Félagsbréf - 01.01.1957, Blaðsíða 56

54
FÉLAGSBHÉF
sú, að það er skoðun mín, að skáld-
skapur spretti af vissu hugarástandi.
Ég álít, að aðeins þeir, sem fengið
hafa þá gáfu í vöggugjöf eða fá hina
óskilgreinanlegu hvöt til að skrifa
hugsanir sínar,'geti náð þessu marki.
Þetta hugarástand, eins og ég
kalla það, er næstum óviðráðanleg
ástríða, sem krefst fullnægingar,
hvað sem það kostar. Þessi ástríða
verður ekki bæld niður. Hún líkist
þeirri innri þörf, sem knýr menn til
að leita ástar og vináttu. Sumum
er hún eins brýn og þörf líkamans
fyrir mat og drykk. Þessi innri þörf
knýr manninn eins langt og hann
er reiðubúinn að fara í áttina að
hinu meðvitaða eða dulvitaða marki
í lífinu.
Það er undir styrkleika þessarar
innri þarfar komið, hvort markinu
verður náð eða ekki. Margir eru
reiðubúnir að þola næstum hvers
konar þrengingar til að komast á
skáldabekk. Aðrir missa kjarkinn
innan skamms og finna skynsamlegar
afsakanir fyrir því að hætta og snúa
sér að öðru. En svo eru enn aðrir,
og þeir eru fjölmennastir, sem þrá
að verða rithöfundar, en skortir hinn
nauðsynlega hæfileika til að ná ár-
angri.
Margir, sem fómað hafa tíma og
kröftum í að læra þá íþrótt að skrifa,
eru þeirrar skoðunar, að þeir, sem
fúslega leggja á sig erfiðleika, nái
helzt því marki að verða skáld.
Það væri heimskulegt að halda
því fram, að maður verði að vera
öreigi til að geta orðið góður rithöf-
undur, en hitt er satt, að einn þátt-
ur löngunarinnar til að verða rit-
höfundur, knýr manninn til að reyna
að sigrast á hverjum þeim erfiðleik-
um, sem á leiðinni eru að því marki.
Fátækt og skortur sem eru algeng-
ari en auðlegð og hóglífi, eru bæði
ímynduð og raunveruleg, og hinn
tilvonandi rithöfundur fær hugrekki
til stærri átaka, er hann smám sam-
an sigrast á þeim. Ef sá hinn sami
væri fæddur í auðlegð með svipaða
hæfileika, mundi hann sennilega ein-
beita kröftum sínum að því marki að
verða frægur afreksmaður á sviði
bókmennta. Fyrir flestum rithöfund-
um, jafnt rikum sem fátækum, eru
laun þau, sem unnin afrek hafa í
sér fólgin frumhvötin til að skrifa,
peningar skipta þar minna máli.
Ég hef sjaldan hikað við að draga
kjarkinn úr þeim mönnum, sem segj-
ast ekki hafa nægan tíma til að
skrifa eða að útgefendur meti ekki
verk þeirra að verðleikum. Þetta
kann að þykja kuldalegt, en ég finn,
að það er heiðarlegt og hyggilegt og
þar af leiðandi mönnum betra en
góðlátleg uppörvun.
Margir byrjandi rithöfundar leita,
e. t. v. óafvitandi, að afsökun fyrir
því að gefast upp, og þeir munu
verða hamingjusamari menn og nýt-
ari þjóðfélagsþegnar á öðru starfs-
sviði. Maður, sem vill skrifa, fær
alltaf tækifæri til þess. Þeir, sem
ekki sitja um og nota slík tækifæri,
eiga venjulega önnur hjartfólgnari
áhugamál, hvort sem þeim er það
ljóst eða ekki.
Margir, sem reyna að skrifa skáld-
sögur, hvort sem er til skemmtunar
eða frægðar, mundu ná meiri ár-
angri, ef þeir hefðu betri skilning
á eðli þess verks, sem þeir eru að
reyna að vinna. Það má skilgreina