Læknablaðið - 15.04.1995, Blaðsíða 35

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
317
daglega lífinu. Eftir stendur samt talsverður
hópur, eða 10-14% af öllum svarendum við
fyrri spurningalista, sem telur þetta talsvert
eða mikið vandamál sem hafi veruleg áhrif á
daglegt líf og þar með lífsgæði í heild. Þetta er í
samræmi við niðurstöður annarra (8,11). At-
hyglisvert er að fimm konur sem töldu þetta
ekkert vandamál í spurningalista I telja þvag-
lekann nokkurt vandamál í spurningalista II
þótt þær telji sig jafnframt jafngóðar eða betri
en áður. Gæti það bent til viðhorfsbreytingar
af völdum umræðunnar og hópmeðferðar, það
er að konur eigi ekki að sætta sig við þvagleka,
þó í litlum mæli sé.
Mælum við með að komið verði á virkri
greiningu kvillans, það er að spyrja um þessi
einkenni þegar færi gefst. Beinum við því sér-
staklega til starfsfólks heilsugæslustöðva,
kvensjúkdómalækna og annars fagfólks sem
tengist umönnun á meðgöngu, sængurlegu og
aðgerðum á grindarholslíffærum kvenna. I
framhaldi af því verði konum með áreynslu-
þvagleka gefinn kostur á æfingameðferð, ein-
staklings- eða hópmeðferð undir leiðsögn
sjúkraþjálfara eða sérþjálfaðrar ljósmóður
áður en farið er út í skurðaðgerðir. Sennilega
er líka enn of fáum konum kynnt og boðin
hormónameðferð eftir tíðahvörf.
Þar sem æfingameðferðin er hættulaus og án
aukaverkana eins og ýmsir höfundar halda
fram (5,6,10), er varla ástæða til meiri háttar
rannsókna áður en hún er reynd. Aðeins þarf
að viðhafa almenna varasemi það er senda þær
konur til sérfræðimats og/eða í þvagflæðirann-
sóknir sem hafa afbrigðileg eða hrattvaxandi
einkenni, sýna hugsanleg merki annarra sjúk-
dóma eða svara ekki nokkurra vikna æfinga-
meðferð. Meðferðin er líklega best komin sem
næst einstaklingnum það er í heilsugæslunni.
Fyrsta skrefið þarf þó að vera að auka fræðslu
heilbrigðisstétta sem að málum koma, því
rannsóknir sýna að þekking lækna og hjúkrun-
arfólks á gerðum þvagleka, einkum bráða-
þvagleka, og meðferðarmöguleikum hverrar
gerðar er verulega ábótavant (12-14).
Þakkir
Rannsókn þessi var styrkt af Vísindasjóði
Félags íslenskra heimilislækna og af Rann-
sóknarsjóði ljósmæðra.
HEIMILDIR
1. ThomasTM, Plymat KR, Blannin J. MeadeTW. Preva-
lence of urinary incontinence. Br Med J 1980; 281:
1243-5.
2. Jolleys JV. Reported prevalence of urinary incontinence
in women in general practice. Br Med J 1988; 296:
1300-2.
3. Cutler WB, Friedmann E, Felmet K, Genovese-Stone
E. Stress Urinary Incontinence: A pervasive problem
among healthy women. J Woman’s Health 1992; 1: 259-
66.
4. Reymert J, Hunskaar S. Why do only a minority of
perimenopausal women with urinary incontinence con-
sult a doctor? Scand J Prim Health care 1994; 12:180-3.
5. Mohr JA, Rogers J jr, Brown TN, Starkweather G.
Stress urinary incontinence: a simple and practical ap-
proach to diagnosis and treatment. J Am Geriatr Soc
1983; 31: 476-8.
6. Frewen WK. Bladder traning in general practice. Practi-
tioner 1982; 226: 1847-9.
7. Benjamínsdóttir S, Jensdóttir AB, Jónsson Á. Algengi
þvagleka meðal vistfólks á nokkrum öldrunarstofnunum
í Reykjavík. Læknablaðið 1991; 77: 304-7.
8. Lagro-Janssen TLM, Smits AJA, van Weel C. Urinary
incontinence in women and the effects on their lives.
Scand J Prim Health Care 1992; 10: 211-6.
9. Wyman JF. Managing urinary incontinence with bladder
training: A case study. J ET Nurs 1993; 20: 121-6.
10. Largo-Janssen ALM, Debruyne FMJ, van Weel C. Val-
ue of the patient’s case history in diagnosing urinary
incontinence in general practice. Br J Urol 1991; 67:
569-72.
11. Hunskaar S, Vinsnes A. The quality of live in women
with urinary incontinence as measured by the Sickness
Impact Profile. J Am Geriatr Soc 1991; 39: 378-82.
12. Sandvik H, Hunskaar S, Eriksen BC. Management of
urinary incontinence in women in general practice: ac-
tions taken at the first consultation. Scand J Prim Health
Care 1990; 8: 3-8.
13. Mansson-Lindström A, Dehlin O, Isacsson A. Urinary
incontinence in primary health care — Perceived knowl-
edge and training among various categories of nursing
personnel and care units. Scand J Prim Health Care
1994; 12: 169-74.
14. Mansson-Lindström A, Dehlin O, Isacsson A. Urinary
incontinence — views, knowledge and attitudes of four
influential groups. Scand J Caring Sci 1992; 6: 211-8.