Keflavíkurgangan - 19.06.1960, Blaðsíða 44

Björn Þorsteinsson:
Samtíningur
um Suðurnes
Landið
Helztu jarðfræðileg atriði á leiðinni frá Keflavík til Reykja-
víkur. — Að mestu samkvæmt frásögn Guðmundar Kjart-
anssonar jarðfræðings.
Eitt helzta kennileiti á leiðinni er Vogastapi; hann er úr grá-
grýti, svipuðu Hafnarfjarðar- og Reykjavíkurgrágrýtinu. Á
hæstu bungu hans, Grímshól, stefna jökulrispur til norðurs,
en yzt á kjálkanum til vesturs, og eru þær eldri. Þær jökul-
rákir sýna, að á ísöld hefur Faxaflói verið hulinn jökli, en
í lok hennar hefur flóinn myndazt og jöklar ekizt út af
Suðurkjálkanum til norðurs og suðurs. Upp af Njarðvikum
sjást skýr fjörumörk á stapanum í um 20 metra hæð yfir
núverandi sjávarmál. Á Hvaleyrarholti við Hafnarfjörð eru
slík fjörumörk í 33 m hæð, en 45 m hæð við Reykjavík.
Þetta sýnir, að landið hefur risið úr sjó því meir sem innar
dregur, en jökulfargið hefur auðvitað hvílt þyngra á mið-
biki þess en útnesjum.
Inn af stapa taka við Vatnsleysustrandarhraun. Þau eru
einna forlegust hrauna á Suðurkjálka, sennilega um 8000 til
9000 ára; helztu aldursmerki eru m. a. fjörumörk hjá Kúa-
gerði í um 10 m hæð. Það er eini staðurinn á íslandi, þar sem
þess sjást merki, að sjór hafi staðið hærra en nú á hrauni, sem
runnið er eftir ísöld. Hrafnagjá og Aragjá, stóra og litla, vitna
einnig um aldur hraunsins, því að þær hverfa undir önnur
hraun yngri. Vatnsleysustrandarhraun eru runnin frá mikilli
dyngju nafnlausri suður af Keili. Hún er mjög flöt, svo að
ófróðum mönnum sést yfir, að hér er um eldfjall að ræða.
Um Suðurkjálka liðast engar ár, þar falla ekki einu sihni
lækir; regn hripar í gegnum hraunin, og jarðvatn fellur eftir
neðanjarðaræðum til sjávar. Við Straum eru miklar upp-
sprettur í fjörunni, en Vatnsleysuströndin ber nafn með rentu,
Synnöve Sigfússon, frú:
Mér finnst sjálfsagt að vera hér með, hef alltaf verið á
móti stríði. Eg er norsk og var heima undir hersetunni, hef
því reynt að þetta er andleg og líkamleg áþján. Og ógnir
síðustu styrjaldar væru smámunir hjá þvi, sem yrði, ef nú
brytist út stríð.
Dagbjört Eiríksdóttir, forstöðukona, Silungapolli:
Ég sit mig aldrei úr tækifæri til að stuðla að því að herinn
hverfi úr landi.
Nanna Ólafsdóttir, magister:
Erlendur her er mikil hætta fyrir okkur og fyrir friðinn í
heiminum.
Sigríður Sigvaldadóttir, ráðskona, Silungapolli:
Stríð hefur alltaf verið andstætt minni hugsun frá því ég
var bam og þessvegna einnig hersetan hér. Ég vona að bar-
átta okkar sé liður í því að efla frið í heiminum.
Oddný Guðmundsdóttir, rithöfundur:
Það t.d., að sveitin mín er í hers höndum. Ef þið viljið
ganga til mótmæla norður á Langanes, þá verð ég með.
Vigdís Finnbogadóttir, frú:
Ég er á móti erlendum her í landi, sem hefur haft mikið
fyrir að endurheimta sjálfstæði sitt. Ég álít að fslendingar
séu færir um að lifa fjárhagslega án þess að styðjast við hern-
aðarfé.
Gyða Sigvaldadóttir, fóstra:
Hersetan er forsmán. Með baráttu okkar stuðlum við að
friði í heiminum. Ég tek þátt í þessu sem móðir barna minna
og dóttir móður minnar.
Jón Júlíusson, prentnemi:
Ég vil hafa landið hlutlaust, engan erlendan her, vildi leggja
meira að mér, ef með þyrfti. Ég trúi á þessa göngu sem vakn-
ingu.
Ólafur Sigurðsson, verzlunarnemi:
Ég mótmæli því að sjálfstæði þjóðarinnar sé stefnt í voða
með hersetunni, því að herinn býður hættunni heim.
Friðrik Kjarval, verkamaður:
Island á að vera fyrir íslendinga eina. Ég trúi á sigurmátt
þessarar göngu.
42
Keflavíkurgangan