Fréttablaðið - 18.02.2012, Síða 24

18. febrúar 2012 LAUGARDAGUR24
M
ér líður mjög vel
hérna. Íbúðin er
rúmgóð og frá-
bært að geta farið
út í garð og út á
pallinn á sumrin.
Ég er frá Afríku og ég þarf mitt
pláss!“ segir Ana Maria Unnsteins-
son þegar blaðamaður kemur í
heimsókn á notalegt heimili hennar
í Laugardalnum. Líklega hafa flestir
heyrt Önu Mariu getið sem Mömmu
Angóla, en hún er umfjöllunar-
efni samnefnds poppsmells hljóm-
sveitarinnar Retro Stefson sem var
eitt hið vinsælasta sinnar tegundar
hér á landi sumarið 2010.
Synir Önu Mariu, Unnsteinn
Manuel og Logi Pedro, eru með limir
sveitarinnar sem hefur gert góða
hluti á undanförnum árum, sent frá
sér tvær breiðskífur sem báðar nutu
hylli og vinnur nú hörðum höndum
að þeirri þriðju. Þá hefur Retro
Stefson tryggt sér útgáfusamning
við stórfyrirtækið Universal og leik-
ið á fjölda hljómleika víða um heim.
Sjálf hefur Ana Maria búið á
Íslandi í sautján ár og unnið hin
margvíslegustu störf, en einnig
glímt við nýrnaveiki sem tvisvar
hefur ógnað lífi hennar.
„Mér finnst mjög gaman að labba
um Laugardalinn og sérstaklega
að líta við í Húsdýragarðinum við
og við. Það eina sem mér þykir
leiðinlegt er hversu þrengt er að
svínunum og lömbunum í garðinum.
Þau geta varla hreyft sig í þessu litla
plássi. Mega þessi dýr ekki frekar
vera í garðinum hjá mér? Þar er
miklu meira pláss,“ bætir hún við og
skellir upp úr. „Við bjuggum lengi í
Þingholtunum og strákunum mínum
finnst Laugar dalurinn nánast vera
uppi í sveit. En ég er ánægð.“
Hélt að allir væru látnir
Ana Maria fæddist í Angóla í
Afríku, eins og titill téðs dægur-
lags Retro Stefson bendir til, og
er ein átta systkina. Faðir hennar
lést þegar Ana Maria var einungis
sex ára gömul og til að létta undir
með móður hennar var hún tekin
í fóstur af portúgölskum hjónum
sem störfuðu í Angóla, en landið
var þá portúgölsk nýlenda.
Ellefu ára, árið 1971, fluttist Ana
Maria svo með fóstur foreldrum
sínum til Portúgal en fjórum árum
síðar hlaut Angóla sjálfstæði og
hófst þá fyrir alvöru blóðug borg-
arastyrjöld í landinu sem stóð
yfir með hléum í 27 ár. Ástandið í
heimalandinu gerði það að verkum
að Ana Maria hefur ekki heimsótt
það á ný, en segist dreyma um að
komast þangað einhvern daginn og
helst með syni sína meðferðis.
„Ég myndi ekki vilja flytja til
Angóla til að búa þar, því ég vil
bara vera á Íslandi. En mig langar
til að kanna innviði landsins, ekki
borgirnar heldur upplifa frum-
skóginn og kynna Unnstein og
Loga fyrir fjölskyldunni okkar,
sem er af Kimbundu-ættflokknum
og risastór. Ein af systrum mínum
á tíu syni!“ segir hún og bætir
við að hún hafi verið svo heppin
að enginn af nánustu ættingjum
hennar lést í hinni langvinnu borg-
arastyrjöld í landinu.
