Morgunblaðið - 20.12.2012, Blaðsíða 29

MINNINGAR 29
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 2012
✝ Margrét Ólafs-dóttir fæddist á
Syðra-Velli í Flóa
29. september 1925.
Hún lést á Landspít-
alanum í Fossvogi
13. desember 2012.
Foreldrar henn-
ar voru Margrét
Steinsdóttir, f. 17.
maí 1890, d. 18. des.
1970, og Ólafur
Sveinn Sveinsson, f.
15. jan. 1889, d. 17. júlí 1976.
Systkini Margrétar: Sigursteinn,
f. 1914, d. 2010, Guðrún, f. 1915,
d. 2011, Sveinbjörn, f. 1916, d.
2012, Ólafur, f. 1917, d. 2005,
Ingvar, f. 1919, d. 2007, Gísli, f.
1920, d. 1920, Ólöf, f. 1921, d.
2007, Guðfinna, f. 1922, d. 2008,
Kristján, f. 1923, Soffía, f. 1924,
Sigurður, f. 1928, Gísli, f. 1929, d.
1991, Aðalheiður, f. 1930, Jón, f.
1931 og Ágúst Helgi, f. 1934.
Synir þeirra eru Tómas Freyr og
Sæþór Berg. 2) Ingi Guðjónsson,
f. 1959, sambýliskona Ólöf Sig-
ríður Valsdóttir, f. 1969. Börn
Inga eru Þuríður Helga, Eirný
Halla, Kolbrún Erna og Bergvin
Logi. 3) Ólöf Guðjónsdóttir, f.
1959, d. 2005, maki Ingólfur
Birgisson, f. 1958. Þau slitu sam-
vistir. Börn þeirra eru Marvin og
Þóra Björk. Eitt barnabarn.
Margrét ólst upp á Syðra-Velli
í Gaulverjabæjarhreppi. Þau
Baldvin hófu búskap í Sandgerði
árið 1943 en fluttu að Ham-
arshjáleigu í Gaulverjabæj-
arhreppi árið 1950 og stunduðu
þar búskap til 1974 er þau fluttu
til Selfoss. Margrét starfaði hjá
Sláturfélagi Suðurlands, síðan á
varahlutalager KÁ og endaði
sinn starfsferil í fiskbúð KÁ. Eft-
ir að hún hætti að vinna tók hún
virkan þátt í félagsstarfi eldri
borgara og fékkst m.a. við út-
skurð, glerlist o.fl. Hún átti er yf-
ir lauk veglegt safn útskorinna
muna.
Margrét verður jarðsungin
frá Selfosskirkju í dag, 20. des-
ember 2012, og hefst athöfnin kl.
13.30.
Hinn 13. nóv-
ember 1943 giftist
Margrét Baldvini
Stefáni Júlíussyni, f.
9. nóvember 1910,
d. 10. júní 1991, frá
Býjaskerjum á Mið-
nesi. Foreldrar
hans voru Guðrún
Hólmfríður Bene-
diktsdóttir, f. 3. júlí
1874, d. 25. nóv-
ember 1918, og Ei-
ríkur Júlíus Brynjólfsson, f. 30.
júlí 1885, d. 29. nóvember 1918.
Kjörsonur Margrétar og Bald-
vins er Júlíus Hólm, f. 1948, maki
Guðlaug Ásgeirsdóttir, f. 1950.
Börn þeirra eru Helena Hólm,
Elísabet Hólm, Ásgeir Hólm og
Baldvin Hólm, barnabörnin eru
sex. Fósturbörn Margrétar og
Baldvins eru: 1) Ásgeir Svavar
Ólafsson, f. 1951, maki Hrefna
Tómasar Tómasdóttir, f. 1969.
Látin er í hárri elli elskuleg
fósturmóðir mín, Margrét
Ólafsdóttir. Minningarnar leiða
mig til uppvaxtaráranna í Ham-
arshjáleigu þar sem sveitasam-
félagið í Flóanum mótaði mig og
þroskaði. Við Ólöf tvíburasystir
mín heitin vorum sjö ára þegar
Magga og Baldur, eins og við
systir mín kölluðum þau æv-
inlega, tóku okkur í fóstur.
Þetta voru mikil umskipti í okk-
ar lífi og í fyrstu vorum við svo-
lítið smeyk við Möggu. Okkur
þótti hún svo virðuleg og al-
vörugefin. Það breyttist þó
fljótt og frá fyrsta degi varð
Magga kletturinn í lífi okkar,
klettur sem aldrei brást. Magga
var ákveðin en þó alltaf sann-
gjörn, enda bárum við mikla
virðingu fyrir henni. Hún
kenndi mér þá gullvægu reglu í
lífinu að orð skulu standa. Ef
við suðuðum í henni sagði hún
iðulega: „þetta er útrætt mál“.
Við systkinin komum frá brot-
inni fjölskyldu og fengum hjá
Möggu þá festu, öryggi og
væntumþykju sem við þurftum
svo mikið á að halda. Magga var
mikil mannkostamanneskja,
traust, heiðarleg, atorkusöm,
rólynd og hjartahlý og algjör-
lega heil í gegn. Yfirbragð
hennar bar með sér fágaðan
virðuleika og hún hafði yfirveg-
aðan húmor. Allt voru þetta
sterkir þættir í persónuleika
hennar sem við fengum að njóta
svo ríkulega í uppvextinum.
Þessi ár í sveitinni átti Baldur
fósturfaðir minn við veikindi að
stríða og var langdvölum á
sjúkrahúsi. Magga sá þá bæði
um úti- og inniverkin. Hún var
þannig manneskja að hún kvart-
aði aldrei þótt í móti blési held-
ur tókst hún á við mótlætið af
festu en um leið af stillingu.
Magga var heilsuhraust alla
tíð og andlega hress. Hún hafði
gaman af því að ferðast og mér
er sérstaklega minnisstætt þeg-
ar hún heimsótti mig til Kaup-
mannahafnar árið 1984 þar sem
ég var við nám. Það var hennar
fyrsta utanlandsferð og við átt-
um yndislegan tíma saman. Við
versluðum á Strikinu, skoðuðum
söfn og heimsóttum Paul og
Else á Falstri, en þau voru
vinafólk Möggu og Baldurs frá
fyrri tíð. Einn daginn afrekaði
ég það að draga hana, rétt að
verða sextuga, með mér í rússí-
banann í Tívolí. Hún var fámál
að lokinni þeirri ferð. Það var
eitt af örfáum skiptum á ævinni
sem ég sá votta fyrir angist-
arsvip á Möggu, en það var
annars fátt sem hún vílaði fyrir
sér.
Milli Möggu og Baldurs ríkti
ávallt ást og væntumþykja. Eft-
ir að hann lést bjó Magga ein á
Fossheiðinni og þangað var allt-
af gott að koma, hlýlegar mót-
tökur og kræsingar á borðum.
Hjá henni voru flatkökurnar og
skonsurnar bestar og í hinu ár-
lega jólaboði var rjómatertan
fræga ómissandi.
Síðustu árin var hennar
helsta áhugamál að búa til ýmsa
listmuni hvort heldur var út-
skurður í tré eða vinna með
gler. Allt sem hún gerði var ein-
staklega vandað og fallegt, enda
var hún með afbrigðum hand-
lagin og listfeng.
Í síðustu viku var Magga
lögð inn á bráðadeild Landspít-
alans með blóðtappa og fljótlega
kom í ljós að við ekkert varð
ráðið. Þær stundir, sem við fjöl-
skyldan áttum með henni síð-
ustu dagana, voru dýrmætar og
eiga eftir að vera okkur ómet-
anlegar í minningunni. Ég er
þess fullviss að Magga hafi not-
ið þess að hafa sína nánustu
fjölskyldu, sem var henni svo
kær, sér við hlið síðustu stund-
irnar og fá að sofna ró í faðmi
hennar.
Hvíl í friði, elsku móðir.
