Prentarinn - 01.04.1998, Blaðsíða 24

Egill Jónsson var fæddur í
Reykjavík 21. febrúar 1818.
Eftir því sem Benedikt Gröndal
scgir þá lærði Egili bókband h já
Kristófer Finnbogasyni, en Egill
fékk sveinsbréf 27. janúar 1841
og þá var Kristófer löngu
fluttur til Akraness. Hefur því
Egill hafið nám hjá Kristófer í
Reykjavík, en lokið því síðan í
Viðey, eða fylgt Kristófer til
Akraness. Hvernig sem það var,
þá var Egill í Viðey árið 1841 og
áfram þar til er prentsmiðjan
var flutt til Reykjavíkur 1844,
en við flutninginn var bók-
bandið lagt niður.
í Reykjavík bjó hann í
Einarsbæ og hefur mögulega
haft þar sína fyrstu vinnustofu,
en 1849 byggði hann tvflyft hús
við Suðurgötu, er þá nefndist
Kirkjugarðsstræti, og þótti það
eitthvert hið fegursta hús hér
þá, en það brann árið 1883.
Þegar í Viðey fór Egill að fást
við bókaútgáfu og varð hann
mjög afkastamikill á því sviði er
tímar liðu, en 1849 fór hann að
fást við bóksölu og átti hann þar
fyrst mikið samband við
Þorgeir Guðmundsson prest í
Nysted á Lálandi og síðar Pál
Sveinsson bókhindara í
Kaupmannahiifn.
Tók Egill að sér að selja
bækur fyrir sr. I>orgeir og gáfu
þeir saman út Vigfúsarhug-
vekjur árið 1851. Fékk Egill
sent upplagið (2.000) sem hann
batt að mestu í velskt band og
talsvert í aðalskinn. Hann
keypti árið 1853 forlagsréttinn
til Mynsters huglciðinga af
Þorgeiri, en sá ávallt eftir að
hafa ráðist í þá útgáfu, því ritið
seldist ckki vel. Var ritið sett í
sölu í materíu um haustið, en
innlnindið um vcturinn og sett
þannig í sölu næsta vor. Bækur
Péturs Péturssonar biskups gaf
Egill út, en þær scldust vel.
Meðal vinsælla söluhóka var
Vídalín. Sr. Þorgeir hafði gefið
hann út og fékk Egill þau ein-
tök, er hann scldi, send til sín í
materíu, en Einar prentari
Þórðarson, sem var keppi-
nautur Egils í bóksölu, seldi
einnig mikið af postillunni.
Fékk Einar sín eintök eftir að
Hyltoft bókbindari í Kaup-
mannahöfn hafði l'arið höndum
um þau og síðar íslenskur
bókbindari, sennilega Asgeir
Finnbogason sem var aðal-
bókbindari Einars.
Egill Jónsson hafði sölumenn
rita sinna um allt land og útveg-
aði þeim aðrar sölubækur.
Kristján
var dugnabar-
forkur en
braskari og
kallabi Jón
Borgfirbingur
hann pen-
ingasjúkan
aula og
vindbeig.
Einnig voru ávallt einhverjir
sem lifðu að nokkru leyti á
farandbóksölu um sveitir lands-
ins. Var Jón Borgfirðingur einn
þeirra. Jón lærði bókband hjá
Erlendi Ólafssyni í Kaupangi,
eftir að hafa áður reynt að
komast í læri hjá Agli.
Páll Sveinsson gaf út inargar
bækur í Kaupmannahöfn. Voru
það aðallega rit íslenskra skálda
er þar voru, en Egill var aðal-
"1
Egill var gáfu-
mabur og
hafbi ýmis
trúnabarstörf
á hendi fyrir
bæinn og var
alla jafna
mikilsvirtur
borgari. Hann
var mesti
snyrtimabur,
lipur og
skemmtinn.
umboðsmaður forlagasbóka
Páls á íslandi. Páll var milli-
göngumaður Egils við útvegun
erlendra bóka eða annars sem
við þurfti, t.d. efnis og verkfæra
til bókbands, sem Egill pantaði
einnig fyrir aðra bókbindara.
Egill hafði yfirleitt tvo til þrjá
starfsmenn, sveina og nema, í
bókbandinu og bjuggu lærling-
arnir hjá Agli.
Erfitt reyndist oft að komast í
læri, enda var iðn eina mennt-
unin er fátækir drengir áttu
kost á. Gátu því meistararnir
sctt drengjum barða kosti og
kröfðust oft meðgjafar. Yfirleitt
voru lærlingar í fullu starfi í
fjögur ár kauplaust, en höfðu
fæði og húsnæði hcima hjá
meistaranum. Lærðu margir
hjá Agli, eins og bróður- og
uppeldissonur hans Björn
Friðriksson, Arni Þorvarðar-
son, er lengi var í Kaupmanna-
höfn og seinast í Kanada,
Brynjólfur Oddsson, Eyjólfur
Ijóstollur, en hann lauk ekki
námi, Friðrik Guðmundsson
bókbindara Péturssonar,
Guðmundur
„bóki“ Guð-
mundsson,
Jóhann Friðriksson
bókbindari í Flatey,
Stefán Stcfánsson
og Kristján Ó.
Þorgrímsson.
Stefán starfaði senni-
lega lengst allra hjá Agli.
Hann var slærnur
drykkjumaður og ráðdeild-
arlítill, var hann stuttan
tíma í Kaupmannahöfn og
reyndi fyrir sér sjálfstætt í
Reykjavík, en gafst upp eftir
mánuð vegna óreglu. Lauk
Stefán ævinni með því að kasta
sér í Grímsá.
Kristján var einn sá síðasti til
að læra hjá Agli. Hafði hann
ekki lokið námi er Egill lést, en
fékk sveinsbréfið í aprfl árið
cftir. Varð hann eftirmaður
Egils í bóksölunni og bókband-
inu, en lagði bókbandið niður
eftir fá ár. Kristján var dugnað-
arforkur en braskari, kallaði
Jón Borgfirðingur hann pen-
ingasjúkan aula og vindbclg.
2 4« PRENTARINN