fram að sala á slíkum afurðum er
óheimil með öiiu.
Samkvæmt upplýsingum frá
Sláturfélagi Suðurlands var um all-
nokkum samdrátt í sölu á lamba-
kjöti að ræða í sláturtíðinni og
svipaðar fregnir hafa borist frá
fleiri sláturleyfishöfum. Hvort
heimaslátrun er einni um að kenna
er þó vafasamt að fullyrða því gera
verður ráð fyrir að margir hafi birgt
sig upp á tilboði Samstarfshóps um
sölu á lambakjöti sem fram fór í
ágúst, skömmu fyrir sláturtíð, en þá
var kjöt selt á 398 krónur kílóið.
Fer opinber
sala niður
í 6500 tonn?
Þegar þessi mál voru færð í tal við
einstaka bændur kom í Ijós að
ólíkra sjónarmiða gætti á meðal
þeirra um hversu útbreidd heima-
slátrunin væri. Á meðan sumir
töldu að um óverulegt magn væri
að ræða nefndu aðrir tölur sem
hlupu á þúsundum íjár.
Norðlenskur bóndi sem blaða-
maður átti tal við í nóvember tók
mjög djúpt í árinni og sagði að
búast mætti við að hin opinbera
sala á kindakjöti færi niður í 6500
tonn á þessu verðlagsári. Það yrði
sú sala sem bændur stæðu uppi
með og greiðslumarkið yrði
reiknað eftir næsta haust. Hvað
sem þeim spádómum líður töldu
flestir þeirra bænda sem málið var
rætt við að heimaslátrun hafi aukist
á undanfömum árum, einkum nú í
haust, og meira sé gert af því að
lóga sauðfé heima á sveitabæjum
en verið hafi um langan tíma.
Menn
eru að bjarga sér
Samkvæmt heimildum Bænda-
blaðsins bar nokkuð á sölu á
ýmsum kjötvinnsluáhöldum til
bænda í haust. Óvíst er þó hversu
mikið af kjöti hefur verið umiið
með þeim hætti heima á sveita-
bæjum. Ástæður þess að einhverjir
bændur virðast kjósa að fara þessa
leið er hinn mikli samdráttur sem
orðið hefur í sauðíjárræktinni.
"Menn em hreinlega að bjarga
sér", vom orð sauðfjárbónda af
Suðurlandi sem BÆNDABLAÐIÐ
átti tal við fyrr í haust og hann
bætti við að tekjuskerðingin væri
50 þúsund tijáplöntur gróðursettar
á einu sumri. Jú, það er rétt - Davíð
Guðmundsson, bóndi í Glæsibæ við
Eyjafjörð, gróðursetti 50 þúsund
orðin slík að sumir bændur sæju
enga aðra leið til að lifa af. Undir
þessi orð tók annar bóndi af Norð-
vesturlandi.
Arnór Karlsson:
Þetta kemur niður á
bændum sjálfunm
Amór Karlsson, formaður Lands-
samtaka sauðfjárbænda, sagði á
aðalfundi samtakanna á Hvaimeyri
á síðastliðnu hausti að slátrun og
framhjásala með þessum hætti
komi beint niður á bændum
sjálfum.
Hvert kíló, sem færi á markað
með þessum hætti, dragi úr opin-
berri sölu, er væri viðmiðun og
undirstaða greiðslumarksins. Sam-
dráttur af völdum framhjásölu komi
því til frádráttar á greiðslumarki
næsta árs og valdi aukinni flatri
trjáplöntur á jörð sinni á síðast-
liðnu sumri. Þetta er þriðja árið
sem hann starfar við skógræktina
og hefúr alls gróðursett liðlega 100
skerðingu á framleiðslumögu-
leikum sauðfjárræktarinnar. Sigur-
geir Þorgeirsson, aðstoðarmaður
landbUnaöarráðheiTa, hefur sagt að
með framhjásölu séu bændur að
skapa sér ákveðimi vítahring sem
erfitt geti orðið að komast út úr.