„Á fimm ára tímabili missti ég
allt samband við fólkið mitt, því
ástandið var þannig að ekkert
virkaði, hvorki póstþjónusta,
símasamband né annað. Í mörg ár
sendi ég mömmu minni peninga
til Angóla frá Portúgal, en var á
endanum ráðlagt að hætta því þar
sem vitað var að bréfin myndu
aldrei ná á áfangastað. Ég vissi því
ekki hvernig ættingjum mínum
leið og óttaðist að þeir væru allir
látnir, hélt að ég væri ein í heim-
inum, þar til að einn góðan veður-
dag fékk ég bréf frá bróður mínum
sem sagði mér að allir væru lif-
andi. Þetta var risastórt bréf og
ég grét af gleði,“ rifjar Ana Maria
upp. „Nú horfir allt til betri vegar
og ég er viss um að innan tíu ára
verður Angóla komið fremst í röð
Afríkulanda.“
Tvisvar lífshættulega veik
Að lokinni hefðbundinni skóla-
göngu í Portúgal starfaði Ana
Maria meðal annars á prjónastof-
um, sem sölukona, hárgreiðslu-
kona og húshjálp, þar sem hún öðl-
aðist mikla reynslu í matreiðslu
sem nýttist henni síðar á lífs-
leiðinni. Tilvonandi eiginmanni
sínum og barnsföður, Stefáni
Unnsteinssyni, kynntist hún í
strætóskýli nærri höfuðborginni
Lissabon en hann vann þá að salt-
fisksútflutningi til landsins.
Unnsteinn Manuel og Logi
Pedro fæddust með tveggja ára
millibili í upphafi tíunda ára-
tugarins og árið 1995 fluttu þau
til Íslands. Þá var Ana Maria
þegar farin að finna fyrir nýrna-
sjúkdómi sem hefur haft mikil
áhrif á líf hennar æ síðan.
„Ég var stöðugt með mikinn
hita og leið illa, en læknarnir í
Portúgal fundu ekkert að mér
nema óvenju háan blóðþrýsting.
Ég var því sett á lyf sem unnu á
blóðþrýstingnum en höfðu slæm
áhrif á nýrun,“ segir Ana Maria.
„Í upphafi ætluðum við einungis
að dvelja á Íslandi í nokkra mán-
uði, en læknarnir hér voru fljótir
að greina mig nýrnaveika og
settu mig í viðeigandi meðferð.
Hefði ég ekki komið til Íslands
væri ég ekki til frásagnar í dag,
því ég var orðin mjög veik. En
hérna höfum við búið síðan.“
Tvær nýrnaígræðslur fylgdu í
kjölfarið, árin 1997 og 2003. Sú
fyrri heppnaðist ekki nægilega
vel þar sem nýrað virkaði ekki
og þufti því að fjarlægja það á
ný með tilheyrandi vanheilsu.
„Eftir þá aðgerð var ég hrikalega
veik, í raun nærri því að deyja,
og hugsaði með mér að ég vildi
aldrei fara í nýrnaígræðslu aftur.
En síðari aðgerðin gekk betur. Þó
hef ég verið fremur heilsutæp
síðan, verð til að mynda auðveld-
lega þreytt, og það hefur hamlað
mér frá því að vinna fulla vinnu.
Ég reyni þó að halda mér í góðu
formi með göngutúrum, leikfimi
og dansi. Dansinn er besta æfing-
in og mannskepnan þarf á dansi
að halda,“ segir Ana Maria.
Hún segir syni sína tvo hafa
hjálpað sér mikið í veikindun-
um og viðurkennir að án þeirra
hefði hún átt mun erfiðara með að
harka af sér í gegnum þá reynslu.
„Ég gleymi því til dæmis aldrei
þegar fyrri nýrna ígræðslan
var gerð á Ríkisspítalanum í
Kaupmannahöfn. Logi var bara
fimm ára og dálítið hræddur við
lyftuna á spítalanum, en einn dag-
inn kom hann aleinn upp til mín
með lyftunni og sagði: „Mamma,
aldrei gefast upp.“ Þetta augna-
blik hugsa ég alltaf um þegar
eitthvað bjátar á. Svo bætti Logi
við: „Ég er strax byrjaður að
tala dönsku!“. Ég bað hann um
að leyfa mér að heyra dönskuna
og þá stóð ekki á svarinu: „Jeg
snakker ikke dansk!“,“ segir Ana
Maria og hlær.
Reyni að mæta á alla tónleika
Á Íslandi hefur Ana Maria meðal
annars starfað á frístundaheim-
ili og sem matreiðslukona í leik-
skóla, auk þess sem hún hefur
lagt veisluþjónustum lið og
prjónað og lappað upp á hina
ýmsu skrautmuni, sem hún
kaupir og selur svo aftur á mörk-
uðum víðsvegar um borgina.