Ingi Guðjónsson.
Elsku amma, dagurinn sem
þú færir frá okkur var okkur
svo fjarlægur að við höfðum
vart hugsað til þess, en hann
kom því miður og nú lítum við
öll til baka á þá tíma sem við
áttum saman.
Við gleymum aldrei hversu
góð þú hefur verið okkur og
mörgum öðrum, alltaf til í að
hjálpa, sama hvers kyns vanda-
mál bar að garði, og leystir þau
alltaf með stökustu ró.
Við munum aldrei gleyma
þínum einstöku kræsingum,
þínu stóra hjarta og þinni
lúmsku en frábæru kímnigáfu.
Aldrei féll þér verk úr hendi og
eignuðumst við marga fallega
muni sem eru okkur dýrmætir.
Við þökkum fyrir að hafa
fengið að fara gegnum þessa
lífsleið með þér og þú átt alltaf
stað í hjörtum okkar.
Með ást og söknuði. Þín
barnabörn,
Helena, Elísabet,
Ásgeir og Baldvin.
Elsku amma. Mig langaði að
minnast þín í nokkrum orðum.
Ég gæti setið hér í marga daga
og skrifað niður minningar um
öll jólin og páskana sem við átt-
um saman, þá mánuði sem við
Marvin bjuggum hjá þér og
sóttum skóla á Selfossi, sumrin
þar og svo mætti lengi telja.
Það er erfitt að hugsa til þess
að þú sért farin og ekki lengur
hægt að koma við hjá þér í
Fossheiðinni. Alltaf tókstu vel á
móti mér og ætíð voru kræs-
ingar á borðum, þínar rómuðu
skonsur og flatkökur. Í raun hef
ég ekki enn áttað mig á því að
þú sért farin frá okkur, allt er
svo óraunverulegt. Þú varst
yndisleg og einstök manneskja,
með svo góðan húmor. Dugleg
varstu amma mín og gerðir
nánast allt sjálf, það var ekki að
spyrja að því, þú komst hlut-
unum strax í verk. Ávallt var
allt í röð og reglu heima hjá þér
og hver hlutur á sínum stað.
Einkar handlagin varstu í tré-
og glerskurði, í saumi, hekli og
prjóni. Það lék allt í höndunum
á þér. Ómetanlegt er að eiga
þessa muni sem þú bjóst til og
gafst mér í jóla- og afmælisgjaf-
ir. Minningarnar frá gömlu
góðu dögunum þegar við Mar-
vin vorum hjá þér um helgar
eru mér einnig dýrmætar. Þú
elskaðir að dekra við okkur,
keyptir alltaf sömu karamellus-
úrmjólkina, Cocoa Puffs og auð-
vitað kinderegg. Þú bjóst um
okkur í sófanum með teppum og
púðum og leigðir fyrir okkur
vídeóspólu. Mörg handboltamót
voru tekin í ganginum heima
hjá þér sem og körfuboltamót
úti á palli og þótti þér alltaf
gaman að. Okkur leið alltaf vel
hjá þér amma mín og fundum
væntumþykju þína. Ég þakka
Guði fyrir að hafa fengið tæki-
færi til að vera hjá þér síðustu
dagana áður en þú fórst og hafa
fengið að kveðja þig.
Elsku amma, ég ætla ekki að
hafa þetta lengra að sinni, því
eins og þú sagðir; þá getum við
alltaf talað við þá sem farnir
eru, þeir munu alltaf heyra. Guð
geymi þig gullið mitt, elska þig
alltaf. Þín
Þóra Björk.
„Þú fagri dimmblái fjallahringur,
sem faðminn breiðir út á hafsins
kalda djúp“
segir Margrét í ljóði um
sveitina sína kæru. Hún hreifst
af fjallahringnum séðum af lág-
lendi Flóans. Með hvíta kolla að
vetrinum en dimmblár þegar sól
hækkaði á lofti.