Stjóm Stéttarsambands bænda
hefur nú ákveðið að láta bera
saman upplýsingar um fjölda sauð-
fjár og innlagðar sauðljárafurðir.
Þama er um að ræða upplýsingar
sem em tiltækar og með slíkurn
samanburði er unnt að komast að
því ef óeðlilegur mismunur er á
sauðfjáreign og iimlögðum af-
urðum. Þama er þó um persónu-
þúsund trjáplöntur frá þeim tíma að
hann hóf skógrækt á vegum bænda-
skóga. Og hann er ekki hættur, því
hann hefur látið skipuleggja skóg-
ræktarland þar sem hann hyggst
gróðursetja allt að 850 þúsund trjá-
plöntur á næstu ámm.
Davíð kvaðst hafa hætt sauð-
fjárbúskap haustið 1991 með það
fýrir augun að hefja ræktun bænda-
skóga samkvæmt þeim samningum
sem bændum hafi staðið til boða.
legar upplýsingar að ræða sem ekki
er unnt að nota án samþykkis tölvu-
nefndar. Bændasamtökin leituðu til
nefndarinnar og gaf hún jákvætt
svar við þeirTÍ málaleitan nýlega. Á
síðastliðnu hausti vom lögð inn um
8800 toim af kindakjöti hjá slátur-
leyfishöfum sem er um 200 tonnum
meira en haustið 1992. Meiri fall-
þungi á þar þó einhvem hlut að
máli. Þessar tölur benda til að
miima sé um framhjásölu en látið
hefur verið í veðri vaka og hefur
Haukur Halldórsson, formaður
Stéttarsambands bænda, sagt að
ekkert bendi til þess að heima-
slátrun sauðfjár hafi aukist.
Þá hafi hann látið skipuleggja og
girt 250 hektara lands til afnota
fyrir skógræktina. Þetta hafi fyrst
og fremst verið beitiland, en lítið af
ræktuðu landí fari undir skóg
samkvæmt því skipulagi sem hafi
verið gert. Davíð hefur að mestu
unnið einn við skógræktarstarfið
ásamt konu sinni, Sigríði
Manasesdóttur, og hafa þau ein-
göngu gróðursett lerki, aspir og
stafafum til þessa en síðar er
ætlunin að þétta skóglendið með
birki og grenitrjám. Davíð kvaðst
gróðursetja 2500 plöntur í hvem
hektara í fyrri umferð en þegar
harðgerðari trjátegundimar hafi náð
sér nokkuð á strik þá verði við-
kvæmari trjám plantað inn á milli.
Á þaim liátt eigi að vera umit að
koma upp blönduðum skógi. Davíð
sagði að þetta væri afskaplega
skemmtileg vinna - sérstaklega
þegar vel viðraði en þó væri urmt
að starfa við þetta í flestum vor- og
sumarveðrum, nema ef vera kynni
mikilli rigningu.
Ef vel tekst til með skógræktina
f Glæsibæ ætti að sjást vaxandi
skógur neðan við þjóðvegirm í
austanverðum Moldhaugnahálsi,
vestan Eyjafjarðar innan nokkurra
ára.
ÞI
HEFUR
GRÓÐURSETT100 ÞÚSUND
PLÖNTUR Á ÞREMUR ÁRUM
IJEiiVB #1 iÍAUi ■ 11 * WJk WMMUt KfMáiil áB
Skaftárhreppur Sandvíkurhreppur Fljötshlíðarhreppur
Vestur-Landeyjahreppur Hraungeríishreppur Hofshreppur
Gaulverjabæjarhreppur Laugardalshreppur Eiðahreppur
Stokkseyrarhreppur Grímsneshreppur H jaltastaðahreppur
Villingaholtshreppur Grafningshreppur Norðfjarðarhreppur
Skeiáahreppur • • Olfushreppur Skilmannahreppur