Í tvö ár nam hún við matreiðslu-
braut Menntaskólans í Kópavogi
og nú um stundir leggur hún
stund á nám við sjúkraliðabraut
Fjölbrautaskólans við Ármúla,
en hún og Stefán skildu fyrir átta
árum. Í frístundum hefur hún
einna mesta ánægju af að syngja
í kórum, en hún var lengi í kór
Háteigskirkju og syngur nú með
kór Landakotskirkju.
Unnsteinn Manuel og Logi
Pedro sýndu einnig snemma
mikinn áhuga á tónlistariðkun og
segir Ana Maria syni sína hafa
fengið gott uppeldi fyrir fram-
tíðarstarfið í Austurbæjarskóla
og Tónmenntaskóla Reykjavíkur
við Lindargötu.
„Þegar þeir fóru ungir í heim-
sóknir til Portúgal voru þeir
stundum spurðir hvort þeir kysu
frekar að búa í Portúgal eða á
Íslandi. Þá sögðust þeir gjarnan
vilja búa í Portúgal, en bara ef
þeir fengju að taka skólann sinn
með sér,“ segir Ana Maria. „Þeir
hefðu ekki getað fengið betri
skóla en Austurbæjarskóla, þar
sem mörg börn eru af er lendum
uppruna og tónlistarkennslan
fyrsta flokks undir stjórn tón-
menntakennarans Péturs Haf-
þórs Jónssonar. Þeim leið svo vel
í skólanum. Ég þurfti aldrei að
draga þá fram úr rúminu til að
fara í skólann því þeir voru svo
spenntir að mæta snemma til
að geta spilað á hljóðfæri í smá
stund áður en kennslu stundirnar
hófust. Sumarkaupinu sínu
eyddu þeir öllu, hverri einustu
krónu, í hljóðfæri,“ segir hún og
ekki leynir sér að hún er stolt af
sonum sínum.
„Við erum bestu vinir og okkur
líður mjög vel saman. Þeir taka
tónlistina mjög alvarlega og ég er
mjög ánægð með það hvernig þeir
haga sínu lífi. Ég reyni að mæta
á hverja einustu tónleika sem
Retro Stefson heldur og stundum
kynna þeir mig fyrir áhorfendum
sem mömmu sína, drottninguna
frá Afríku. Ég stend samt aldrei
upp. Ég er allt of feimin til þess,“
segir Ana Maria.
■ AFMÆLISGJÖFIN MAMA ANGOLA
„Mamma mín er frá Angóla, pabbi minn
frá Íslandi en þau hittust í Portúgal,“
er gróf þýðing úr texta lagsins vinsæla
með Retro Stefson, sem upphaflega
var samið sem fimmtugs afmælisgjöf
handa Önu Mariu. „Strákarnir héldu
veislu á Nasa og buðu fjörutíu nánum
vinum mínum, en sex hundruð manns
mættu. Þetta var frábær dagur,“ segir
Ana Maria og viðurkennir að það
hafi verið skrýtið að heyra sungið um
sig í útvarpinu á hverjum degi þegar
lagið var sem vinsælast. „Krakkarnir í
Fjölbrauta skólanum við Ármúla, þar
sem ég stunda nám, spyrja mig oft út í
merkingu textans og stundum spila þau
lagið í tölvunum sínum þegar ég labba
fram hjá til að stríða mér.“
STOLT AF STRÁKUNUM Unnsteinn Manuel og Logi Pedro, synir Önu Mariu og
meðlimir Retro Stefson. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Synirnir eru bestu vinir mínir
Umfjöllunarefni vinsælasta lags sumarsins 2010, Mama Angola, er Ana Maria Unnsteinsson, móðir Unnsteins og Loga í hljóm-
sveitinni Retro Stefson. Hún sagði Kjartani Guðmundssyni frá borgarastyrjöldinni í heimalandinu og árunum sautján á Íslandi.
Á fimm ára tímabili missti ég allt samband við fólkið mitt,
því ástandið var þannig að ekkert virkaði, hvorki póstþjón-
usta, símasamband né annað.“
MAMMA ANGÓLA Ana Maria hefur gengist undir tvær nýrnaígræðslur og hafa veikindin hamlað henni á ýmsan hátt, til dæmis í vinnu. Hún reynir að halda sér í formi með
göngutúrum, leikfimi og dansi. „Dansinn er besta æfingin og mannskepnan þarf á dansi að halda,“ segir hún. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON