Fréttatíminn - 18.05.2012, Side 34

2 viðhald húsa Helgin 18.-20. maí 2012
Plankaparket í miklu úrvali
Bjóðum einnig upp á sérframleitt parket eftir óskum
hvers og eins.
Burstað, lakkað, olíuborið, hand-heflað, reykt, fasað,
hvíttað, eða hvernig vilt þú hafa þitt parket ?
Láttu drauminn rætast hjá okkur.
Dalvegi 10-14 201 Kópavogur Sími: 595 0570 Parki.is
G óður undirbúningur fram-kvæmda í hvívetna er lykil-atriði og mjög mikilvægur
og einnig það að velja hæfan, góðan
og ábyrgan ráðgjafa og verktaka. Of
mörg dæmi eru um viðhaldsfram-
kvæmdir sem farið hafa illa af stað
og endað með ósköpum og í flestum
tilfellum er um að kenna slælegum
undirbúningi og lélegri ráðgjöf og
einnig röngu vali á verktökum. Það
er skammgóður vermir að spara á
undirbúningsstiginu. Þar er grunn-
urinn lagður og ef hann er veikur þá
er ekki við góðu að búast.
Í fjöleignarhúsum þarf að liggja
fyrir lögleg ákvörðun. Þegar hún
liggur fyrir er rétt að fá hlutlausan
sérfræðing til að meta ástand húss-
ins og viðgerðarþörf. Húseigendur
eru hvattir til að snúa sér til tækni-
manna og fyrirtækja sem fram-
kvæma slíkt mat en framkvæma það
ekki sjálfir né fá fúskara til þess.
Sé um minni verk að ræða er hægt
að óska eftir tilboðum frá verktaka,
byggðum á verklýsingu. Við stærri
verk eru úttektaraðilar og ráðgjafar
oftast fegnir til að fullgera útboðs-
og verklýsingu og standa að útboði.
Mikilvægt er fyrir eigendur að gæta
þess að viðurkenndir meistarar
standi fyrir viðhaldsverkum. Hús-
eigendur verða að forðast eins og
heitan eldinn að skipta við fúskara
og töfra- og kraftaverkamenn sem
ekki hafa fullnægjandi fagréttindi.
Að velja verktaka er ekki auðvelt
verk. Alls ekki er víst að sá sem
býður lægst sé með hagstæðasta
tilboðið þegar upp er staðið. Líta
þarf til fleiri atriða svo sem hvort
verktaki hafi fagréttindi, hvort af
honum fari gott orðspor. Er hann
vandaður og traustur? Má treysta
því að hann hafi fjárhagslegt bol-
magn til að ljúka verkinu? Er hann
engilbjartur í hvívetna eða með
vafasama og flekkótta fortíð í fjár-
málum og skuldahala? Það er hæg-
ur leikur fyrir ábyrgðarlausa fúsk-
ara að bjóða lágt og lofa miklu. Það
er létt að lofa ef vilji og geta til efnda
er ekki að flækjast fyrir mönnum.
Um það vitna mörg dæmi.
Afla þarf upplýsinga um þessi at-
riði og vega og meta heildstætt en
ekki bara einblína á tilboðsfjárhæð-
ina. Reyndir, færir og ábyrgir ráð-
gjafar eru helsta trygging, skjöldur
og slysavörn verkaupa gagnvart
vafasömum verktökum. Þeir þekkja
gjörla til fyrirtækja og manna í
bransanum og verka þeirra og þá
reynslu og það orðspor sem af þeim
fer. Góður ráðgjafi er þannig gullsí-
gildi, ekki síður en góður verktaki
Seint verður fullbrýnt mikilvægi
þess að gera skriflegan samning
við verktaka hvort sem er um lítil
eða stór verk að ræða. Allt of títt er
að enginn skriflegur samningur
sé gerður eða að ekki sé vandað til
samningsgerðar. Skapar það hættu
á ágreiningi og deilum. Mikilvægt
er að í verksamningi séu skýr og
ákvæði um skyldur aðila, verklaun-
in, verktímann og framvindu verks-
ins og hvaða verkþætti sé um að
ræða. Hafi verið samið um fast verð
getur verktaki almennt ekki krafist
hærri verklauna, nema hann hafi
unnið fleiri verkliði en samið var
um og með samþykki viðsemjanda.