Margrét hefur lokið sínu lífs-
hlaupi eftir stutt en snöggt
áfall, en varð aldrei misdægurt
að öðru leyti um dagana. Hún
var bráðþroska unglingur, var
fullvaxin um fermingu, tápmikil
og vel á sig komin andlega og
líkamlega. Hún lék sér að því að
lyfta sátum á klakk á móti
bræðrum sínum þegar hey var
reitt heim af mýrinni. Hún gekk
í ungmennafélagið og vann þar
að hinum ýmsu málum, svo sem
íþróttum og leiklist. Hún skrif-
aði í félagsblaðið, bæði bundið
og óbundið mál og átti létt með
að gera vísur og kvæði. Margrét
tók oft þátt í leiklist, var fædd-
ur leikari. Í sveitinni voru sett
upp leikrit árlega, má segja, og
tók hún ætíð þátt í að færa þau
upp og lék oftast aðalhlutverkið.
Hún var innan við tvítugt
komin í hjónaband og farin að
búa með manni sínum, honum
Baldvini, suður með sjó í Sand-
gerði. Eins voru þau í nokkur ár
í Saltvík á Kjalarnesi. En síðan
færðu þau sig austur, í hennar
heimasveit að Hamarshjáleigu í
Gaulverjabæjarhreppi og þar
hófst nýr kafli í þeirra sögu sem
varði í 24 ár. Í Hamarshjáleigu
var baðstofa og lítið eldhús við
hliðina í viðbyggingu, þetta voru
gamlar byggingar og farnar að
láta á sjá. Að þessu húsnæði
dyttuðu þau og lagfærðu. Mar-
grét var laghent með hamarinn
og sögina og vann að þessu mik-
ið til sjálf með smáaðstoð. Fljót-
lega eftir að hún kom í sveitina
aftur gekk hún í kvenfélagið og
var fljótlega orðin formaður
þess og stjórnaði af röggsemi í
mörg ár.
„Hún er skrítin konan í Ham-
arshjáleigu, hún reykir pípu,“
sagði lítill strákur þegar hann
kom heim frá því að hafa komið
til Margrétar. Honum hefur
þótt pípan tilheyra frekar körl-
unum, en þetta fannst Margréti
toppurinn á tilverunni, að litli
strákurinn taldi hana þessu
marki brennda. Hún hafði gam-
an af því að vera ekki alveg eins
og konan á næsta bæ.
Stóri systkinahópurinn á
Syðra-Velli var má segja allt
söngfólk, með örfáum undan-
tekningum og var Margrét í
þeim hópi og var laglaus. En
henni fannst það síður en svo
galli og sagði að það þyrftu ein-
hverjir að hlusta. Hún hafði
yndi af tónlist og var Baldvin,
maðurinn hennar, bæði söng-
maður og lék á hljóðfæri og
samdi lög.
Árið 1974 fluttu þau að Sel-
fossi. Þar keyptu þau sér rað-
hús og áttu fallegt heimili og fór
Margrét að vinna úti. Meðal
annars vann hún á bílalager KÁ
við að selja skrúfur og vara-
hluti, sem var talin frekar
karlavinna.
Margrét missti manninn sinn
1991 og bjó hún ein í húsinu
sínu í um tuttugu ár. Á síðustu
árum starfaði hún í félagi eldri
borgara í Árborg og vann meðal
annars við útskurð, glerlist og
fleira. Eftir hana liggja margir
fallegir munir.
„Ef fjarlægð skilur ég dvel í draumi
í dalnum þar sem ég bernskuskónum
sleit,“
segir að lokum í ljóði Mar-
grétar.
Jón Ólafsson.
Meira: mbl.is/minningar
Hverfur margt
huganum förlast sýn
þó er bjart
þegar ég minnist þín.
Þakklæti er mér efst í huga
þegar ég hugsa til Möggu
frænku fyrir gömlu, góðu dag-
ana í Hamarshjáleigu, þegar
veröldin var lítil og náði eig-
inlega ekki lengra en vestur að
Dalbæ, til afa og ömmu og aust-
ur að Hamarshjáleigu, til
Möggu, Baldurs og tvíburanna.
