Morgunblaðið - 31.12.2011, Blaðsíða 28

28 STJÓRNMÁL
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. DESEMBER 2011
V
iðburðaríkt ár er á enda. Árið 2011
var merkilegt ár fyrir margra
hluta sakir. Það verður vafalaust
fært í sögubækur sem kreppu-
lokaár, árið sem samdráttur vék
fyrir hagvexti, síðasta árið í löngum skugga
hrunsins og stjórnartíðar Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks. Árið 2011 var uppskeruár
á sviði efnahagsmála. Árangurinn blasir við,
nánast hvert sem litið er.
Minnst af þessari jákvæðu þróun má þó lesa
úr bölmóðsskrifum ritstjóra Morgunblaðsins.
Þar á bæ virðist svartnættið eitt ríkja. Helst
má skilja af umfjöllun blaðsins um íslensk
stjórnmál og efnahagsmál að Evrópusam-
bandið og formenn ríkisstjórnarflokkanna séu
hægt og bítandi að framkalla kreppu á Íslandi
eftir farsæla stjórnartíð Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks og forystu núverandi rit-
stjóra blaðsins. Eins og flestir vita, sem betur
fer, er fátt eins fjarri sannleikanum. Það er
sorglegt að trúverðugleika Morgunblaðsins,
eins elsta fjölmiðils landsins, og starfsfólks
hans, sé fórnað á altari heiftar núverandi rit-
stjóra.
Aukinn hagvöxtur og fjölgun starfa
Kröftugur efnahagsbati er sú lýsing sem að-
alhagfræðingur Seðlabankans gefur því
ástandi sem nú ríkir í íslensku efnahagslífi.
Þrátt fyrir að á móti blási í alþjóðaefnahags-
málum hefur hagvöxtur styrkst hér á landi.
Nýjustu tölur Hagstofunnar sýna að á fyrstu
níu mánuðum þessa árs var landsframleiðsla
3,7% meiri en á sama tíma í fyrra og á milli
ársfjórðunga jókst hún um 4,8%. Til sam-
anburðar er hagvöxtur þeirra 32 ríkja sem að-
ild eiga að OECD fyrstu níu mánuði ársins um
2% að meðaltali. Það er ekki síður ánægjulegt
að störfum er nú tekið að fjölga ný. Samkvæmt
nýjustu tölum Seðlabankans var fjölgun árs-
verka um 5.000 á liðnu 12 mánaða tímabili
enda hefur atvinnuleysi minnkað umtalsvert,
úr 8,1% í fyrra í 7,4% í ár.
Að þessu hefur markvisst verið unnið og
margvíslegum aðferðum beitt til að örva at-
vinnulífið til framkvæmda. Ný löggjöf um fjár-
festingarívilnanir hefur tekið gildi, auknar nið-
urgreiðslur og skattaafslættir hafa verið nýttir
til að styðja við nýsköpun, kvikmyndagerð og
byggingariðnað, risavaxið markaðsátak er í
gangi vegna ferðaþjónustunnar og fjöldi op-
inberra og hálfopinberra framkvæmda hefur
verið settur í gang, ekki síst í tengslum við
frekari orkuöflun og til að styrkja umgjörð vel-
ferðarþjónustunnar víða um land.
Þá var í vor var blásið til sóknar í vinnu-
markaðsaðgerðum og ráðist í viðamiklar að-
gerðir sem kallaðar voru „nám er vinnandi
vegur“. Í fyrsta lagi var framhaldskólum gert
kleift að taka við öllum umsækjendum yngri
en 25 ára sem uppfylla skilyrði fyrir skólavist.
Í öðru lagi var þúsund atvinnuleitendum boðin
skólavist í haust og næstu tvö árin. Í þriðja lagi
hefur starfstengdum úrræðum verið fjölgað.
Í upphafi nýs árs verður farið út í róttækar
aðgerðir sem beinast sérstaklega að því að
finna störf fyrir þá sem verið hafa án atvinnu í
langan tíma. Sameiginleg markmið rík-
isstjórnarinnar og aðila vinnumarkaðarins um
að ná atvinnuleysinu niður í 4-5% innann
þriggja ára gildistíma kjarasamninganna er
því fyllilega raunhæft.
Lækkun skulda og sjálfbær ríkisfjármál
Eitt af stóru afrekum ríkisstjórnarinnar
birtist í þeim miklu umskiptum sem orðið hafa
á rekstri ríkissjóðs á liðinum árum. Í stað 215
milljarða halla með tilheyrandi skuldasöfnun í
byrjun kjörtímabilsins hillir nú undir lækkun
skulda og sjálfbæran rekstur ríkissjóðs. Á
sama tíma hafa útgjöld til velferðarmála aukist
og eru nú hærri en á hátindi góðærisins. Engin
þjóð innan OECD getur státað af viðlíka ár-
angri í glímunni við ríkisfjármálavanda und-
angengin ár og víðast hvar annars staðar hefur
verið gengið harkalega fram gagnvart velferð-
arkerfum viðkomandi landa.