Ef gengið er flausturslega frá
verksamningi er hætt við að ágrein-
ingur rísi og aðilar, annar eða báðir,
telji sig fara hallloka. Eitt af því sem
er til þess fallið að draga úr slíkum
málalokum er að aðilar geri með
sér skriflegan samning, þar sem
fram koma að minnsta kosti upp-
lýsingar um öll nauðsynleg atriði,
hvað skuli gert, verklaun og verk-
tíma. Ekki er að lögum skylda að
gera skriflegan samning um verk
er tengist fasteign og er algengt að
minni háttar og einfaldir samningar
séu munnlegir. Munnlegir samn-
ingar eru hins vegar mjög til þess
fallnir að ágreiningur verði með að-
ilum um efni þeirra eða jafnvel til-
vist samnings.
Spakvitur kaupsýslumaður sagði
eitt sinn að munnlegir samningar
séu ekki pappírsins virði sem þeir
eru ekki skrifaðir á og eru það orð
að sönnu. Það er beggja aðila hagur
að skriflegur samningur sé gerður.
Ákvæði laga um þjónustukaup
gilda um samskipti eigenda íbúðar-
húsnæðis og verktaka. Þar er svo
mælt fyrir að verktaki eigi ekki
að vinna önnur verk en samning-
ur kveður á um. Ef í ljós kemur að
eðlilegt sé að vinna önnur verk til
viðbótar, ber verktaka að tilkynna
eiganda um það og óska eftir fyrir-
mælum hans. Geri hann það ekki
á hann ekki rétt til aukagreiðslna
vegna slíkra verkþátta.
Í þessum geira eru því miður
margir svartir sauðir á sveimi sem
oft hafa enga eða takmarkaða fag-
þekkingu á viðgerðum. Þessir að-
ilar bjóða gjarnan töfralausnir.
Húseigendur þurfa að varast þessa
aðila. Yfirleitt stenst fátt og enginn
verksamningur er gerður og jafnvel
reikningsleysi sem er bæði ólöglegt
og stórvarasamt. Án reiknings hef-
ur húseigandi ekkert í höndunum
um verkið og ábyrgð á því.
Svart er svart. Því miður eru tölu-
verð brögð að reikningslausum við-
skiptum og virðast sumir húseig-
endur telja sig spara á því. Rétt er
að ítreka að yfirleitt ofmetur verk-
kaupi hag sinn í þeim viðskiptum.
Verkkaupi stendur eftir án nokk-
urs eða veikburða réttar gagnvart
verktaka og ábyrgð á verki er engin.
Einnig er mikilvægt að benda á að
virðisaukaskattur fæst aðeins end-
urgreiddur af vinnu við nýsmíði,
endurbætur og viðgerðir á húsnæði
að fyrir liggi fullgildir reikningar.
Fundað um framkvæmdir.
Í greinasafni Húseigendafélagsins
er mikinn fróðleik að finna um við-
haldsmálefni og málefni húsfélaga.
Þá skal minnt á að félagsmönnum
stendur til boða lögfræðiþjónusta
um húsfélög og verksamninga, sem
og flest önnur málefni er varða fast-
eignir. Það er mikið hagsmunamál
fyrir eigendur að húsfundir séu rétt
haldnir þannig að ákvarðanir þeirra
verði ekki vefengdar með þeim leið-
indum og fjárhagslegu skakkaföll-
um sem því fylgir.
Til að stuðla að öryggi og hús-
friði býður Húseigendafélagið upp
á húsfundaþjónustu sem felur í sér
ráðgjöf og aðstoð við húsfundi og
tryggir lögmæta fundi og að rétt
sé staðið að töku ákvarðana um
viðhald og annað. Fundarstjóri er
lögmaður sem hefur þekkingu og
reynslu í fundastjórn og málefnum
fjöleignarhúsa. Fundarritarar eru
laganemar. Lögfræðingar Hús-
eigendafélagsins aðstoða við allan
undirbúning, fundarboðun, tillögu-
gerð og fleira og eru ráðgefandi um
öll atriði. Með því að nýta sér þessa
þjónustu geta húsfélög, eigendur
og viðsemjendur húsfélaga; bank-
ar, verktakar, iðnaðarmenn, efnis-
salar, verktakar, treyst því að hús-
fundur sé lögmætur og ákvarðanir
hans séu teknar með réttum hætti.
Árétting:
1. Fáið hæfan og hlutlausan ráð-
gjafa, sérfræðing, til að meta ástand
eignarinnar og viðgerðaþörf.
2. Við minni verk er hægt að óska
eftir tilboðum, byggðum á magntöl-
um og verklýsingu. Við stærri verk
fer yfirleitt fram útboð.
3. Meta þarf tilboð í samhengi við
útboðsgögnin, heildarverð, ein-
ingaverð, uppsetningu tilboðsins
og verktíma.
4. Þegar ákveðið hefur verið hvaða
tilboði skal taka, er gengið til samn-
inga við viðkomandi verktaka. Seint
verður fullbrýnt mikilvægi þess að
gera skriflegan samning við verk-
taka hvort sem er um lítil eða stór
verk að ræða.
5. Eftirlit með þarf að vera í vel skil-
greint og í föstum farvegi og í hönd-
um hæfs og óháðs séfræðings eða
fagmanns.
6. Lokauppgjör fer fram þegar telst
lokið. Mikilvægt er að taka út verkið
áður en lokagreiðsla fer fram.
Húseigendafélagið
Sigurður Helgi Guðjónsson hrl
 Viðhald undirbúninGur er lykilatriði
Fyrirhyggja og
framkvæmdir
Við hverskonar framkvæmdir skiptir öllu
máli að velja rétta manninn til verksins,
enda ákvarðar vinna viðkomandi gæði
verksins. Við val á verktaka er mikilvægt
að neytendur líti til þess hvort að um sé að
ræða fagmenntaðan einstakling, svo sem
löggildan iðnmeistara á viðkomandi sviði.
Hversvegna iðnmeistara?
Iðnmeistari hefur hlotið staðfestingu
þess að hann hafi fullnægjandi færni til
að sinna verkum á sínu sérsviði og eru
flestir iðnmeistarar aðilar að meistara-
félögum sem hægt er að leita til ef
viðkomandi iðnmeistari skilar ekki verki
í samræmi við samning. Í þeim tilfellum
sem iðnmeistari er innan Meistaradeildar
Samtaka iðnaðarins (MSI), yfir 500 iðn-
meistarar, þá er jafnframt hægt að leita
til ábyrgðarssjóðs MSI .
Mikilvægi samninga, verð-
samanburðar og meðmæla.
Æskilegt er að leita tilboða á meðal fag-
manna og líta til meðmæla sem fyrri við-
skiptavinir hafa veitt við val. Þegar komist
hefur verið að samkomulagi er síðan skyn-
samlegt að skjalfesta samning um verkið,
enda fer þá ekki á milli mála hvað samið
var um og réttarstaða mun betri ef eitthvað
óvænt kemur upp á s.s. galli. Leiðbeininga-
og kvörtunarþjónustu Neytendasam-
takanna berast á hverju ári nokkur fjöldi
kvartana vegna viðskipta neytenda við
iðnaðarmenn og má rekja ástæður slíkra
kvartana m.a. til þess að ekki var gerður
verðsamanburður, ekki voru fengin með-
mæli og hvorki var fengið skriflegt tilboð né
skriflegur samningur gerður.
Hvernig er best að leita til-
boða og afla meðmæla?
Oft á tíðum þá þekkja vinir eða vanda-
menn góðan iðnaðarmann sem viðkom-
andi er tilbúinn að mæla með, en engu að
síður er æskilegt að leita tilboða til þess
að fá ekki eingöngu góðan mann í verkið
heldur einnig á sanngjörnu verði. Lausnin
á ofangreindum vandamálum gæti verið
vefsíðan nagli.is sem nýverið opnaði.
Nagli.is – hvað er það?
Nagli.is er markaðstorg á netinu þar sem
neytendur geta með einföldum hætti birt
lýsingu á verki og fagmenn boðið í. Neyt-
endur eru öryggir með að aðeins fagmenn
sendi þeim tilboð og geta neytendur borið
saman fagmenn út frá þeim upplýsingum
sem þeir birta á síðunni auk ummæla og
einkunna frá fyrrum viðskipavinum.
Þegar fagmaður hefur verið valinn þá
þurfa aðilar að samþykkja staðlaðan samn-
ing um verkið sem byggir á lagareglum
og almennt viðurkenndum stöðlum hér á
landi. Hægt er að skjalfesta öll samskipti á
verktímanum í gegnum síðuna og það að
bæta við fyrir fram samþykktum auka- og
viðbótarverkum er leikur einn. Við verklok
gefa aðilar hvor öðrum einkunn/umsögn
og stuðla þannig að áframhaldandi
uppbyggingu viðskiptasögu og ábyrgum
verktakaviðskiptum.
Húsfélög
Inn á nagli.is geta húsfélög haldið utan
um og skjalfest sínar framkvæmdir.
Aðeins einn aðili getur haft umboð til að
skuldbinda félagið í gegnum síðuna, en
allir aðilar viðkomandi húsfélags geta
fylgst með þeim tilboðum sem berast og
samskipum á verktímanum.
Nagli.is veitir því húseigendum einfalda
og fljótlega leið til að finna færustu
fagmennina á hagstæðu verði.
Guðmundur Kárason
og Þorsteinn Gestsson
Að velja rétta manninn til verksins
Leitið faglegrar ráðgjafar og fáið tilboð.