Dögunum var eytt í leik og
lærdóm í félagi með Ólöfu og
Inga. Iðulega fór ég austur að
Hammó með skólabílnum eftir
skóla eða þau komu með mér að
Velli.
Magga var ávallt skammt
undan, gaf okkur að drekka og
borða, rak okkur áfram við lær-
dóminn og skammaði okkur ef
við gerðumst heldur fyrirferð-
armikil. Allt var þetta gert af
kærleik og þeirri röggsemi sem
einkenndi Möggu frænku. Hún
gerði ekki mannamun og sagði
það sem henni bjó í brjósti. Hún
var eins ekta og nokkur maður
getur verið.
Hún var iðulega með okkur í
félagsstörfunum í ungmenna-
félaginu, kirkjunni, nú eða á
hjónaböllunum sem við fengum
nasaþefinn af í fyrstu á gene-
ralprufum á leikritum og ljóðum
sem hún samdi og/eða leik-
stýrði.
Eftir að þau fluttu á Selfoss
var ég daglegur gestur hjá þeim
fjórum, því Ólöf var mín besta
vinkona. Þangað var gott að
koma eftir skóla meðan beðið
var eftir skólabílnum.
Allt er þetta dásamlega
skemmtilegt í minningunni og
ber að þakka.
Veri Magga frænka kært
kvödd.
Allt er geymt
allt er á vísum stað
engu gleymt,
ekkert er fullþakkað.
(Oddný Kristjánsdóttir.)
Þóra Bjarney Jónsdóttir.
Það kom auðvitað sem áfall
eins og alltaf þegar fréttist í
síðustu viku að frænka mín
hefði orðið alvarlega veik og
óvíst væri um bata. Þótt ald-
urinn væri orðinn nokkuð hár
eða rúm 86 ár kemur slík frétt
sem óþægilegt högg í daglega
lífið. Magga var ellefta barnið í
16 barna hópi þeirra hjóna á
Syðra-Velli Margrétar Steins-
dóttur og Ólafs Sveinssonar. Án
efa hefur verið þar líf og fjör
með allan þennan barnahóp
ásamt því að stunda bústörf
sem ekki voru tæknivædd á
þessum tíma. Best man ég eftir
Möggu þegar hún bjó ásamt
manni sínum Baldvini Júl-
íussyni (d. 1991) og syni þeirra
Júlíusi í Hamarshjáleigu og ég
átti þá heima á næsta bæ. Á
þessum árum var hlutverka-
skipting kynjanna önnur en nú.
Þess vegna braut Magga blað
með því að ganga til allra verka
til jafns við karlana, hvort sem
það voru fjósverkin eða akstur á
Farmal Cub. Það er engum of-
sögum sagt að hún hafi gengið
óhrædd til allra verka. Magga
gat líka tekið á mjúku málunum
af myndarskap og var mikil og
traust mamma sem sást á því að
hún lét sér ekki nægja að hugsa
um sitt eigið fólk heldur tók inn
á heimilið þrjú fósturbörn um
ævina, Ásgeir sem kom inn á
heimilið í Hamarshjáleigu við 10
ára aldur og systkinin Inga og
Ólöfu sem komu 1966 (Ólöf dó
langt um aldur fram 2005).
Kæra frænka, það er með
söknuði sem við kveðjum þig og
þökkum fyrir skemmtilegar
samverustundir.
Megi minningin um þig lifa.
Ingólfur Kristmundsson
og fjölskylda.
Hún stendur í pontu á ung-
mennafélagsfundi og les eigin
hugarsmíð upp úr félagsblaðinu
Viljanum. Fundarmenn hlæja,
sem von var, enda Magga
meinfyndin.
Mér varð þó á að hugsa
hvers vegna hún hlægi ekki og
þá skildi ég hvernig farið er
með gamanmál; flytjandinn
byrjar ekki að veltast um af
kæti heldur kannar viðbrögð
áheyrenda eins og Magga gerði
í þessu tilfelli, en í lokin brosti
hún eilítið út í annað munn-
vikið. Hún var líka hagorð og
vafalaust geymir fyrrnefnt blað
einhverjar stökur eða ljóð eftir
hana, a.m.k. man ég eftir
haustljóði sem hún orti um
góða tíð og uppskeru liðins
sumars.