Þá er það sérstakt gleðiefni við þessi áramót
að sjá þann góða árangur sem náðst hefur í
skuldaúrlausn fyrir heimili og fyrirtæki. Hvað
varðar heimilin hafa nú þegar verið afskrifaðir
um 180 milljarðar króna, en enn eru allmargar
umsóknir um afskriftir í vinnslu. Þá er staðfest
í gögnum Seðlabankans að skuldir heimilanna
hafi minnkað að raungildi um 10%, að talsvert
hafi dregið úr vanskilum heimilanna og að
gjaldþrotum einstaklinga og árangurslausum
fjárnámum hafi fækkað. Þá má minna á að
greiðslubyrði fasteignalána hefur lést með því
að vaxtabætur hafa verið tvöfaldaðar á
skömmum tíma, en þriðjungur vaxtakostnaðar
heimila er nú greiddur úr ríkissjóði.
Borðleggjandi var að til þess að koma fjár-
festingum í gang og auka atvinnu þurfti að
vinda ofan af ofurskuldsetningu íslenskra fyr-
irtækja sem var orðin um 375% af landsfram-
leiðslu. Sú vinna hefur skilað árangri og skuld-
ir fyrirtækja hafa nú minnkað niður í 210% af
landsframleiðslu. Árangurinn í skuldaúrlausn-
um kemur ekki síst fram í því að verulega hef-
ur dregið úr vanskilum, einkaneysla eykst og
fjárfestingar fyrirtækja færast nú aftur í vöxt.
Bætt kjör og aukinn jöfnuður
Meginmarkmið samkomulags sem gert
var í tengslum við kjarasamninga til þriggja
ára var að hefja hér sjálfbæra lífskjarasókn,
vinna bug á atvinnuleysinu og bæta kjör
hinna lægst launuðu umfram aðra hópa.
Allt er þetta að ganga ágætlega eftir.
Kaupmáttur lægstu launa hefur nú hækkað
á sl. 12 mánuðum um 8-9% að teknu tilliti til
eingreiðslna og almennur kaupmáttur um
3,5%. Í samræmi við fyrirheit ríkisstjórn-
arinnar munu bætur almannatrygginga og at-
vinnuleysisbætur hækka um tæplega 12% á
innan við ári.
Ríkisstjórnin ákvað líka að greiða jólaupp-
bót til atvinnulausra annað árið í röð og hefur
varið til þess um 1.300 milljónum króna um-
fram lagaskyldu eða áður gefin loforð. Slíkar
greiðslur þóttu ekki koma til greina af hálfu
Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks þegar
betur áraði hjá ríkissjóði. Þá hefur skattkerf-
inu verið breytt með þeim hætti að árið 2010
greiddu 80 þúsund manns lægra hlutfall af
tekjum sínum í skatt en á árinu 2008. Nú hefur
einnig verið tekin upp á ný verðtrygging per-
sónuafsláttar sem skiptir sköpum fyrir hina
tekjulægri og jafnar kjörin. Batnandi hag
þjóðarinnar verður því réttlátlega skipt ef
áfram verður haldið á sömu braut, en gliðnun í
tekjuskiptingunni varð mikil í tíð Framsókn-
arflokks og Sjálfstæðisflokks.
Bjart framundan á Íslandi
Við eigum land sem býr yfir ótal tækifærum,
gjöfulum náttúruauðlindum og miklum mann-
auði. Verkefni okkar er að nýta þessar gjafir
öllum landsmönnum til hagsbóta og stuðla með
þeim hætti að því að þeir Íslendingar sem flutt
hafa af landi brott snúi sem fyrst heim á ný.
Þau miklu umskipti sem orðið hafa í efnahags-
lífi þjóðarinnar á liðnu ári sýna og sanna að við
erum á réttri leið. Það ár sem nú líður í ald-
anna skaut hefur lagt góðan grunn að enn
betra samfélagi á Íslandi. Árangurinn er aug-
ljós. Ég óska landsmönnum öllum árs og frið-
ar.
Jóhanna Sigurðardóttir, forsætisráðherra og formaður Samfylkingarinnar
Ár uppskeru
Morgunblaðið/Golli
Jóhanna Sigurðardóttir „Þau miklu umskipti sem orðið hafa í efnahagslífi þjóðarinnar á liðnu ári sýna og sanna að við erum á réttri leið. … Árangurinn er augljós.“