Það var svo sem sama hvar
Magga kom að hlutunum, hún
gat leyst alla skapaða hluti úti
sem inni.
Eitt sinn er ég var krakki
fékk ég blóðeitrun í tvo fingur
sinn á hvorri hendi. Farið var
með mig til Bjarna læknis á
Selfossi, sem sprautaði mig.
Ekki fannst lækninum ástæða
til að ég kæmi daglega í
sprautu til sín, eins og með
þurfti, og sendi því Möggu lyf-
ið. Ég fór því til Möggu, sem
sprautaði mig af sannri fag-
mennsku, gætti alls hreinlætis
með græjurnar og sauð þær í
fati á eldavélinni í litla torf-
bænum sínum.
Seinna þegar Magga flutti að
Selfossi fékkst hún við ýmis
störf og vann m.a. á bílalager
KÁ. Einhverju sinni stend ég
og bíð þar við afgreiðsluborðið,
en á undan mér er karlmaður á
besta aldri.
Magga kemur fram með um-
beðinn hlut og sýnir mannin-
um, en jafnframt veitir hún
ráðgjöf um hvernig hluturinn
komi honum að gagni. Með
stjörnur í augunum segir mað-
urinn: „Ja, svona kona hefði nú
þurft að búa í sveit.“ „Það
gerði ég nú lengst af,“ svaraði
Magga eilítið kaldranalega og
brá ekki svip við hrósið.
Magga var ákaflega virðing-
arverð kona, laus við fjas og
tildur, og ég get ekki ímyndað
mér að fólk hafi staðið í því að
mótmæla henni því hún lét ekki
orðin óígrunduð frá sér fara.
Ég man þó er þetta brást einu
sinni er þær töluðust við í síma
mamma og Magga. Mamma
var að vandræðast yfir því að
það væri rafmagnslaust og því
gæti hún ekkert gert. „Geturðu
ekki ryksugað,“ svaraði þá
Magga.
Magga starfaði lengi í kven-
félaginu í Gaulverjabæjar-
hreppnum af miklum skörungs-
skap. Ef einhver ætti að bera
titilinn kvenfélagsformaður, í
víðustu merkingu þess orðs
með rentu, þá var það hún
Magga.
Nú kveð ég þennan fyrrver-
andi nágranna úr sveitinni með
þökkum og votta börnunum
hennar og aðstandendum sam-
úð mína.
Þórdís Kristjánsdóttir.
Margrét
Ólafsdóttir
HINSTA KVEÐJA
Elsku amma Magga, þú
varst alltaf mjög góð við
alla og bakaðir mjög gott.
Ég sakna þín mjög mikið.
Hvíldu í friði og láttu þér
líða afskaplega vel. Ég
elska þig og takk fyrir allar
góðu og þægilegu stundirn-
ar.
Þú ert best.
Þín
Díana Dögg.
✝
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma,
langamma og langalangamma,
SVANHVÍT STELLA ÓLAFSDÓTTIR
húsmóðir,
Grundargerði 6,
Reykjavík,
lést á Landspítalanum við Hringbraut
þriðjudaginn 18. desember.
Jarðarförin fer fram frá Bústaðakirkju föstudaginn 28. desember
kl. 13.00.
Helena Á. Brynjólfsdóttir, Valur Waage,
Ólafur Brynjólfsson, Hrefna Björnsdóttir,
Eyjólfur Brynjólfsson, Steinunn Þórisdóttir,
Kristín Brynjólfsdóttir, Kristján Jónasson,
Sverrir Brynjólfsson, Guðríður Ólafsdóttir,
Dagný Brynjólfsdóttir, Gunnar Óskarsson,
barnabörn, barnabarnabörn
og barnabarnabarnabörn.